Bir Grup Hasta ve Hasta Yakınlarının İlaç Kullanımı İle İlgili Tutum ve Davranışları

Yıl 2017, , 211 - 216, 04.01.2018

Öznur Büyükturan , Buket Büyükturan

https://doi.org/10.31832/smj.366198

Öz

ÖZET

Amaç: Bir grup hasta ve hasta yakınlarının ilaç
kullanım alışkanlıklarının tanımlanması, ilaç kullanım tutum ve davranışlarının
incelenmesi ve veri tabanı oluşturulması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan bu çalışmaya, Kırşehir ilinde Ahi Evran
Üniversitesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’ ne başvuran toplam 392
kişi alınmıştır. Veriler anket formuyla toplanmıştır. Anket, başvuranların
sosyo-demografik özellikleri ve ilaç kullanımına ait tutumlarını içeren
sorulardan oluşmuştur. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler
kullanılmıştır.

Bulgular:
Çalışmaya katılanların %60,2’ si kadın, %39,8 erkek bireylerden oluşmaktaydı.
Akılcı ilaç kullanım anketine katılanların %57,7 ‘ si hastalandığında ilk
olarak evde var olan ilacı kullandığını belirtmişlerdir. Çalışmamızda evde
bulunsun diye ilaç yazdıranların oranı %35,2
olup, %26,5‘ i doktora danışmadan ilaç kullanmadıklarını
belirtmişlerdir.  Katılımcıların doktora
başvurmadan ilaç kullananlar, ilaçların son
kullanma tarihine bakanlar, ilacı doktorun önerdiği gibi
kullananlar ve ilacın
prospektüsünü okuyan birey sayısı yaklaşık
yarısını oluşturmaktadır.

Sonuç: Araştırma katılımcılarının çoğunluğunda akılcı ilaç kullanımı
doğrultusunda olduğu tespit edilmiştir. Akılcı ilaç kullanımı
hakkında her bireyin bilinçlendirilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akılcı İlaç Kullanımı, Tutum ve Davranış, İlaç

Kaynakça

• 1. Kayaalp O. Rasyonel tedavi yönünden tıbbi farmakoloji. 1. baskı, Ankara: Pelikan Yayıncılık Ltd. Şti. 2009.
• 2. Akça Ay F. İlaç uygulamaları. Temel hemşirelik kavramlar, ilkeler, uygulamalar. I. Baskı. İstanbul. İstanbul Medikal Yayıncılık Ltd. Şti. 2007. S:309- 392.
• 3.Mete M. Rasyonel ilaç kullanımının hasta güvenliğine etkileri: hekimlerin rasyonel ilaç kullanımına etki eden faktörlerin belirlenmesi. İnternational Patient Safety Congress, Özet Kitabı 2008; Antalya, Türkiye.
• 4. Le Grand A, Hogerzeil HV, Haajier-Ruscamp FM. Intervention research in rational use of drugs: a review. Health Policy and Planning 1999; 14: 89-102.
• 5. Almarsdottir AB, Traulsen JM. Rational use of medicines- an important issue in pharmaceutical policy. Pharm World Sci 2005; 27: 76-80.
• 6. Açıkel C. Akılcı İlaç Kullanımı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2003; 1:5-6.
• 7. Gökalp O, Mollaoğlu H. Uygunsuz İlaç Kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 10:17-20.
• 8. Işık S. Akılcı ilaç kullanımı, Sağlıkta Strateji. 1997; http://www.spgk.saglik.gov.tr/ss/sayilar/9703/s11.html. [Erişim Tarihi:30 Temmuz 2009].
• 9. Özçelikay G. Akılcı ilaç kullanımı üzerinde bir pilot çalışma. Ankara Ecz Fak Der 2001; 30: 9-18.
• 10. Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları. Türk Silahlı Kuvvetleri Koruyucu Hekim Bul 2005; 4: 223-237.
• 11. Eğlence R, Şimşek N, Güven ŞD, Taşdemir G, Kaplan F ve Çifçibaşı Z. Erciyes Üniversitesi Nevşehir Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinde ilaç kullanım durumlarının belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 200; 3: 8.
• 12. Çetin NG, Beydilli H, Tomruk Ö. Acil servise başvuran intoksikasyon olgularının geriye dönük analizi. S.D.Ü. Tıp Fak. Derg. 2004; 11: 7-9.
• 13. Akar T, Derinöz O, Demirel B. İlaç zehirlenmeleri ve hastane maliyetleri. Türk Ped Arş. 2007; 42: 103-6.
• 14. Penbegül ML. İlaç zehirlenmesi olan çocuk olgularda demografik özellikler ve ailesel etkenlerin değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. İstanbul. T.C. Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kliniği, 2006.
• 15. Anonim, Akılcı İlaç Kullanımı’nın Alfabesi, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü Rasyonel İlaç Kullanımı Bölümü, Ankara, 1993.
• 16. Pınar N. Adana İlindeki İnsanların İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TAF Prev Med Bull 2013, 12:639-650.
• 17. Özkan S, Özbay OD, Aksakal FN, İlhan MN, Aycan S. Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları. TAF Prev Med Bull. 2005; 4:223-237.
• 18. Özçelikay G., Akılcı ilaç kullanım üzerine bir pilot çalışma. J. Fac. Pharm 2001; 30:9-18.
• 19. Göçgeldi E, Uçar M, Açıkel CH, Türker T, Hasde M, Ataç A. Evlerde artık ilaç bulunma sıklığı ve ilişkili faktörlerin araştırılması. TAF Prev Med Bull 2009; 8:113-118
• 20. Baybek H, Bulut D. Muğla Üniversitesi idari personelin ilaç kullanma alışkanlıklarının belirlenmesi. Aydın Çakır Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2005; 15.