Sakarya'nın Taraklı İlçesindeki Erişkinlerde Akılcı İlaç Kullanımı ile İlgili Bazı Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 80 - 89, 26.03.2018

Elif Köse , Nida Erdoğan , Nazan Bedir , Muhlise Demirbaş Mustafa Baran İnci , Meltem Pınar Karabel , Şeyda Tok , Fulya Aktan Kibar , Hasan Çetin Ekerbiçer

https://doi.org/10.31832/smj.403181

Cited By: 4

Öz

Amaç: Akılcı ilaç kullanımı kişilerin klinik bulgularına ve bireysel
özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük fiyata ve kolayca
sağlayabilmeleri olarak tanımlanmaktadır. Araştırma, Sakarya’nın Taraklı
ilçesindeki 18 yaş üzeri kişilerin akılcı ilaç kullanımına ilişkin
alışkanlıklarının incelenmesi amacıyla planlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: Çalışma 13-15 Mayıs 2016’da Sakarya’nın merkeze uzak
bir ilçesinde yapılan tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Araştırmada kümeleme
yöntemi ile seçilen örneklemin tamamına ulaşılmış olup 419 kişi analize dahil
edilmiştir. Anketler yüz-yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Anket formu
sosyodemografik özellikler ve akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgi ve
tutumların değerlendirildiği 24 sorudan oluşmaktadır.

Bulgular: Araştırmaya katılanların yaş ortalaması 56,57 ±15,6
SS(Standart Sapma)’dır. Evlerinde kullanılmamış ya da yarım kalmış ilaç kutusu
olmayan 230 kişi(%54,9), 1-5 adet yarım ya da kullanılmamış ilaç kutusu olan
148 kişi (%35,3), 5’den fazla yarım ya da kullanılmamış ilaç kutusu olan 41
kişi(%9,8) olduğu tespit edilmiştir.

Evdeki ilaçları tekrar kullanırken %62,8’i son kullanma tarihinin
geçmemiş olmasına, %59,4’ü hastalığa uygunluğuna , %16,9’u ambalajının
bozulmamış olmasına dikkat etmektedir. 
Araştırmaya katılanların %78,7’si ilaçları nerede saklaması gerektiğine
dikkat ederken, %12’si bazen dikkat etmekte, %8,4’ü hiç dikkat etmemektedir.
Hastalık durumunda araştırmaya katılanların %87,6’sı hekime danıştığını
belirtmiştir. Yaş arttıkça ilacın nerede saklanması gerektiğine dikkat etme
azalmaktadır (p=0,002). Yaş arttıkça ve öğrenim durumu azaldıkça son kullanma
tarihine bakma yüzdesi giderek anlamlı bir şekilde azalmaktadır (p<0,001,
<0,001).

Sonuç: Akılcı ilaç kullanımına ait bilgi eksikliği mevcuttur ve bu durum
yaş ilerledikçe daha çok artmaktadır. Bu konuya yönelik saha eğitimlerinin
gerekli olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Akılcı ilaç kullanımı; ilaç; antibiyotik

Kaynakça

• Referans1-World Health Organization (WHO). “Effective Public Education” in pro-moting rational drug use. WHO Programme on Essential Drugs and International Network for the Rational Use of Drugs, Eğitim Programı, Nairobi, (1987).Referans2- World Health Organization (WHO). Promoting rational use of medicines: core components. WHO Policy Perspectives on Medicines no5. WHO/EDM/2002.3.Geneva, WHO, 2002.Referans3- http://www.titck.gov.tr/Referans4- Yılmaz M, İltuş Kırbıyıkoğlu F, Ariç Z, Kurşun B. Bir Diş Hekimliği Fakültesi Hastanesi’ne Başvuran Bireylerin Akılcı İlaç Kullanımlarının Belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2014; 2:39-47.Referans5- Gökalp O, Mollaoğlu H. Uygunsuz ilaç Kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 10:17-20.