ECZACILARIN AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLE İLGİLİ YAKLAŞIMLARI

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 103 - 112, 20.03.2019

Celal Alpdoğan Selma Altındiş

Öz

Giriş: Akılcı
ilaç kullanımı (AİK), ilaç tedavisinin etkili, güvenli, ekonomik uygulanması
yanı sıra ilaç kullanım paydaşlarının rasyonel davranmasını gerektiren bir
süreçtir. Hastaya ilacın kullanımını tarifleyen eczacılar da süreçte en etkin
yerde bulunmaktadır. Bu çalışmada Sakarya ilinde faaliyet gösteren eczacıların akılcı
ilaç kullanı hakkındaki bilgi düzeyi, tutum ve davranışlarının ölçülmesi
amaçlanmıştır.

Gereç
ve yöntem: Bu amaç için Tanımlayıcı ve kesitsel bir
araştırma planlanmış olup katılmayı kabul eden 163 serbest çalışan eczacıdan
veriler bir anket formu ile toplanmıştır. Veriler daha sonra SPSS istatistik
programında değerlendirilmiştir.

Bulgular: Çalışmaya
katılan eczacıların %55.3’ü erkek, %44.7’si kadındır. Eczacıların %35.8’ü ile
en çok dahil olduğu yaş aralığı 30-39’dur. Eczacıların %57.9’u 15 yıl ve üzeri
mesleki tecrübeye sahip olduğunu ve %96’sı eczanesinde 4 ve altı çalışanı olduğunu
belirtmiştir. Eczacıların bilgi almak için en sık başvurdukları bilgi kaynakları
;%99.3 oranla RxMediaPharma (İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı), %43.7 oranla
internet kaynakları ve %29.8 ile meslektaşları olduğu sonucuna varılmıştır. Eczacıların
reçetelerde en çok karşılaştığı sorunlar %78.9 ile okunaksız el yazısıdır.
Hastaların eczacılara en çok danıştıkları konu, ilacın aç veya tok karnına
alınmasıdır (%71.6). eczacıların %67.1’i belirli aralıklarla ilaçların saklama
koşullarının kontrol edildiğini, %32.9’u ise uyarı ve kalibrasyon sistemi ile
otomatik kontrol edildiğini belirtmiştir. Ayrıca eczacılar, %73.5’i ilaçla
ilgili etkileşim fark ettiklerinde hekimi bilgilendirdiklerini belirtmişlerdir.
Eczacılara gelen her 100 reçetenin 27’sinde antibiyotik olduğu ve her 100
reçeteden 49’unda da ağrı kesici olduğu saptanmıştır.

Tartışma: Sonuçta
eczacıların, reçetelenen ilacın uygun kullanılmasına ilişkin hastanın
bilgilendirilmesi, yönlendirilmesi ve uyumunu artıracak şekilde motive edilmesi
konularında sorumluluklarının olduğu açıktır.

Anahtar Kelimeler

: Akılcı İlaç Kullanımı, Eczacılar

PHARMACY'S APPROACHES TO RATİONAL DRUG USE

Öz

Objective: Rational drug use is a process that requires effective, safe, economic implementation of drug treatment as well as rational behavior of drug use sides. The pharmacists who describe the use of the drug are also in the most effective place in the process. In this study, it was aimed to measure the level of knowledge, attitudes and behaviors of pharmacists working in Sakarya province on rational drug use.

Materials and methods: A descriptive and cross-sectional study was planned for this purpose. Data from 163 self-employed pharmacists who agreed to participate in the study were collected with a questionnaire. The data were then evaluated in the SPSS statistical program.

Results: 55.3% of the pharmacists participating in the study were male and 44.7% were female. 35.8% of pharmacists are the most involved age range is 30-39. 57.9% of the pharmacists stated that they have 15 years or more of professional experience and 96% of them had 4 or six employees in the pharmacy. 

The most frequently used sources of information for pharmacists were RxMediaPharma (Interactive Drug Information Source) with 99.3%, internet resources with 43.7% and colleagues with 29.8%. The most common problems encountered by pharmacists in prescriptions are illegible handwriting with 78.9%. The most frequently consulted subject of patients to pharmacists was that to take the drug on as an hungry or full stomach (71.6%). 67.1% of the pharmacists stated that the storage conditions of the drugs were checked periodically and 32.9% of them were controlled automatically with the warning and calibration system. In addition, pharmacists stated that 73.5% of the patients were informed about the drug. It was found that 27 of the 100 prescriptions to the pharmacists were antibiotics and 49 out of every 100 prescriptions were painkillers.

Conclusion: As a result, it is clear that pharmacists have a responsibility for informing the patient about the proper use of the prescribed medication and for motivating them to increase their orientation and enhance their compliance.

Anahtar Kelimeler

Rational Drug Use, Pharmacists

Kaynakça

• 1. Yorulmaz F. Reçeteleme Kusurları Halk Sağlığını Olumsuz Etkiliyor. TTB Sürekli Tıp Eğitim Dergisi. 2003; 12(6): 218-221. 2. Yılmaztürk A. Türkiye’de Dünyada Akılcı İlaç Kullanımı. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2013; 2(2):42-49.3. Toklu HZ. Eczacılık Uygulamalarında Akılcı İlaç Kullanımı. Turkiye Klinikleri J Pharmacol-Special Topics, 2015; 3(1): 74-83.4. Akıcı A, Uğurlu Ü, Gönüllü N, Oktay Ş, Kalaça S. Pratisyen Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002; 11(7): 253-257.5. Eşkazan E. Akılcı İlaç Kullanımı. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Akılcı İlaç Kullanımı Sempozyumu, 14 Ocak 1999, İstanbul, s.9-20.6. Gelal A. Yaşlılarda Akılcı İlaç Kullanımı”, Türkiye Klinikleri J Pharmacol-Special Topics. 2015; 3(1):57-64.7. Toklu HZ, Akıcı A, Uysal MK, Dülger GA. Akılcı İlaç Kullanımı Sürecinde Hasta Uyuncuna Hekim ve Eczacının Katkısı. Türk Aile Hekimliği Dergisi. 2010; 14(3):139-145.8. Toklu HZ ve Dülger GA. Akılcı ilaç kullanımı ve Eczacının Rolü. Marmara Pharmaceutical Journal. 2011; 15: 89-93.9. Doğukan MN. Ankara İli Keçiören Sağlık Grup Başkanlığı’na Bağlı Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hekimlerin Akılcı İlaç Kullanımı Konusunda Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.10. Chareonkul C, Khun VL, Boonshuyar C. Rational drug use in Cambodia: study of three pilot health centers in Kampong Thom Province. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2002; 33(2):418-424. 11. Şahingöz M ve Balcı E. Hemşirelerin Akılcı İlaç Kullanımı. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013; 12(1):57-64.12. Şermet S. Akılcı İlaç Kullanımında Diş Hekimi ve Eczacının Rolü. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.13. Desta Z, Abula T, Beyene L, Fantahun M, Yohannes AG, Ayalew S: Assessment of Rational Drug Use and Prescribing in Primary Health Care Facilities in North West Ethiopia. East African Medical Journal. 1997; 74(12):758-763.