Medyada Yer Alan Kanser Haberlerinin Değerlendirlmesi

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 4, 619 - 625, 16.12.2019

Gürkan Muratdağı Neşe Aşıcı Gökhan Oturak Fulya Aktan Kibar Mine Keskin Ufuk Berberoğlu Hasan Çetin Ekerbiçer Abdülkadir Aydın

https://doi.org/10.31832/smj.562475

Cited By: 2

Öz

Özet

Giriş: Medya,
toplumlarda iletişimi sağlayan radyo, televizyon, gazete ve dergiler gibi basın
yayın organlarının tümünü kapsayan bir kitle iletişim
aracıdır. Kanser gibi morbidite ve mortalitesi yüksek hastalıklarda
farkındalığı artırabilmek ve bu sayede erken tanı ve tedavi olanaklarını
yakalayabilmek önemlidir. Medya bu konuda haber değeri taşıyan konuları
tanımlayıp işleyerek ve bunları pekiştirerek kamu gündemini ve toplum sağlığı
önceliklerini belirlemeye yardımcı olabilir. Bu çalışmada medyadaki kanser haberlerin
içeriklerini ve topluma verdikleri mesjaların kanıta dayalı tıp yönünden
doğruluk ve güvenilirliklerini araştırmayı amaçladık.

Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte
tanımlayıcı olarak tasarlanan bu çalışma için Kasım 2018 ile Aralık 2018
tarihleri arasındaki bir aylık dönemde en çok ziyaret edilen beş gazetenin
internet sitesi ile beş haber sitesindeki kanser ile ilgili haberler geriye
dönük olarak incelendi. İncelenen haberlerden aynı içeriğe sahip olanlardan
yalnızca biri seçilerek, toplam 459 tekil (bağımsız) haber çalışmaya dâhil
edildi. Haberler, içeriklerine, kanser türlerine, haber kaynaklarına, haber ile
başlık uyumuna ve kanıt düzeylerine göre incelendi. Veriler SPSS  21 programı kullanılarak sayı ve yüzde olarak
ifade edildi.

Bulgular: İncelenen toplam 459 tekil haberin içerik olarak  %26’sını magazinsel haberler, %23’ünü önleme
ve korunma ile ilgili öneriler ve %15’ini kanser tanısı haberleri
oluşturmaktaydı. Haberlerdeki kanser türlerine bakıldığında, %48’i genel kanser
haberleri, %7.1’si meme kanseri ve %6.8’i akciğer kanseri haberleri idi. Tüm
haberlerin %94’ünde başlık ile içerik uyumluydu ve %45’inde kanıt durumu
literarür taraması sonuçlarına göre mevcuttu.

Sonuç: Kanser gibi morbiditesi ve mortalitesi yüksek hastalıklarda
erken tanı ve teşhis olanaklarına hastaların ulaşmasında, sınırlı sağlık
kaynakları olan ülkelerde ücretli farkındalık kampanyaları yerine medyanın
gücünü kullanmak  son derece akılcı bir
yaklaşımdır. Ancak bu gücü doğru kullanabilmek için haberin hazırlık aşamasında
uzman hekim görüşlerine yer verilmesi ve kanıt durumu mevcut bilgilerin halka
iletilmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler

kanser, internet, medya, analiz

Kaynakça

• 1. Donelle L, Hoffman-Goetz L, Clarke JN. Ethnicity, genetics, and breast cancer: media portrayal of disease identities. Ethn Health 2005;10:185–97.
• 2. DeFleur ML, Davenport L, Cronin M, DeFleur M. Audience recall of news stories presented by newspaper, computer, television and radio. Journalism Q 1992;69:1010-22.
• 3. McDonnell DD, Lee HJ, Kim YB, Kazinets G, Moskowitz JM (2008). Cancer coverage in a mainstream and Korean American online newspaper: lessons for community intervention. Patient Educ Couns 71(3):388–395 doi:10.1016/j.pec.2008.03.004.
• 4. Milazzo S, Ernst E (2006) Newspaper coverage of complementary and alternative therapies for cancer-UK 2002–2004. Support Care Cancer 14(9):885–889 doi:10.1007/s00520-006-0068-z
• 5. http://www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=27620 Erişim Tarihi : 8 Mayıs 2019
• 6. https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser db/istatistik/Turkiye_Kanser_Istatistikleri_2015.pdf Erişim Tarihi: 8 Mayıs 2019
• 7. Jianping Cai, Lida Yang, Zhenhong Liu, Zhiyong Ma, Yu Liu. Comprehensive analysis of cancer coverage in important. Support Care Cancer 2009;17:329–332 DOI 10.1007/s00520-008-0494-1
• 8. Phillips DP, Kanter EJ, Bednarczyk B, Tastad PL. Importance of the lay press in the transmission of medical knowledge to the scientific community. N Engl J Med 1991;325:1180-1183
• 9. Williamson JML, Jones IH, Hocken DB. How does the media profile of cancer compare with prevalence? Ann R Coll Surg Engl 2011; 93: 9–12
• 10. Moriarty CM, Stryker CE. Prevention and screening efficacy messages in newspaper accounts of cancer. Health Education Research 2008;23(3): 487-498
• 11. Slater MD ,Long M , Bettinghaus EP, Reineke JB. News Coverage of Cancer in the United States: A National Sample of Newspapers, Television, and Magazines. Journal of Health Communication 2008;13:523-537
• 12. Konfortion J, Jack RH, Davies EA. Coverage of common cancer types in UK national newspapers: a content analysis. BMJ Open 2014;4:e004677. doi:10.1136/bmjopen-2013-004677
• 13. Hoffman-Goetz L, PhD, Friedman DB. Dısparıtıes In The Coverage Of Cancer Informatıon In Ethnıc Mınorıty And Maınstream Mass Prınt Medıa. Ethnicity& Disease 2005;15(2):332-40
• 14. Hurley RJ, Riles JM, Sangalang A. Online Cancer News: Trends Regarding Article Types, Specific Cancers, and the Cancer Continuum. Health Communication 2014; 29: 41–50.
• 15. Hannon P, Lloyd GP , Viswanath K, Smith T , Basen-Engquist K , Vernon S W,et al. Mass Media and Marketing Communication Promoting Primary and Secondary Cancer Prevention. Journal of Health Communication 2009;14:30-37