Ortopedi ve Travmatoloji Polikliniğine Başvuran Hastaların Başvuru Sebeplerinin Birinci Basamakta Yönetilebilirliğinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 4, 549 - 556, 30.12.2023

Siraceddin Delice Muhammet Raşit Aydın Abdülkadir Aydın Cengiz Han Kantar

https://doi.org/10.31832/smj.1377754

Öz

Amaç: Aile hekimlerinin karşılaştıkları sağlık sorunlarının bir bölümünü de ortopedi ve travmatoloji ile ilgili hastalıklar oluşturmaktadır. Bir devlet hastanesinin ortopedi ve travmatoloji polikliniğine başvuran hastaların birinci basamakta yönetilebilirliğini belirlemek amaçlandı.

Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Ekim 2022 - Şubat 2023 tarihleri arasında ikinci basamak bir devlet hastanesi ortopedi ve travmatoloji polikliniğine başvuran toplam 473 hasta dahil edildi. Katılımcıların sosyodemografik ve klinik özellikleri, başvuru şikayetleri, bu şikayetleri için aile hekimine başvurma durumları ile aile hekimliğini kullanma durumları sorgulandı. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan 28 soruluk bir anket, yüz yüze görüşme tekniğiyle uygulandı. Muayene sonrasında hastalara uygulanan işlemler ve hastaların birinci basamakta yönetilebilirlikleri değerlendirildi.

Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 45,1±18,8 yıl olup %55’i kadın, %45’i erkekti. En sık başvuru şikâyetleri diz ağrısı (%26,8), bel ağrısı (%8), ayak ve ayak bileği ağrısı (%7,9), el ve kol travması (%6,3) idi. Hastaların %66,6’sı ortopedi ile ilgili şikayetleri için aile hekimlerine başvurmadığını, aile hekimlerine başvuran hastaların %55,7’si aile hekimlerinin yönlendirmesi ile ortopedi polikliniğine başvurduğunu, %46,5’i herhangi bir yakınması olduğunda aile hekimlerine başvurmadığını belirtti. Aile hekimine başvurmayanların başvurmama sebepleri sorulduğunda; %33,3’ünün aile sağlığı merkezlerinde (ASM) görüntüleme yöntemi olmadığı için, %31,4’ünün branş uzman hekimine muayene olmak istediği için aile hekimine gitmediği öğrenildi. Ortopedi polikliniğine başvuran hastaların %17,3’ünün birinci basamakta tanısı konulup yönetilebileceği belirlenirken %51,4’ünün görüntüleme yapılamadığı için yönetilemeyeceği belirlendi. Hastane başvurusu öncesinde aile hekimine başvuran hastaların yaş ortalaması hastaneye başvuranlara göre anlamlı derecede daha yüksek olarak belirlendi (p<0,05).
Sonuç: Zorunlu sevk sisteminin hayata geçirilmesi, ASM’lerin donanım imkânlarının arttırılması ve toplumun bilinçlenmesi ile aile hekimliğinin etkinliği artırılabilir ve böylece ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarındaki hasta yoğunluğu azaltılabilir.

Anahtar Kelimeler

Aile hekimliği, ortopedi, travmatoloji, Sağlık hizmetleri araştırması

Etik Beyan

Sakarya Üniversitesi Tıp Fakültesi Girişimsel Olmayan Araştırmalar Etik Kurulu’nun 05/10/2022 tarihli 171372 sayılı onayı ile gerçekleştirilen bu çalışma 2023 yılında tıpta uzmanlık tezi olarak yayınlanmış

Destekleyen Kurum

Yoktur

Teşekkür

Gönüllü katılımcılara teşekkürlerimizi sunarız.

Investigation of the Manageability of The Reasons for Admission of Patients Who Applied to the Orthopedics and Traumatology Outpatient Clinic in Primary Health Care Services

Öz

Introduction and Aim: Some of the health problems faced by family physicians are diseases related to orthopedics and traumatology. It was aimed to determine the manageability of patients admitted to the orthopedics and traumatology outpatient clinic of a public hospital in primary care.

Materials and Methods: A total of 473 patients who applied to the orthopedics and traumatology outpatient clinic of a secondary level state hospital between October 2022 and February 2023 were included in the study. The sociodemographic and clinical characteristics of the participants, their complaints, whether they consulted a family doctor for these complaints, and their use of family medicine were questioned. A 28-question survey created by the researchers as a data collection tool was applied using face-to-face interview technique. After the examination, the procedures applied to the patients and their manageability in primary care were evaluated.

Results: The average age of the participants was 45.1±18.8 years, 55% were women and 45% were men. The most common complaints were knee pain (26.8%), lower back pain (8%), foot and ankle pain (7.9%), and hand and arm trauma (6.3%). 66.6% of the patients stated that they did not consult their family physician for their orthopedic complaints, 55.7% of the patients who applied to their family physician applied to the orthopedic clinic with the guidance of their family physician, and 46.5% stated that they did not consult their family physician when they had any complaints. When those who did not consult a family doctor were asked about their reasons for not applying; It was learned that 33.3% did not go to the family physician because there was no imaging method in family health centers and 31.4% wanted to be examined by a branch specialist physician. It was determined that 17.3% of the patients who applied to the orthopedics outpatient clinic could be diagnosed and managed in primary care, while 51.4% could not be managed because imaging could not be performed. The average age of patients who consulted their family physician before admission to the hospital was significantly higher than those who applied to the hospital (p<0.05).

Conclusion: By implementing a compulsory referral system, increasing the equipment of family health centers and raising public awareness, the effectiveness of family medicine can be increased and thus the patient density in secondary and tertiary health institutions can be reduced.

Anahtar Kelimeler

Family Practice, orthopedics, traumatology, Health Services Research

Kaynakça

• 1. TÜİK, Türkiye Sağlık Araştırması. Ankara, 2019.[Erişim Tarihi:10.07.2023]. Web:https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Saglik-Arastirmasi-2019-33661
• 2. Başer, D. A., Kahveci, R., Koç, E. M., Kasım, İ., Şencan, İ., Özkara, A. (2015). Etkin Sağlık Sistemleri İçin Güçlü Birinci Basamak. Ankara Med J, 15(1),26-31.
• 3. Üstü, Y., Uğurlu, M., Örnek, M., Sanisoğlu, S. Y. (2011). 2002-2008 Yılları Arasında Erzurum Bölgesinde Birinci ve İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Balkan Med J, 28(1),55-61.
• 4. Bankur, M. (2017). Aile hekimliğinde zorunlu sevk zincirinin uygulanmamasının sağlık harcamalarına etkisi: Üst solunum yolu enfeksiyonları üzerine bir uygulama. Sosyal Güvence Dergisi, 6(12),60-88.
• 5. T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı, Ankara, 2021.s:152. [Erişim Tarihi: 10.07.2023]. Web:https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/45316,siy2021-turkcepdf.pdf?0
• 6. Durmuş, H., Timur, A., Yıldız, S., Çetinkaya, F. (2018). Erciyes Üniversitesi Hastanesi polikliniklerine başvuran hastaların aile hekimliği uygulamasından memnuniyet durumu. Türk Aile Hekimleri Dergisi, 22(1),2-11.
• 7. Doğan, E. H. (2020). Ankara Şehir Hastanesi Nöroloji Polikliniğine Baş Ağrısı Şikayeti İle İlk Kez Başvuran Hastaların Aile Hekimleri Tarafından Takip Ve Tedavi Edilebilirliğinin Değerlendirilmesi. T. C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Şehir Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara (Danışman: Uzm. Dr. İ Şencan).
• 8. Berberoğlu, U., Eskiocak, M. (2000). Edirne Devlet Hastanesi’nin kimi polikliniklerinde verilen birinci basamak sağlık hizmetlerinin boyutları. Toplum ve Hekim Dergisi, 3(15),199.
• 9. Yıldız, N. (2016). Ankara’da Üçüncü Basamak Bir Eğitim Ve Araştırma Hastanesinin Kulak Burun Boğaz, Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon İle Dermatoloji Polikliniklerine Başvuran Hastaların Birinci Basamakta Takip Ve Tedavi Edilebilirliğinin Araştırılması. T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Ankara İli Kamu Hastaneleri Birliği 1. Bölge Genel Sekreterliği Ankara Numune Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara (Danışman: Uzm. Dr. İrfan Şencan).
• 10. Erdoğan, S., Eskiocak, M., Saltık, A. (1998). Edirne ili sağlık ocaklarında çalışan pratisyen hekimlerin sağlık ocağı hekimliğine ilişkin değerlendirmeleri. Sağlık ve Toplum, 8,3-10.