THE EFFECTS OF EATING DISORDERS ON BODY IMAGE AND SELF-ESTEEM: A SYSTEMATIC REVİEW

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 158 - 167, 28.12.2025

Özge Sarıca Acaröz , Fatma Dipli

https://doi.org/10.38004/sobad.1780389

Öz

This systematic review aimed to examine the relationship between eating disorders, body image, and self-esteem by synthesizing findings from studies published between 2015 and 2025. Following PRISMA guidelines, 3,066 articles were screened across PubMed, Scopus, and Web of Science databases, with 19 studies meeting inclusion criteria. Results showed that eating disorders are strongly associated with body dissatisfaction, low self-esteem, and difficulties in emotional regulation. University students and young women constituted the majority of study samples, highlighting their heightened vulnerability. Findings indicated that negative body perceptions and diminished self-esteem significantly predict disordered eating, while emotion regulation difficulties, impulsivity, and cognitive distortions further contribute to symptom maintenance. However, inconsistencies emerged regarding the mediating role of self-esteem, possibly due to cultural and methodological differences. Future research should focus on more diverse samples, including males and older adults, and employ meta-analytic and mediator analyses to clarify these complex relationships.

Keywords: Eating Disorders, Body image, Self-esteem, Systematİc review .

Anahtar Kelimeler

Eating Disorders , body image , self-esteem , systematİc review .

YEME BOZUKLUKLARININ BEDEN ALGISI VE BENLİK SAYGISINA ETKİLERİ: SİSTEMATİK DERLEME

Öz

Bu sistematik derlemenin amacı, 2015–2025 yılları arasında yayımlanan çalışmaları inceleyerek yeme bozuklukları, beden algısı ve benlik saygısı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. PRISMA rehberi doğrultusunda PubMed, Scopus ve Web of Science veri tabanlarında toplam 3.066 makale taranmış, kriterlere uyan 19 çalışma değerlendirmeye alınmıştır. Bulgular, yeme bozukluklarının beden memnuniyetsizliği, düşük benlik saygısı ve duygusal düzenleme güçlükleriyle güçlü bir biçimde ilişkili olduğunu göstermektedir. Çalışmaların çoğunluğunu üniversite öğrencileri ve genç kadınlar oluşturmuş, bu grubun risk düzeyi daha yüksek bulunmuştur. Negatif beden algısı ve azalmış benlik saygısının yeme tutumlarını önemli ölçüde yordadığı; dürtüsellik, bilişsel çarpıtmalar ve duygusal düzenleme güçlüklerinin ise semptomların sürmesine katkıda bulunduğu saptanmıştır. Bununla birlikte, benlik saygısının aracılık rolüne ilişkin bulgular kültürel ve yöntemsel farklılıklardan dolayı tutarsızdır. Gelecek çalışmaların erkekler ve farklı yaş gruplarını kapsaması, ayrıca meta-analiz ve aracılık modelleriyle ilişkilerin daha ayrıntılı incelenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yeme bozuklukları, Beden algısı, Benlik saygısı, Sistematik derleme.

Anahtar Kelimeler

Yeme bozuklukları , beden algısı , benlik saygısı , sistematik derleme.

Kaynakça

• Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayısal el kitabı: DSM-5 (E. Köroğlu, Çev. Ed.). Hekimler Yayın Birliği.
• Büyükceran, Ö.Ç. (2023). Yeme bozukluğu hastalarında bilişsel esnekliğin ve duygu tanımının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Fenerbahçe Üniversitesi.
• Çıkrıkçıoğlu, F. (2017). Ailesiyle birlikte yaşamayan kız üniversite öğrencilerinin bağlanma stillerinin benlik kavramı, yeme tutumu ve davranışları üzerindeki ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.
• Efe, N.C. (2022). 18-25 yaş arasındaki üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğu ile depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi.
• Farsad Naeimi, A., & Khadem Haghighian, H.,& Pourghassem Gargari, B., & Alizadeh, M., & Rouzitalab, T. (2016). Eating disorders risk and its relation to self-esteem and body image in Iranian university students of medical sciences. Eating and Weight Disorders - Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 21(4), 597–605. https://doi.org/10.1007/s40519-016-0283-7.
• Huseynbalayeva, S. (2023). Tıkanırcasına yeme bozukluğunda stresin istek ve beğeni davranışı üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• İlker, Y. (2018). Davranışsal inhibisyon sistemi ve davranışsal aktivasyon sisteminin yeme bozuklukları ve duygusal yeme ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi.
• Jaruga-Sękowska, S., & Staśkiewicz-Bartecka, W., & Woźniak-Holecka, J. (2025). The impact of social media on eating disorder risk and self-esteem among adolescents and young adults: A psychosocial analysis in individuals aged 16–25. Nutrients, 17(2), 219. https://doi.org/10.3390/nu17020219.
• Jáuregui Lobera, I., & Bolaños-Ríos, P., & Valero-Blanco, E., & Ortega-de-la-Torre, Á. (2016). Eating attitudes, body image and risk for eating disorders in a group of Spanish dancers. Nutrición Hospitalaria, 33(5), 588. https://doi.org/10.20960/nh.588.
• Kocakaya, G. (2016). Yeme bozukluklarıyla ilişkili olabilecek değişkenlere bütüncül bakış (Uzmanlık tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Mallaram, G. K., & Sharma, P., & Kattula, D., & Singh, S., & Pavuluru, P. (2023). Body image perception, eating disorder behavior, self-esteem and quality of life: A cross-sectional study among female medical students. Journal of Eating Disorders, 11(1), 225. https://doi.org/10.1186/s40337-023-00945-2.
• Özsoy, D.B. (2021). Anoreksiya nervoza ve bulimia nervozada bilişsel esneklik ve santral koherensin duygu düzenleme becerileri ile ilişkisinin incelenmesi (Uzmanlık tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Şenay, O., & Yücel, B. (2023). Evaluation of insight, self-esteem, and body satisfaction in eating disorders. The Journal of Nervous and Mental Disease, 211(3), 233–237. https://doi.org/10.1097/NMD.0000000000001598.
• Taçkın, E. (2022). Öz-şefkat, beden memnuniyeti ve yeme bozukluğu belirtileri arasındaki ilişkiler (Yüksek lisans tezi). İstanbul, Bahçeşehir Üniversitesi.
• Tayhan, F. (2023). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı, beden algısı, vücut kompozisyonu ve yeme bozuklukları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karya Journal of Health Science, 4(2), 139-45.
• Tekin, F.E. (2023). Yeme bozukluğunda beden ve görünüşle ilgili özbilinçli duygular (Yüksek lisans tezi). TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi.
• Usta, E., & Sağlam, E., & Şen, S., & Aygin, D. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin yeme tutumları ve obsesif-kompulsif belirtileri. Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(3), 45–52.
• Uzdil, Z., & Kayacan, A.G., & Özyıldırım, C., & Kaya, S. (2019). Adölesanlarda ortoreksiya nervoza varlığı ve yeme tutumunun incelenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 38–47.
• Uzun, R., & Balcı, E., & Günay, O., & Özdil, K. (2018). Hemşirelik öğrencilerinde yeme tutumları, beden algısı, benlik saygısı ve ilişkili etmenler. Bozok Tıp Dergisi, 8(4), 63–72.
• Yokuşoğlu, Ç. (2018). Yeme bozukluğu tanısı konmuş ve konmamış bireylerde beden imgesinin sosyokültürel yordayıcıları (Uzmanlık Tezi). İstanbul Üniversitesi.