EVALUATION OF THE 1946 GENERAL ELECTION IN THE CONTEXT OF DEMOCRACY

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 62 - 74, 12.05.2021

Ömer Taylan

https://doi.org/10.38004/sobad.910523

Öz

The Republican People’s Party (CHP) ruled the country alone for its twenty-seven years of rule. In this process, CHP tried to build the social and political structure and made the system dependent on itself. In the first place, it went through many radical changes and tried to consolidate its authoritarian nature with these changes. However, with the end of the Second World War, the international system was divided into bipolar. CHP, which could not remain indifferent to this situation, needed a new revision. In this context, it has primarily allowed political opposition. Then, with the pressure of the opposition, it made a democratic change in the election law. Thus, the people rose to a decisive position in the struggle for power. With the transition to the multi-party period, political representation of society has increased. Based on this fact, the study aims to evaluate the elections of 1946 and 1950 in the context of democracy. Because the 1946 and 1950 general elections are regarded as a turning point in terms of democracy.

Anahtar Kelimeler

Democracy, 1946 General Election, The Republican People’s Party

1946 GENEL SEÇİMLERİNİN DEMOKRASİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), yirmi yedi yıllık iktidarı boyunca ülkeyi tek başına yönetmiştir. Bu süreçte sosyal ve siyasal yapıyı inşa etmeye çalışmış ve sistemi kendine bağlı hale getirmiştir. İlk etapta birçok radikal değişime gitmiş ve bu değişimlerle otoriter niteliğini pekiştirmeye çalışmıştır. Ancak İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle uluslararası sistem iki kutuplu güç merkezine bölünmüştür. Bu duruma kayıtsız kalamayan CHP, yeni bir revizyona ihtiyaç duymuştur. Bu bağlamda öncelikle siyasal muhalefete izin vermiştir. Daha sonra ise muhalefetin baskısıyla seçim yasasında demokratik yönde değişiklik yapmıştır. Böylelikle halk, iktidar mücadelesinde tayin edici bir pozisyona yükselmiştir. Çok partili döneme geçiş süreciyle halkın siyasal temsil niteliği artmıştır. Bu gerçekten hareketle çalışma, 1946 genel seçimlerini demokrasi bağlamında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çünkü 1946 genel seçimleri, demokrasi açısından bir dönüm noktası olarak kabul edilmektedir

Anahtar Kelimeler

1946 genel seçimleri, demokrasi, cumhuriyet halk partisi, demokrat parti

Kaynakça

• Arblaster, Anthony, Demokrasi, (Çev. Nilüfer Yılmaz), Doruk Yayınları, Ankara, 1999.
• Baban, Cihad, Politika Galerisi, Timaş Yayınları, İstanbul, 2009.
• Beetham, David, Demokrasi ve İnsan Hakları, (Bilal Canatan), 2. Baskı, Liberte Yayınları, Ankara, 2014.
• Dahl, Robert A., Demokrasi Üzerine, (Çev: Betül Kadıoğlu), 2. Baskı, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2010.
• Dahl, Robert A., Demokrasi ve Eleştirileri, (Çev. Levent Köker), Yetkin Basımevi, Ankara, 1993.
• Dahl, Robert A., Polyarchy: Participation and Opposition, Yale University Press, London, 1971.
• Durgun, Gonca Bayraktar, “Otoriter ve Totaliter Rejimler”, Ümit Özdağ (ed.), İçinde, 21. Yüzyılda Prens: Siyaset ve Devlet Yönetimi, 7. Baskı, Kripto Yayınları, Ankara, 2016, ss. 175-204.
• Eroğlu, Cem, Demokrat Parti: Tarihi ve İdeolojisi, Yordam Kitap, İstanbul, 2017.
• Eser, Hamza Bahadır ve Ömer Taylan, “Doğrudan ve Temsili Demokrasi Modelleri Üzerine Bir Eleştiri Denemesi”, Muhafazakâr Düşünce Dergisi, Yıl 13, Sayı 48, 2016, ss. 283-298.
• Gürcan, Ertuğrul Cenk, “Demokrasi ve Hukuk Devleti”, Ümit Özdağ (ed.), İçinde, 21. Yüzyılda Prens: Siyaset ve Devlet Yönetimi, 7. Baskı, Kripto Yayınları, Ankara, 2016, ss. 143-174.
• Holden, Barry, Liberal Demokrasiyi Anlamak, (Çev. Hüseyin Bal), Liberte Yayınları, Ankara, 2007.
• https://www.ismetinonu.org.tr/tek-dereceli-ilk-secimler.htm erişim tarihi 22.03.2021
• Ishiyami, John T., Comparative Politics: Principles of Democracy and Democratization, Wiley-Blackwell Publication, United Kingdom, 2012.
• İpek, Göktuğ, “1946 Seçimlerinde Ayvalık”, CTAD, Yıl 14, Sayı 27 (Bahar 2018), ss. 97-121.
• Karpat, Kemal H., Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Temeller, Timaş Yayınları, 9. Baskı, İstanbul, 2017.
• Koçak, Cemil, “Siyasi Tarih (1923-1950)”, Türkiye Tarihi 4: Çağdaş Türkiye 1908-1980, (Yayın Yönetmeni: Sina Akşin), Cem Yayınevi, İstanbul, 1989, ss. 85-173.
• Koçak, Cemil, İkinci Parti: Türkiye’de İki Partili Siyasi Sistemin Kuruluş Yılları (1945-1950) Cilt I, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
• Köker, Levent Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi, 13. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2012.
• Lewis, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev. Boğaç Babür Turna), 8. Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara, 2015.
• Linz, Juan J., Totaliter ve Otoriter Rejimler, (Çev. Ergun Özbudun), 4. Baskı, Liberte Yayınları, Ankara, 2017.
• Lipson, Leslie, Demokratik Uygarlık, (Çev: Haldun Gülalp ve Türker Alkan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1984.
• Mouffe, Chantal, Demokratik Paradoks, (Çev. A. Cevdet Aşkın), 2. Baskı, Epos Yayınları, Ankara, 2009.
• Mouffe, Chantal, The Democratic Paradox, Verso Press, London, 2000.
• Özbudun, Ergun, Otoriter Rejimler, Seçimsel Demokrasiler ve Türkiye, 2. Baskı, İstanbul Üniversitesi Bilgi Yayınları, İstanbul, 2016.
• Özenç, Berke, “Türkiye’nin Demokratikleşme Sürecinde Bir Dönüm Noktasi Olarak 1946 Seçimleri”, TAÜHFD/ZtdR, 2019/1, ss.71-92.
• Schmidt, Manfred G., Demokrasi Kuramlarına Giriş, (Çev. M. Emin Köktaş), 2. Baskı, Vadi Yayınları, Ankara, 2002.
• Schmitt, Carl, Parlamenter Demokrasinin Krizi, (Çev. E. Emre Zeybekoğlu), 2. Baskı, Dost Kitabevi Yayınları, 2010.
• Schumpeter, Joseph A., Kapitalizm Sosyalizm ve Demokrasi, (Çev. Hasan İlhan), 3. Baskı Alter Yayıncılık, Ankara, 2010.
• Şaylan, Gencay, Demokrasi ve Demokrasi Düşüncesinin Gelişmesi, TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi, Ankara, 1998.
• Taylan, Ömer, Demokrat Parti’nin Siyasetin Demokratikleşmesi ve Otoriterleşmesine Etkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya, 2021.
• Tilly, Charles, Demokrasi, (Çev. Ebru Arıcan), 2. Baskı, Phoenix Yayınevi, Ankara, 2014.
• Tuncel, Gökhan, “Siyasal Partiler”, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de Siyasal Hayat, (ed.) Ahmet Karadağ, Bilsam Yayınları, Malatya, 2015, ss.169-249.
• TÜİK, Milletvekilleri Genel Seçimleri 1923-2011, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara, 2012.
• Yalman, Ahmed Emin, Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim Cilt 2 (1922-1971), (Yayına Hazırlayan: Erol Şadi Erdinç), 2. Baskı, Pera Turizm ve Ticaret A.Ş., İstanbul, 1997. Yayla, Atilla, Siyaset Bilimi, 4. Baskı, Adres Yayınları, Ankara, 2016.
• Yılmaz, Ensar, “1946 Seçimlerinde Öne Çıkan Bazı Hususlar”, ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, 2010, ss. 177-188.
• Zürcher, Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, (Çev. Yasemin Saner), İletişim Yayınları, İstanbul, 2015.