Kadınlarda Finansal Eğitimin Finansal Okur-Yazarlık Üzerindeki Etkisine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2018, Sayı: 42 Kadın Çalışmaları Özel Sayısı, 97 - 120, 18.09.2018

Ali Bayrakdaroğlu , Serenay Bilge

Öz

Finansal bilgi düzeyindeki yetersizlikler bireylerin finansal araçlara
özellikle de riskli sayılabilen varlıklara yatırım yapmamasının en önemli
nedenlerinden biri olarak bilinmektedir.  Bu durumun kadınlar açısından birçok nedenden
dolayı daha farklı olduğu ifade edilmektedir. Kadınların finansal varlıklara
ait risk algısı daha yüksek düzeylerde gerçekleşmektedir. Finansal piyasalarda
yatırım davranışı gösterebilmenin temel şartlarından biri de finansal eğitim ve
finansal okuryazarlıktır. Bu çalışmada kadınların finansal okuryazarlık
düzeyleri ile finansal eğitimleri karşılaştırılarak yatırımlarda eğitimin
finansal okuryazarlık üzerindeki etkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca
finansal okuryazarlık ve finansal eğitim düzeylerinde kadınlara ait demografik
özelliklere göre farklılaşmanın olup olmadığı da test edilmiştir. Elde edilen
sonuçlara göre kadınlarda finansal eğitimin finansal okuryazarlık düzeyi
üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber finansal okuryazarlık
ve finansal eğitim durumları farklı olan kadınların demografik özellikleri (yaş
ve mezuniyet derecesi) açısından fark olduğu sonucuna varılmıştır. Son olarak
kadınların para ve bütçe yönetimi ve emeklilik planlaması gibi konularda eğitim
almak istedikleri belirlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Kadın, Finansal Okuryazarlık, Finansal Eğitim Ki-Kare

Kaynakça

• Almenberg, Johan and Dreber, Anna, (2012), “Gender, Stock Market Participation and Financial Literacy”, SSE/EFI Working Paper Series No. 737. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=1880909 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1880909
• Alkaya, A., Yağlı, İ., (2015), “Finansal Okuryazarlik-Finansal Bilgi, Davraniş ve Tutum: Nevşehir Haci Bektaş Veli Üniversitesi İİBF Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama”, Journal of International Social Research, Cilt:8, Sayı:40
• Altan, F., Biçer, E., B. (2016), Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık ile İlgili Tutum ve Davranışlarının Değerlendirilmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Aralık, Cilt: 20, Sayı: 4
• Altıntaş, K., M. (2008), “Bireysel Yatırımcılar Açısından Finansal Eğitimin Önemi Toplumda Finansal Okuryazarlık Düzeyinin Yükseltilmesi ve Bireylerde Asgari Finans Kültürünün Oluşturma Süreci”, Türk Sigorta Enstitüsü Vakfı, Sigorta Araştırma ve İnceleme Yayınları, Sayı:14
• Altıntaş, K., M. (2009), “Belirlenmiş Katkı Esaslı Emeklilik Planlarında Finansal Eğitimin Önemi: Katılımcıların Finansal Okur Yazarlığı Çerçevesinde Alternatif Bir Yatırım Eğitimi Modeli”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 9
• Atkınson, A., Messy, F., A. (2012), “Measuring Financial Literacy: Results of the OECD/International Network on Financial Education (INFE) Pilot Study”, OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions, No: 15
• Barmakı, N., Şener, A., (2017), “Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlik Düzeyleri”, Journal of Current Researches on Social Sciences, Cilt: 7, Sayı: 3 http://dergipark.gov.tr/jocress/issue/32125/359495
• Baştürk, F., (2016), “Finansal Eğitim Kapsamında Sigorta Okuryazarlığı”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 1
• Başarır, Ç., SARIHAN, A. (2017), “Üniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlıklarının Belirlenmesi: Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Örneği”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 1, DOI: 10.11611/yead.330952
• Bayrakdaroğlu Ali, Mirgen Çağatay, (2017), “Y Kuşağının Girişimcilik Eğilimi Üzerinde Finansal Okuryazarlığın Aracılık Etkisi Muğla İlinde Bir Alan Araştırması”, 3. Uluslararası Girişimcilik İstihdam ve Kariyer Kongresi,
• Bayram, S., S. (2010), “Finansal Okuryazarlık Ve Para Yönetimi Davranışları: Anadolu Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Uygulama”, Anadolu Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi
• Boisclair, David, Lusardi, Annamaria, and Michaud, Pierre-Carl. (2017), “Financial literacy and retirement planning in Canada”, Cilt: 16, Sayı: 3, doi:10.1017/S1474747215000311
• Büyükşalvarcı A., Güler, S., ve Taner, B., (2011), “Türkiye’de Lisans Düzeyinde Finans Eğitim Konuları: Eğiticimler Ve Uygulayıcıların Görüşleri Kapsamında Mevcut Durum Ve Beklentiler”, Ege Academic Review, Cilt: 11, Sayı: 4
• Çam, A. V., & Barut, A. (2015), “Finansal Okuryazarlık Düzeyi ve Davranışları: Gümüşhane Üniversitesi Önlisans Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma.”, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 7
• Çam, H. ve Çam, A. V. (2016), “Finansal Okuryazarlığın Mobil Bankacılık Kullanımındaki Rolü: Doğu Karadeniz Bölgesinde Bir Araştırma”, Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3
• Çelikkol, M. M., Çelikkol, H. (2015), “The Evaluation of the Students in Dumlupinar University Vocational School of Social Sciences About Levels of Financial Literacy”, Copernican Journal of Finance & Accounting, Cilt: 4, Sayı: 2
• Chen, H. and Volpe, R. P. (1998). “An Analysis of Personal Financial Literacy among College Students”, Financial Services Review, Vol: 7, No: 2
• Civan, M., Henger H. (2010), “ Finansal Yönetim Dersini Almış Öğrencilerin Finans Eğitimi Beklentilerini Ölçmeye Yönelik Yapılan Bir Çalışma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 46
• Crain, S. (2013). "Are Universities Improving Student Financial Literacy? A Study of General Education Curriculum", Journal of Financial Education
• Er, F., Temizel, F., Özdemir, A., ve Sönmez, H. (2014), “ Lisans Eğitim Programlarının Finansal Okuryazarlık Düzeyine Etkisinin Araştırılması: Türkiye Örneği”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 4
• Ergün, B., Şahin, A., ve Ergin, E. (2014) “Finansal Okuryazarlik: İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Çalişma”, Journal of International Social Research, Cilt: 7, Sayı: 34
• Eskici, Y. (2014), “Seçilmiş Ülke Örnekleriyle Finansal Okuryazarlığın Önemi ve Tasarruflar Üzerindeki Etkileri, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)”, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Fernandes, Daniel and Lynch, John G. and Netemeyer, Richard G., (2014), “Financial Literacy, Financial Education and Downstream Financial Behaviors Management Science” , Vol: 60, Sayı: 8, SSRN: https://ssrn.com/abstract=2333898
• Fettahoğlu, S., (2015), “Hane Halkının Finans Eğitimi ve Finansal Okuryazarlık Düzeyleri Üzerine Kocaeli’nde Bir Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı: 67
• Gökmen, H., (2012), “Finansal Okuryazarlık”, Hiperlink Yayınları, İstanbul
• Huston, S. J., (2010) Measuring Financial Literacy, Journal of Consumer Affairs, Vol: 44, No: 2, https://doi.org/10.1111/j.1745-6606.2010.01170.x
• Işık, İ., vd., (2011), “Dünyada ve Türkiye’de Finansal Hizmetlere Erişim ve Finansal Eğitim”, TCMB, 2011.
• Kalaycı, Ş. (Ed.) (2006), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karataş, Ç., (2017), Finansal Okuryazarlığın Geliştirilmesinde Merkez Bankalarının Rolü ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İçin Bir Değerlendirme, TCMB Uzmanlık Yeterlik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İletişim ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü Ankara
• Kılıç, Y., Ata, H. A., ve Seyrek, İ. H. (2015), “Finansal Okuryazarlık: Üniversite Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma Araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı:66
• Kutukız, D , Özden, C . (2018). Kadın Girişimciliği ve Finansal Okuryazarlığın Kadın Girişimciler Üzerindeki Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt: 8, Sayı:1, DOI: 10.26466/opus.359920
• Lusardi, Annamaria, and Olivia S. Mitchell. 2006. “Financial Literacy and Planning: Implications for Retirement Well-Being”, Pension Research Council Working Paper WP2006–01
• OECD (2005), Improving Financial Literacy: Analysis of Issues and Policies
• OECD INFE. (2009), Financial Education and the Crisis. Paris.
• OECD. (2014c), PISA 2012 Results: Students and Money: Financial Literacy Skills for the 21st Century. Paris.
• Özçam, M. (2006), “Yatırımcı Eğitimi: Dünya Uygulamaları ve Türkiye İçin Öneriler”, Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Raporu
• Poyraz E., Tepeli Y., (2017), “Finansal Okuryazarlık: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, III. Uluslararası Girişimcilik, İstihdam ve Kariyer Kongresi
• Sarıgül, H., (2014). “A Survey of Financial Literacy Among University Students”, The Journal of Accounting and Finance, Sayı: 64
• Satoğlu, S., (2014), “Yatırımcıları koruma aracı olarak finansal okuryazarlık ve Türkiye bireysel uygulaması”, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi/Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
• Sekita, S., (2011), “Financial literacy and retirement planning in Japan”, Journal of Pension Economics & Finance, Vol: 10, Sayı: 4
• Sermaye Piyasası Kurulu (2014), Finansal Erişim, Finansal Eğitim, Finansal Tüketicinin Korunması Stratejisi ve Eylem Planları (http://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/1076) Erişim:13.04.2018
• Tuna M., Ulu O., (2016), iÜniversite Öğrencilerinin Finansal Okuryazarlık Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma” - Int. Journal of Management Economics and Business
• Temizel F., ve Özgüler İ., (2015) Business & Management Studies: An International Journal, Cilt: 3, Sayı: 1
• Temizel, F., Bayram, F., (2011), “Finansal Okuryazarlık: Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Öğrencilerine Yönelik Bir Araştırma”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 1
• Yıldırım, G., Öztürk, C., (2017), “Ekonomi Okuryazarlığı ve Eğitimine İlişkin Alan Uzmanı ve Öğretmen Görüşlerinin Belirlenmesi”, Erciyes Journal of Education, Cilt: 1, Sayı: 2 http://dergipark.gov.tr/eje/issue/33494/362123
• Yılmaz, H., (2012) Gizemli bir kavram: Finans okuryazarlığı, www.dunya.com
• http://www.teb.com.tr/upload/PDF/foe_endeks_rapor_2013.pdf, Erişim tarihi: 15.04.2018