Ailelerin Koruyucu Aile Olmaya Karar Vermelerinde Etkili Olan Etmenler ile Koruyucu Aile Olmanın Anlam ve Önemi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 43 SITKI KOÇMAN'ın Anısına Armağan, 15 - 36, 28.12.2018

Zeynep Tezel , Barış Demırel , Zuhal Şahin Kaya

Öz

Bu çalışmada, geleneksel bakım yöntemleri düşünüldüğünde yeni sayılabilecek, çeşitli nedenlerle biyolojik ailesi yanında bakılamayan, korunma ve bakım ihtiyacı olan çocukların; biyo-psiko-sosyal gelişimlerini destekleyen güvenli bağlar kurabilmelerine olanak sağlayan alternatif bakım hizmetlerinden “koruyucu aile modeline” yer verilmektedir. Çalışmanın amacı, Kırıkkale ilinde bulunan koruyucu ailelerin, koruyucu aile olmalarına karar vermelerinde etkili olan etmenler ile koruyucu aile olmanın anlam ve önemini ortaya koymaktır. Çalışma, Kırıkale ili kapsamında koruyucu aile olma deneyimlerini yaşamış ailelere yöneltilen sorular ile ailelerin koruyucu aile olmalarını etkileyen etmenlerin öğrenilmesi ile ailelerin hizmet için başvuru süreçlerinden korunma ihtiyacı içinde olan çocuğun yerleştirilmesi ve sonrasında yaşanan sürece kadar vurgu yapmaktadır. Sonuç olarak, deneyimler öğrenilerek özelden genele hizmetin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesinde etkili saptamaların yapılmasına olanak sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Koruma, Koruyucu Aile Bakımı, Sosyal Hizmet

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı), Sakarya Yayıncılık, Sakarya. Arnaz, Z. (1983), “Koruyucu Aile Bakımındaki Çocuğun Gelişimsel Özellikleri”, Sosyal Hizmetler Yüksek Okulu Dergisi,1 (2-3), 111-156. Andersson, G. (2001), “The Motives of Foster Parents, Their Family and Work Circumstances”, British Journal of SocialWork, 31, 235-248. Baykara Acar, Y. ve Acar, H. (2002), “Sistem Kuramı-Ekolojik Sistem Kuramı ve Sosyal Hizmet: Temel Kavramlar ve Farklılıklar”, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 13 (1), 29-35. Bıyıklı, L. (1983), “Koruyucu Aile Bakımı”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 16 (1), 11-16. Can, Y. (2000), Koruyucu Aile Uygulaması: Ankara Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erdal, L. (2014), “Türkiye’de Sosyal Politika ve Koruyucu Aile Hizmet Modeli“, Sosyoekonomi Dergisi. 2, 171-192. Gökkaya Bilicani V. (2014), “Koruyucu Ailelerin, Yanlarına Yerleştirilen Çocuk Ya Da Çocuklarla Aile İçinde Yaşadıkları Sorunlar ve Başa Çıkma Yolları (Sivas İli Örneği)”, The Journal of Academic Social Science Studies, 25 (1), 249-267. Kahraman, F. (2007), Türkiye’de Çocuk Refahı Alanında Koruyucu Aile Hizmeti. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya. Karataş, K. (2007), “Türkiye'de Çocuk Koruma Sistemi ve Koruyucu Aile Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme”, Journal of Society & Social Work, 18 (2), 7-19. Katz, D. ve Kahn, RL. (1977), Örgütlerin Toplumsal Psikolojisi, Çev: Halil Can ve Yavuz Bayar. TODAİE Yayınları, No:167, Ankara. Klee, L., Kronstadt, D. ve Zlotnick, C. (1997), “Foster Care's Youngest: A Preliminary Report”, American Journal of Orthopsychiatry, 67, 290–299. Lockwood, KK., Friedman, S., & Christian, CW. (2015), “Permanency and the Foster Care System”, Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care, 45 (10), 306-315. Neuman, WL. (2012), Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar I‐II, Cilt (5. Basım), Yayın Odası, İstanbul. Özbesler, C. (2009), “Koruyucu Aile Hizmetlerinde Değerlendirme Süreci“, Aile ve Toplum, 4 (16): 86-94. Şahin, G. (2009), Yetiştirme Yurdu ve Ailesi Yanında Yaşayan Ergenlerin Bağlanma Stilleri ile Kimlik Statüleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Şimşek, Z., Erol, N., Öztop, D. ve Özcan Özer, Ö. (2008), “Kurum Bakımındaki Çocuk ve Ergenlerde Davranış ve Duygusal Sorunların Epidemiyolojisi; Ulusal Örneklemde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Türk Psikiyatri Dergisi, 19 (3), 235-246. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Koruyucu Aile Yönetmeliği, 14.12.2012 tarih ve 28497 sayılı Resmi Gazete. Tiryaki Yurteri, A. ve Baran, G. (2015), “Kurum Bakımı Deneyimi Olan Kadınların Çocukluk Dönemi Kurum Yaşantıları: Nitel Bir Çalışma”, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 26 (1), 23-44. Tok, Ö. (1996), Koruyucu Aile Hizmeti, Standartları ve Ülkemizdeki Durumu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Türkiye Aile Yapısı Araştırması (2011), “Türkiye Aile Yapısı Araştırması Tespitler, Öneriler”, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, İstanbul. Üstüner, S., Erol, N. ve Şimşek, Z. (2005), “Koruyucu Aile Bakımı Altındaki Çocukların Davranış ve Duygusal Sorunları”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12 (3), 130-140. Vural, B. K., Körükçü, Ö., Aral, N. ve Körükçü, G. (2016), “An Investigation of Empathy of Foster Families, Turkey”, Universal Journal of Educational Research 4(3): 531-538, 2016 Yazıcı, E. (2014), “Türkiye’de Çocuk Koruma Sistemi ve Koruyucu Aile Bakım Yönteminde Yeni Yaklaşımlar”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (2), 247-270. Yeşilkayalı, H.D. (2015), Koruyucu Aile Bireylerinin Sosyodemografik Özellikleri İle Empatik Becerileri ve Özgecilik Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (6. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (9. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara. Yörükoğlu, A., Akşit, A., Yalçın, K., Aras, E. (1968), Yuva Çocuklarında ruh ve beden gelişmesinin özellikleri, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 11, 70-78. http://cocukhizmetleri.aile.gov.tr/istatistikler (Erişim: 05.05.2018). http://www.koruyucuaile.gov.tr/illere-gore-koruyucu-aile-istatistikleri (Erişim: 05.05.2018). http://www.milliyet.com.tr/aile-istatistikleri-aciklandi-istanbul-yerelhaber-2029494/ TÜİK Aile Yapısı Araştırması, (2016) (Erişim: 05.05.2018).