Eğitim Hizmetinin Sunumunda Yetki Dağılımı: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 44, 179 - 202, 02.06.2019

Gülsüm Gürler Hazman Mustafa Küçükilhan

Öz

Bu çalışma, eğitim hizmetlerinin
sunumunda yerel yönetimler ile merkezi idarenin yetki dağılımına açıklık
kazandırmak, bu aşamada ortaya çıkacak yönetimsel bazı sıkıntıların
giderilmesine katkı sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda
Türkiye genelinde yedi Coğrafik bölgeden 21 ilde (büyükşehir, il ve ilçe
bazında) merkezi idare temsilcisi olarak milli eğitim yöneticileri ve yerel idare
temsilcisi olarak belediye yöneticilerinin görüşleri alınıp
değerlendirilmiştir. Çalışmada toplam 504 yöneticinin, eğitim hizmetlerinde
yetki dağılımı konusundaki görüşleri yer almaktadır. Yerel ve merkezi
idarecilere; eğitimin programlanması ve öğretim şekli, çalışanların özlük
hakları, paydaş katkısı, bütçe ve finans başlıkları altında hazırlanan sorular
yöneltilmiştir. Yapılan analizler neticesinde yetki dağılımı konusunda;
katılımcıların eğitim programları ve öğretimi ile ilgili yöneltilen sorularda
hem fikir olmadıkları görülmüştür. Eğitim hizmetlerinde yetki dağılımının belli
başlıklar altında ele alındığı çalışmada; paydaşların rolü, çalışanların özlük
hakları ve eğitim hizmetlerinin finansmanı başlıkları altında yöneltilen
sorularda, benzer düşünceye sahip olundukları özellikle bakanlık merkez
yönetimine sözü geçen yetkilerin önemli ölçüde bırakılması gerektiği sonucu
ortaya çıkmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Eğitim Hizmetleri, Yetki Dağılımı, Yetki Devri

Kaynakça

• Aksoy, E., ve Işık, H. (2008), “İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretim Liderliği Rolleri”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S:19, 235-249.
• Akpınar, B. Dönder, A. Yıldırım, B, Karahan, O. (2012), “Eğitimde 4+4+4 Sisteminin (Modelinin) Karşıt Program Bağlamında Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, S: 36, 25-39
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., ve Yıldırım, E. (2010), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, SPSS Uygulamalı 6. Baskı, Sakarya Kitabevi, Sakarya.
• Ayrangöl, Z., ve Tekdere, M. (2016),“Yerelleşme Teorisinin Analizi Ve Ekonomik Parametreler Üzerindeki Rasyonalitesi”, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, S: 3(1), 55-83.
• Babaoğlu, C.(2018),”Yükseköğretimdeki Politikalarına Dair Bir Yazın Taraması ve Analiz İçin Bir Anahtar Kavram Olarak Politika Transferi”, Fiscaoeconomia, S: 2(1), 186-203.
• Bağlı, M., S., (2014), “Mali Yerelleşme Düzeyinin Ölçümü (Mali Özerklik Derecesi)”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S: 23(2), 27-47
• Başaran, İ. E. (2000), Eğitim Yönetimi, Feryal Matbaası, Ankara
• Benligiray, S. (2013), İnsan Kaynakları Yönetimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Bozan, M. (2002), Merkeziyetçi Yönetimden Yerinden Yönetime Geçişte Alternatif Yaklaşımlar (Milli Eğitim Bakanlığı Örneği), Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Bozatay, Ş. ve Kızılkaya, K. (2016), “Merkezden Yönetim Yerinden Yönetim Tartışmalarının Odağında Bir Düzenleme: 6360 Sayılı Yasa Hakkındaki Değerlendirmeler”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, S: 6(1), 1-14.
• Bozkurt, Ö. ve Ergun, T. (2008), Kamu Yönetimi Sözlüğü (Editör: S. Sezen) 2. Baskı, TODAİE Yayınları, Ankara.
• Colley, H. Hodkinson, P. Malcolm, J. (2002), “Non-Formal Learning: Mapping the Conceptual Terrain”, a Consultation Report Other University of Leeds, www.infed.org/archives/e-texts/colley_informal_learning.htm, (Erişim Tarihi: 12.06.2016).
• Demirtaş Z. ve Canpolat (2013), Öğretmenlerin Kariyer Basamakları Uygulamasına Yönelik Algılarının Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi, Marmara Üniversitesi - 8. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi - Bildiri Özetleri, 419-420, İstanbul.
• Diem, S. Sampson C, ve Gavornik, B. (2018),“Reorganizing a County Wide School District: A Critical Analysis Of Politics And Policy Development Toward Decentralization, Education Policy Analysis Is Archives, A Peer-Reviewed, Independent”, Openaccess, Multilingual Journal, S.26 (1), 1-31.
• Edwards, D. B. (2018), “Decentralization and Community-Based Management in Global Perspective: Trends and Institutions”, The Trajectory Of Global Education Policy, Palgrave Macmillan, Vol: 1(1), 25-148.
• Erman, Y. (2016), Türk Eğitim Sistemi, Türk Dünyasında Eğitim Kitabı, Dündar H. (Ed.), Pegem Akademi, Ankara.
• Eryılmaz, B. (1995), Kamu Yönetimi, Erkam Matbaası, İstanbul.
• Gök, E. (2017), “Öğretmen Yetiştirmede Kalite Tanımlama: Türk Kamu Yükseköğretim Kurumlarından Dersler, Kuram ve Uygulamada”, Eğitim Yönetimi Dergisi, S: 23(4), 623-673.
• Gür, B. S., Çelik, Z. (2009), Türkiye’de Millî Eğitim Sistemi Yapısal Sorunlar ve Öneriler. SETA Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Raporu, Ankara.
• Gürler Hazman, G. Küçükilhan, M. (2016), “Yarı Kamusal Mal ve Hizmet Olarak Temel Eğitim Hizmetleri: Sorunlar ve Çözüm Önerilerine Bölgesel Bir Bakış”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S: 2 (2), 63-80.
• Güven, A. Karkacıer, A., Şimşek, T. (2017), “Merkezileşme Yerelleşme Tartışmaları Kapsamında Yerel Yönetimlerde Vesayet Denetimi Sorunu”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, S: 12(2), 189-208.
• Güven, A., Şişek, G. (2018), “Yerel Yönetimlerin Sosyo Ekonomik Gelişimi ve Tanıtımı Açısından Film Platolarının Önemi: Midwood Örneği”, Sayıştay Dergisi, S: 108, 123-148.
• Güzel, H. C. (2014),” Türk Milli Eğitiminin Temel Hedefleri”, Yeni Türkiye Dergisi, Türk Eğitimi Özel Sayısı, S: 58, 189-192.
• Hauss, C. (2014), Encylopediabritannica, https://www.britannica.com (2018).
• Jamieson, P. (2009),“The Matter of Informal Learning Planning for Higher Education”, Planning for Higher Education, S: 37 (2), 18-25.
• Kabadayı, R. (1997),“Eğitimde Yerelleşmeye Mesleki Teknik Eğitimden Başlanmalıdır”, Çağdaş Yerel Yönetimler, Dergisi, S: 6(2), 99-107.
• Karagöz, B. K. (2006), Okul Yöneticilerinin Yönetim Süreçleri Açısından Karşılaştıkları Problemler, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karakul, S. (2015), “Hukuki ve İdari Denetim Ölçütü Olarak İyi Yönetim İlkeleri”, Ombudsman Akademik Dergisi, S: 2(3), 61-105
• Keskin, N. E., (2003), Eğitimde Reform, Kamu Yönetimi I. Ulusal Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya, http://www.antimai.org/gr/nurayegitref.htm. (25.12.2017).
• Kızıloluk, H. (2007),“Ekonominin Eğitimin Amaçları ve İçeriği Üzerindeki Etkileri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S: 8(1), 21-30.
• Koçak Usluel, Y. (1995), Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü Yöneticilerinin Yerelleşme Konusundaki Görüşleri, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Koçel, T. (2011), İşletme Yöneticiliği, 13. Baskı. İstanbul, Beta Yayınları.
• Krtalic, S., Borovcak, B. (2015), “Decentralization and Local Development in South East Europe, Studies in Economic Transition”, Palgrave Macmillan, S: 14(69), 82-86.
• Minzu, I. F. (2015),“Educational System - a Priority Concern of the European union”, Internal Auditing & Risk Management, S: 3 (39), 1-11.
• Özdemir, B., Ş. Beltekin, N. (2012),“Türk Eğitim Sisteminin Dönüşümünde Uluslararası Aktörler: IMF ve Dünya Bankası Örnekleri”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 9(1), 33-55.
• Özdemir, S. (2013), Eğitim Yönetiminde Kuram ve Uygulama, Pegem Akademi, Ankara.
• Riedl Rachel, B. R., Tayler J. D. (2014), “Party Systems and Decentralization in Africa, St. Comp Int, S: 49: 321-342.
• Sağlam, A. Ç. (2013), Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Maya Akademi, Ankara.
• Sarıçay, N. (2006), Türkiye’de Eğitim Sektörünün Sorunları, Eğitimin Ekonomik Boyutu ve Çözümleri, İzmir Ticaret Odası Araştırma ve Meslekleri Geliştirme Müdürlüğü, Arge Bülteni.
• Sezer Ö. Vural, T. (2010),“Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Devletin Değişen Rolü ve Merkezi Yönetim ile Yerel Yönetimler Arasında Yetki ve Görev Paylaşımı”, Maliye Dergisi, S: 159, 203-219.
• Sözen, S. (2005), Teori ve Uygulamada Yeni Kamu Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Stimson, N. (1997), Eğitici Önderlik. A. Ünver (Çev), Rota Yayınları, İstanbul.
• Taşçı, H. (2008). Yerel Yöneticiler ve Okul Yöneticilerinin Eğitimde Yerelleşmeye İlişkin Kendilerini Hazır Görme Durumları”, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turan, F. (2016), “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Eğitim Öğretim Faaliyetlerinin Denetimi”, International Journal Of Eurasia Social Sciences, S: 7(23), 94-119.
• Woodhall, M. 1987, “Government Policy Towards Overseas Students: an International Perspective”, Higher Education Quarterly, S: 41 (2), 119–125.
• Yaman, M., Küçükşen, M. (2018),“Yerel Yönetimlerin Demokratikleşmesi Açısından Yerel Katılımın İncelenmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S: 55, 247-259.
• Yaşar, D., Sözbilir, M. (2017), “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Türk Eğitim Sistemi'ne Yönelik Görüşleri: Güncel Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 46 (1), 165-201.
• Yeniçeri, Ö. (2014), “Milli İle Gayri Milli Eğitim Sistemi ve Türkiye”, Yeni Türkiye Dergisi, Türk Eğitimi Özel Sayısı, S: 58, 116-131.
• Yeşilyurt, S., Gül Ş. (2010), “Ortaöğretimde Daha Etkili Bir Biyoloji Öğretimi İçin Öğretmen ve Öğrenci Beklentileri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 10 (20), 28-47.
• Yılmaz, K. Altınkurt. Y. (2011), Öğretmen Adaylarının Türk Eğitim Sisteminin Sorunlarına İlişkin Görüşleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 942-973.
• Yüksel, H., (2013), “Türkiye’de Mali Yerelleşmenin Boyutları ve Ölçümü Üzerine Bir Değerlendirme”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, S: 20(2), 191-208.
• Zengin, A.N., ve Altıok, Yılmaz, A. (2017),“Kurumsal Yönetim İlkeleri ve Standartları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, S: 10(48), 684-702.
• 1982 Anayasası, (Resmî Gazete, 20.10.1982, No: 17844) https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm (25.01.2018).
• 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu, (Resmi Gazete, 19.06.1986, No: 19139).
• 3797 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, (Resmi Gazete, 14.09.2011, No: 28054).
• 442 Sayılı Köy Kanunu, (Resmi Gazete, 07.04.1924, No: 68).
• 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu,(Resmi Gazete, 23.07.2004, No: 25531).
• 5378 Sayılı Engelliler Hakkında Kanun,(Resmi Gazete, 07.07.2005, No: 25868).
• 5393 Sayılı Belediye Kanunu, (Resmi Gazete, 13.07.2005, No: 25874).
• 6360 Sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (Resmi Gazete, 12.11.2012, No: 6360).