Sosyal Bilimlerde Tarihsel Analiz ve Teori ile Tarihsel-Toplumsal Pratiğin İlişkisi: Thompson-Anderson Polemiği

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 50, 13 - 36, 30.06.2022

Kardelen Gürgör

Öz

Thompson (2015) tarafından kaleme alınan “Teorinin Sefaleti”, Althusser tarafından geliştirilen yapısalcı Marksizm kavrayışına karşı sistematik bir eleştiri içeren önemli bir çalışmadır. “Marksizm’de Tartışmalar”da Anderson’ın (1998) katkısı ise sadece Thompson ile Althusser arasında bir arabuluculuk girişimi değil, aynı zamanda “Marksist Tarih Teorisi”nin önemli bir analizi olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmanın amacı, bu iki İngiliz Marksist tarihçinin genel argümanlarını özetleyerek ve Althusseryan tezlerin özgünlüklerini ve sorunlarını vurgulayarak, sosyal bilimlerin inşa ve icrasında, tarihsel-toplumsal pratik üzerine “sürekli” bilimsel araştırmanın önemi ve kaçınılmazlığını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Marksist Tarih Teorisi, Yapısalcı Marksizm, Teori ile Tarihsel-Toplumsal Pratik İlişkisi

Kaynakça

• Abrahamian, E. (1982). Iran: Between Two Revolutions. New Jersey: Princeton University Press.
• Althusser, L. (2002). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları (Çev. Y. Alp, M. Özışık). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Althusser, L., Etienne Balibar, Roger Establet, vd (2007). Kapitali Okumak (Çev. I. Ergüden). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Althusser, L. (2015). Marx İçin (Çev. I. Ergüden). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Anderson, P. (1974). Lineages of The Absolutist State. London: NLB.
• Anderson, P. (1998). Marksizm’de Tartışmalar (Çev. A. Özdemir). İstanbul: Göçebe Yayınevi.
• Başkaya, F. (2011). Kalkınma İktisadının Yükselişi ve Düşüşü. İstanbul: Özgür Üniversite.
• Blaug, M. (2014). İktisat Kuramının Geçmişine Bakış (Çev. A. Birdal, F. Güle). Ankara: Efil Yayınları.
• Bloch, M. (1983). Feodal Toplum (Çev. M. A. Kılıçbay). İstanbul: Savaş Yayınları.
• Buğra, A. (2013). İktisatçılar ve İnsanlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Divitçioğlu, S. (2005). Oğuz’dan Selçuklu’ya Boy, Konat ve Devlet. Ankara: İmge Kitabevi.
• Engels, F. (2018). Alman Köylü Savaşı (Çev. O. Gönensin). İstanbul: Yordam Kitap.
• Ercan, F. (2005). Para ve Kapitalizm. İstanbul: Devin Yayıncılık.
• Ercan, F. (2006). Modernizm, Kapitalizm ve Azgelişmişlik. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Hegel, G.W. (1991). Hukuk Felsefesinin Prensipleri (Çev. C. Karakaya). İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Hobsbawm, E. (2013). Kısa 20. Yüzyıl 1914-1991 Aşırılıklar Çağı (Çev. Y. Alogan). İstanbul: Everest Yayınları.
• İbn Haldun, A. (2018). Mukaddime (Çev. S. Uludağ). İstanbul: Dergah Yayınları.
• Marx, Karl/ Engels, Friedrich (2013). Alman İdeolojisi (Çev. T. Ok, O. Geridönmez). İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Marx, Karl/ Engels, Friedrich (2015). Kutsal Aile ya da Eleştirel Eleştirinin Eleştirisi (Çev. K. Somer). Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (1974). Ekonomi Politiğin Eleştirisine Katkı (Çev. S. Belli). Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (1992). Felsefenin Sefaleti (Çev. A. Kardam). Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2016). Fransa’da İç Savaş (Çev. E. Özalp). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (1979). Grundrisse (Çev. S. Nişanyan). İstanbul: Birikim Yayınları.
• Marx, K. (2016). Hegel’in Hukuk Felsefesinin Eleştirisi (Çev. K. Somer). Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. (2016). Kapital Cilt 1 (Çev. M. Selik N. Satlıgan). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2016). Kapital Cilt 3 (Çev. M. Selik N. Satlıgan). İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K. (2002). Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i (Çev. S. Belli). Ankara: Sol Yayınları.
• Minsky, H. (2013). İstikrarsız Bir Ekonominin İstikrarı (O. Esen, Çev.) Efil Yayıncılık.
• Piyadeoğlu, C. (2020). Büyük Selçuklular Yeni Bir Devrin Başlangıcı. İstanbul: Kronik Kitap.
• Said, E. (2016). Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları (Çev. B. Ülner). İstanbul: Metis Yayıncılık.