Türkiye Ekonomisinin Endüstri 4.0 Kapsamında Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 50, 37 - 59, 30.06.2022

Seher Cerit , Hidayet Gizem Ünlü Ören

Öz

Asırlardır farklı süreçlerle gerçekleşen teknolojik değişimler ülkelerin gelişmesinin ana etkenidir. 2011 yılında gündeme gelen Endüstri 4.0 son yıllarda etkisini daha fazla artırmış ve ülkeleri değişime zorlamıştır. Bu çalışmanın amacı, tüm dünyayı etkileyen Endüstri 4.0’ın Türkiye ekonomisine yansımalarını incelemektir. Bu bağlamda Endüstri 4.0’ın Türkiye’de makroekonomik değişkenler üzerinde oluşturduğu etki araştırılmış ve SWOT analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Türkiye’nin en fazla orta yüksek teknolojili ürün ihraç ettiği görülmektedir. Türkiye’nin özellikle insansız hava aracı (İHA) ve silahlı insansız hava aracı (SİHA) alanında rekabetçi avantaja sahip olduğu ve bu üstün konumuyla ön plana çıktığı belirlenmiştir. Bunun yanında yapay zekâ işe alım oranı yüksektir. Türkiye’nin Endüstri 4.0 farkındalığının arttığı ve bu doğrultuda stratejiler geliştirmeye başladığı belirlenmiştir. Türkiye Endüstri 4.0 dönüşümüne uyum sağlayarak, ekonomik ve teknolojik amaçları doğrultusunda ilerlemek için, sürece ve koşullara ilişkin kararlı tutumunu sürdürmelidir.

Anahtar Kelimeler

Dördüncü Endüstri Devrimi, Endüstri 4.0, Teknoloji, Türkiye Ekonomisi

Kaynakça

• Aron, R. (1997). Sanayi Toplumu (Çev. E. Gürsoy) (2 b.). İstanbul: Dergah Yayınları.
• ASELSAN. (2017). https://www.aselsan.com.tr/ERTUGRUL_Bomba_Imha_Robotu_1222.pdf (Erişim Tarihi: 05.02.2022).
• Ateş, E. (2021). Türkiye’nin İnsansız Hava Aracı (İHA) İhracat Rekabet Gücünün Analizi. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 3(1), 7-16.
• Ay, A. (2007). Tarihsel Süreç İçerisinde Türkiye’de Büyüme. A. Ay (Ed.). Türkiye Ekonomisi: Makroekonomik Sorunlar ve Çözüm Önerileri (1. b.) içinde (3-53). Konya: Çizgi Kitapevi.
• Aykırı, M., & Bulut, Ö. U. (2020). Endüstri 4.0 ve Türkiye Ekonomisi Üzerine Değerlendirmeler (1 b.). Konya: Eğitim yayınevi.
• Banger, G. (2018). Endüstri 4.0 Ekstra (2 b.). Eskişehir: Dorliyon Yayınları.
• Barro, R. J., & Sala-İ-Martin, X. (2004). Economic Growth (2 b.). London: MIT Press.
• BAYKAR. (2022a). https://baykartech.com/tr/press/aknc-tiha-da-katld-savunma-sanayisi-ihracatta-yuksekten-ucuyor/ 06.01.2022.
• BAYKAR. (2022b). https://baykartech.com/tr/insansiz-hava-araci-sistemleri/baykartech.com / 06.01.2022.
• BSTB (T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı). (2018a). Türkiye Yazılım Sektörü Stratejisi ve Eylem Planı (2017-2019). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/01/20170105-9.htm, (Erişim Tarihi: 05.09.2021).
• BSTB (T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı), & CBDDO (T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi). (2021). Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025. https://cbddo.gov.tr/SharedFolderServer/Genel/File/TR-UlusalYZStratejisi2021-2025.pdf , (Erişim Tarihi: 05.09.2021).
• Castells, M. (2007). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür-Binyılın Sonu. Cilt 3, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür-Ağ Toplumunun Yükselişi (Çev. E. Kılıç). Cilt 1, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Doğan, O., & Baloğlu, N. (2020). Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık Ölçeği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(38), 58-81.
• EBSO (Ege Bölgesi Sanayi Odası) (2017). Sanayi 4.0: Uyum Sağlamayan Kaybedecek. http://www.ebso.org.tr/ebsomedia/documents/sanayi-40--gozden-gecirilmis-ikinci-baski_95869497.pdf, (Erişim Tarihi:02.03.2021).
• Görçün, Ö. F. (2017). Dördüncü Endüstri Devrimi: Endüstri 4.0 (2 b.). İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Gruen, D. (2017). Technological Change and the Future of Work. Ekonomik ve G20 Şerpa. https://www.pmc.gov.au/news-centre/domestic-policy/technological-change-and-future-work, (Erişim Tarihi: 02.11.2020).
• Kamber, E., & Sönmeztürk Bolatan, G. İ. (2019). Endüstri 4.0 Türkiye Farkındalığı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 836-847.
• Karatay, C. (2020). https://www.stendustri.com.tr/robot-yatirimlari/turkiyede-1796-yeni-robot-kurulumu-gerceklestirildi-h110476.html, (Erişim Tarihi: 30.09.2021).
• Korkmaz, C. A. (2020). Donanmaların Etkinliğinin Artırılmasında İnsansız Hava Araçlarının Rolü. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 2(2), 49-54.
• KPMG (Klynveld Peat Marwick Goerdeler) & DTP (Dijital Türkiye Platformu). (2021). Dijitalleşme Yolunda Türkiye: Trendler ve Rehber Hedefler. https://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/dijitallesme-yolunda-turkiye-raporu-v9.pdf , (Erişim Tarihi: 30.01.2022).
• Milliyet. (2016). https://uzmanpara.milliyet.com.tr/haber-detay/gundem2/turkiye-ekonomisinde-ozalli-yillar/45000/45536/, (Erişim tarihi: 30.09.2021).
• Mrugalska, B., & Wyrwicka, M. K. (2017). Towards Lean Production İn Industry 4.0. Procedia Engineering, 182, 466-473.
• OECD. (2021). Ar-Ge Harcamalarının GSYH İçindeki Payı. https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, (Erişim tarihi: 21.12.2021).
• Özen, H. (2019). Endüstri 4.0 ve Eğitim: Bir Türkiye Perspektifi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 103-113.
• Öztuna, B. (2017). Endüstri 4.0: Dördüncü Sanayi Devrimi ile Çalışma Yaşamının Geleceği. Ankara: Gece Kitaplığı. Qin, J., Liu, Y., & Grosvenor, R. (2016). A Categorical Framework of Manufacturing for Industry 4.0 and Beyond. Procedia CIRP, 52, 173-178.
• Sammut-Bonnici, T., & Galea, D. (2015). SWOT Analysis. 12, 1-8. https://www.researchgate.net/publication/272353031. https://www.savunmasanayist.com/ (Erişim Tarihi: 12.02.2022).
• SBB (T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı). (2021). 2022 Yılı Bütçe Gerekçesi. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/10/2022_Yili_Butce_Gerekcesi.pdf, (Erişim Tarihi: 30.01.2022).
• Schwab, K. (2017). Dördüncü Sanayi Devrimi (Çev. S. Talay, Z. Dicleli). İstanbul: Optimist Kitap.
• Schwab, K., & Davis, N. (2019). Dördüncü Sanayi Devrimini Şekillendirmek (Çev. N. Özata). İstanbul: Optimist Kitap.
• SIEMENS. (2015). Endustri 4.0 Yolunda. https://siemens.e-dergi.com/pubs/Endustri40/Endustri40/Default.html#p=8, (Erişim Tarihi: 01.10.2021).
• Ślusarczyk, B. (2018). Industry 4.0: Are We Ready?. Polish Journal of Management Studies, 17(1), 232-248.
• Thames, L., & Schaefer, D. (2016). Software-defined Cloud Manufacturing for Industry 4.0. Procedia CIRP, 52, 12-17.
• The World Bank. (2021a). GSYİH (ABD doları). https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?end=2020&locations=TR&start=1990, (Erişim Tarihi: 20.11.2021).
• The World Bank. (2021b). GSYİH büyümesi. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG?locations=TR, (Erişim Tarihi: 20.11.2021).
• The World Bank. (2021c). Kişi başına GSYH (cari ABD doları). https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=TR, (Erişim Tarihi: 20.11.2021).
• The World Bank. (2021d). İthalat (ABD doları). https://data.worldbank.org/indicator/NE.IMP.GNFS.CD?end=2020&locations=TR&name_desc=true&start=1990, (Erişim Tarihi: 21.11.2021).
• The World Bank. (2021e). İhracat (ABD doları). https://data.worldbank.org/indicator/NE.EXP.GNFS.CD?end=2020&locations=TR&start=1990, ( Erişim Tarihi: 21.20.2021).
• The World Bank. (2021f). Dış Ticaret Dengesi (ABD doları). https://data.worldbank.org/indicator/NE.RSB.GNFS.CD?end=2020&locations=TR&start=1990, (Erişim Tarihi: 21.11.2021).
• The World Bank. (2021g). İstihdam. https://data.worldbank.org/indicator/SL.EMP.TOTL.SP.NE.ZS?end=2020&locations=TR-1W&name_desc=false&start=1980&view=chart, (Erişim Tarihi: 22.11.2021).
• The World Bank. (2021h). İşsizlik. https://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.NE.ZS?end=2020&locations=TR&start=1980&view=chart, (Erişim Tarihi: 22.11.2021).
• Tunzelmann, N., (2003), Historical Coevolution Of Governance And Technology in The Industrial Revolutions. Structural Change and Economic Dynamics, 14 (4), 365-384.
• TUSAS (Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş.). (2022). https://www.tusas.com/, (Erişim Tarihi: 01.02.2022).
• TÜBİSAD, & Deloitte. (2021). Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) Raporu. https://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/tubisad_bit_2020_raporu_tr.pdf, (Erişim Tarihi: 30.01.2022).
• TÜİK. (2021). Merkezi yönetim Bütçesinden Ar-Ge harcaması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Merkezi-Yonetim-Butcesinden-AR-GE-Faaliyetleri-Icin-Ayrilan-Odenek-ve-Harcamalar-2021-37448, (Erişim Tarihi: 03.09.2021).
• TÜİK. (2022a). GSYH, GSYH Büyüme Oranı, Kişi Başına Düşen GSYH. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-IV.-Ceyrek:-Ekim-Aralik-2021-45548, (Erişim Tarihi: 28.02.2022).
• TÜİK. (2022b). Dış ticaret (ABD Doları). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Aralik-2021-45535, (Erişim Tarihi: 18.02.2022).
• TÜİK. (2022c). Dış Ticaret İstatistikleri, Haber Bültenleri. (Farklı Yıllar). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dis-Ticaret-Istatistikleri-Aralik-2021-45535, (Erişim Tarihi: 18.02.2022).
• TÜİK. (2022d). İşsizlik oranı, İstihdam oranı. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-IV.-Ceyrek:-Ekim---Aralik,-2021-45643, (Erişim Tarihi: 18.02.2022).
• Türkcan, B., & Akseki, U. (2019). Endüstri 4.0 ve Türkiye Ekonomisi. Ankara: Orion Kitapevi.
• TÜSİAD, & BCG. (2016). Türkiye’nin Küresel Rekabetçiliği için Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0. Tüsiad yayınları. https://www.tehad.org/wp-content/uploads/2017/05/TUSIAD-END-40-_-RAPOR.pdf, (Erişim Tarihi: 01.03.2021).
• Uyan, G. (2022). https://www.webtekno.com/tesla-turkiye-yeni-is-ilani-h120591.html, (Erişim Tarihi: 18.02.2022).
• Ünlü Ören, H. G. (2021). Küresel Ekonomide Rekabetçi Kentlerin Avantajları ve İkilemleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 303-327.
• Ünsal, E. M. (2007). İktisadi Büyüme. Ankara: İmaj Yayıncılık.
• Vaidya, S., Ambad, P., & Bhosle, S. (2018). Industry 4.0 - A Glimpse. Procedia Manufacturing, 20, 233-238.
• Yıldırım, L., & Özbay, Ö. (2019). https://www.enternasyonalsosyalizm.org/sanayi-4-0-bildigimiz-kapitalizmin-sonu-mu.html, (Erişim Tarihi: 01.10.2021).
• Yıldız, A. (2018). Endüstri 4.0 ve Akıllı Fabrikalar. Sakarya University Journal of Science, 22(2), 546-556.