Muğla’daki İbadethanelerle İlgili 1925 Yılında Yapılan Envanter Çalışması

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 53, 15 - 40, 31.12.2023

Mehmet Temel

Öz

Milli Mücadele’nin ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte ilga edilen Osmanlı kurumlarının yerine yeni devletin kuruluş felsefesine uygun olarak yeni kurumlar oluşturulmuş ve yapılanmalara gidilmiştir. Osmanlı Devleti’nde din hizmetlerinin yürütülmesinden de sorumlu olan Şeriyye ve Evkaf Vekâleti’nin yerine İslam dininin inançlar ve ibadetlerle ilgili bütün hükümlerinin ve işlerinin yürütülmesi ve dini kurumların yönetimi için Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuştur
Başkanlık, kuruluşunun hemen ardından taşradaki görev kadrolarını gözden geçirmiş, envanter çalışmaları yaptırmış, din hizmetlerinin yürütülmesini koordine etmiştir. Bu kapsamda Muğla Müftülüğünden de kaza merkeziyle köylerdeki din görevlileri ve ibadethanelerle ilgili ayrıntılı bir envanter çalışması yapılmasını istemiştir. Müftülük 1925 yılında camiler ve mescitlerdeki görevler ve görevliler, camilerin ebat, ibadete açık olup olmama ve mimari durumları, camilerdeki görevlere tahsis edilen menkul ve gayrimenkul kaynaklarla ilgili ayrıntılı bir defter hazırlayıp göndermiştir.
Diyanetin ölçütlerine uygun olarak Muğla Müftülüğü tarafından yapılan değerlendirmelerde Muğla merkezindeki Şeyh Bedrettin, Elvan Bey ve Kurşunlu camileri 1. sınıf, Pazar, Kurbanzade ve Saburhane camileri 2. sınıf, diğer tüm camiler de 3. sınıf olarak tescil edilmiştir. Cami ve mescitlerdeki görevlere tahsis edilen gelir kaynakları da nakit para, kahvehane, tarla, üzüm bağı, palamutluk, zeytin ağacı ve dükkândan oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Diyanet İşleri Başkanlığı, Cami, Mescit, Muğla Müftülüğü, İmam-Hatip

Kaynakça

• BCA, 30.10/26.149.9.
• BCA; 51.48/13.114.5.
• BCA, 51.48/13.114.43.
• BCA, 51/13.116.2, Lef.1
• BCA, 51/13.116.2, Lef.2
• BCA, 51/13.116.3, Lef.1
• BCA, 51/13.116.3, Lef.2
• BCA, 51/2.7.22
• BCA, 51/2.12;
• BCA, 51/2.1.37.
• BCA, 51.48/13.11.42
• Buyrukçu, Ramazan (1995), Din Görevlisinin Mesleğini Temsil Gücü, Ankara.
• Temel, Mehmet (2010), Atatürk Dönemi Din Hizmetleri, Ankara.
• https://www5.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc002/kanuntbmmc002/kanuntbmmc00200429.pdf. Erişim tarihi. 26.07.2023