TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardına Göre İşçilik Giderleri ve Maliyet Muhasebesi Uygulamalarına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 53, 126 - 147, 31.12.2023

Burak Kayıhan

Öz

Muhasebe uygulamalarından sağlanan bilgilerin uluslararası anlamda kıyaslamaya imkân vermesi için uygulama aşamasında gerçekleştirilmesi gereken Uluslararası Muhasebe Standartları yayınlanmıştır. Bu standartların ülkemizde uygulanması adına tercüme ettirilerek uyumlaştırılmış hali “Türkiye Muhasebe Standartları (TMS)” olarak uygulamadaki yerini almıştır. Tüm işletmeler için geçerli olması amaçlanan muhasebe standartları, doğal olarak maliyet muhasebesi uygulamalarının gerçekleştirildiği üretim işletmeleri için de söz konusu olacaktır. Bu doğrultuda TMS’nin üretim işletmelerindeki maliyet muhasebesi uygulamalarına olan etkisinin işçilik giderleri açısından incelenmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Bu amaca göre örnek uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Öncelikle “TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar” ve “TMS 2 Stoklar” standartlarındaki hükümler esas alınarak işçilik giderleri ile ilgili hesaplamalar ve muhasebeleştirme yapılmıştır. Sonrasında ise Kıdem Tazminatı Karşılıklarının hesaplanması ve muhasebeleştirilmesine ilişkin örnek uygulama yapılmıştır. Örneklerdeki hesaplamaların neticesinde standartlardaki hükümlerin üretim işletmelerindeki işçilik giderlerinin hesaplamalarına yön verdiği ve maliyet muhasebesi uygulamalarını doğrudan etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Gelecek dönemde yapılacak çalışmalar, maliyet muhasebesi uygulamalarına etki edebilecek diğer standartlar kapsamında muhasebeleştirme işlemlerinin incelenmesi suretiyle geliştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Maliyet Muhasebesi, Türkiye Muhasebe Standartları, İşçilik Giderleri, TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar

Kaynakça

• “1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği”
• “TMS 19: Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı”
• “TMS 2: Stoklar Standardı”
• “TMS/TFRS Seti 2023.”
• Büyükmirza, K. (2019). Maliyet ve yönetim muhasebesi. 23.Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Can, A.V., Öztürk, E. ve Örs, T. (2014). “Türkiye muhasebe standartlarının maliyet ve yönetim muhasebesi uygulamaları üzerindeki etkileri: gereksinimler ve çözüm önerileri”. II. Uluslararası Muhasebe ve Finans Sempozyumu, Bursa/Türkiye.
• Ertuğrul, A. N. (2013). TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardının Türkiye’de uygulanabilirliği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 15(3). 71-89.
• Kısa, U. (2008). Uluslararası muhasebe standartları ve üretim maliyetleri ilişkileri üzerine bir inceleme. Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Mutlu, M. (2010). Muhasebe standartlarının maliyet oluşumuna etkisi ve inşaat işletmelerinde uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Muhasebe Finansman Bilim Dalı, İstanbul.
• Örten, R., Kaval, H. Ve Karapınar, A. (2023). Türkiye muhasebe-finansal raporlama standartları uygulama ve yorumları. 15.Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Saban, M. ve Genç, M. (2007). Araştırma geliştirme faaliyetlerinin IAS 38 maddi olmayan duran varlıklar kapsamında muhasebeleştirilmesi. Mali Çözüm Dergisi, 70, 123-133.
• Şener, R. (2004). Maliyet unsurları muhasebesi ve tekdüzen muhasebe sistemi uygulaması. Ankara: Gazi Kitabevi.