On the Trail of the Past: An Ethnographic Research on Afro-Turks Living in the Aegean Region

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 55, 172 - 193, 31.12.2024

Füsun Kökalan Çımrın

https://doi.org/10.70854/sobbiad.1553561

Öz

This study aims to make visible the forgotten cultural elements of Afro-Turks living in the Aegean Region. Since the cultural elements of Afro-Turks living in Izmir province and its districts are problematized in the study, the method of the study automatically came up as qualitative research. It is inevitable that a cultural study on Afro-Turks, whose population and settlement units are dispersed, should be conducted in accordance with qualitative research methods and in accordance with the principles of ethnographic design. The main data collection techniques of the study are in-depth interviews, focus interviews, observation, document analysis and research diaries. In particular, people of African descent, who live more intensively in the center of Izmir and in various villages of Bayındır, are included within the scope and boundaries of this study. The mists obtained were analyzed with the content analysis technique, and codes and themes were created with Maxqda software. As a result of the research, it has been determined that three generations have come to the agenda in terms of Afro-Turks in Turkey until today. It has been determined that different social attitudes have been adopted in the context of the protection of cultural values among these three generations, which can be expressed as those who live, those who deny and those who research.

Anahtar Kelimeler

Afro-Turks, Ethnography, Qualitative Research, Historical Sociology, Social Change.

Kayıp Geçmişin İzinde: Ege Bölgesinde Yaşayan Afro-Türkler Üzerine Etnografik Bir Araştırma

Öz

Bu çalışma, Ege Bölgesinde yaşayan Afro-Türklerin unutulmaya yüz tutmuş olan kültürel ögelerini görünür kılma amacı taşımaktadır. Çalışmada İzmir il ve ilçelerinde yaşamlarını sürdüren Afro-Türklerin kültürel unsurları sorunsallaştırıldığı için çalışmanın yöntemi de nitel araştırma olarak gündeme gelmiştir. Nüfusları ve yerleşim birimleri dağınık olan Afro-Türkler üzerine yürütülecek olan kültürel bir çalışmanın nitel araştırma yöntemlerine bağlı kalınarak ve etnografik desen ilkelerine uygun olarak yürütülmesi gerekmektedir. Çalışmanın ana veri toplama teknikleri, derinlemesine mülakat, odak görüşme, gözlem, doküman incelenmesi ve araştırma günlükleridir. Özellikle de İzmir merkez ve Bayındır’a bağlı çeşitli köylerde daha yoğun bir biçimde yaşamlarını sürdüren Afrika kökenli insanlar, bu çalışmanın kapsam ve sınırlarını oluşturmuştur. Elde edilen bulgular ise içerik analiz tekniği ile çözümlenmiş olup, Maxqda yazılımı ile kod ve temalar oluşturulmuştur. Araştırma sonucunda Türkiye’de günümüze kadar Afro-Türkler açısından üç kuşağın bulunduğu anlaşılmıştır. Yaşayanlar, yadsıyanlar ve araştıranlar olarak ifade edebileceğimiz bu üç kuşak arasında kültürel değerlerin korunması bağlamında farklı toplumsal tavırların benimsendiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afro-Türkler, Etnografi, Nitel Araştırma, Tarihsel Sosyoloji, Toplumsal Değişme.

Kaynakça

• Aksoy, E., (2019). Afro-Türkler: Etnik köken ve kimlik. İstanbul: Çizgi Yayınevi.
• Afrikalılar Kültür, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği. (2018). www.afroturc.org. Erişim: 09.05.2018.
• Gençoğlu, H. (2022). Güney Afrika’da Osmanlı izleri. İstanbul: Kronik Yayıncılık.
• Durugönül, E. (2013). Antalya’da Afrika kökenli Türkler üzerine çalışmanın sorunları. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1401-1411. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/ijhs/article/view/2608
• Körükmez- Kaya, L. K. (2017). Ten rengi ayrımcılığı: Afro-Türkler örneği. Sosyoloji Dergisi, 0(35), 61-76. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/490964
• Olpak, M. (2013). Osmanlı İmparatorluğu’nda köle, Türkiye Cumhuriyeti’nde evlatlık: Afro-Türkler. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 68(1), 123-141. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002275
• Olpak, M. (2006). Köle kıyısından insan hikâyeleri: Kenya-Girit-İstanbul. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
• Akpınar, M. (2016). Afro-Türklerde kimlik: Temsiliyet, gelenek ve kolektif. Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Taşğın, H. (2019). Afro-Türkler etnik köken ve kimlik. Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, 1(1), 87-87. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/910955
• Toledano, E., R. (1994). Osmanlı köle ticareti 1840-1890. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Yıldız, S. (2020). Afro-Türklerin gündelik hayat deneyimleri ve kentsel mekânın kullanımı: İzmir örneği. Yüksel Lisans tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yüney, Z., Bayram, B., Kuş, O., (2021). Afro-Türk örnekleminde renkçiliğin psikolojik etkileri. Akademik Sosyal Araştırmalar, 5(16), 265-273. https://doi.org/10.31455/asya.880400