TÜRKİYE'DE İŞLETME ALANINDA BİLİNÇLİ FARKINDALIK ÜZERİNE GERÇEKLEŞTİRİLEN ARAŞTIRMALARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2024, , 97 - 125, 31.07.2024

Kübra Sağlam Görken

https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1320763

Öz

Türkiye’de sosyal beşerî, idari bilimler temel alanı ve işletme, yönetim organizasyon bilim alanında bilinçli farkındalık ile ilgili yapılan akademik çalışmaların çeşitli kriterlere göre değerlendirilmesinin amaçlandığı bu çalışmada, “Türkiye’de işletme -yönetim alanında bilinçli farkındalık ile ilgili yapılan çalışmalarda nasıl bir eğilim vardır?” şeklindeki temel soruya ve çeşitli kriterlere göre oluşturulan 10 (On) alt soruya yanıt aranmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden literatür tarama ve meta sentez yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında bilinçli farkındalık ile ilgili işletme temel alanı yönetim ve organizasyon bilim alanında yapılmış 4 makale, 3 bildiri ve 14 lisansüstü tez olmak üzere 21 araştırma incelenmiştir. Sonuç olarak; işletme alanında bilinçli farkındalık ile ilgili araştırmaların son yıllarda giderek arttığı, araştırma türlerinin tez ağırlıklı olduğu, araştırmalarda nicel araştırma yöntemlerinin daha çok kullanıldığı ve uluslararası ölçeklerin daha çok tercih edildiği saptanmıştır. Bilinçli farkındalık kavramının daha çok bağımsız değişken olarak ele alındığı ve çalışanların iyi oluş hali, örgütsel stres, iş tatmini, örgütsel çıktılar, etik davranış, kişilerarası çatışma ile ilişkilendirildiği; bağımlı değişken olarak ele alındığı çalışmalarda ise öz yeterlilik algısı, çalışma yaşam kalitesi, hedef yönelimi, demografik değişkenler ile ilişkilendirildiği belirlenmiştir. İlaveten, incelenen araştırmaların amaç ve sonuç kısımları değerlendirilerek araştırmacılara gelecekte yapılabilecek çalışmalar konusunda önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilinçli Farkındalık, Meta Sentez, Nitel Araştırma

Kaynakça

• Akçakanat, T., Köse, S., (2018). Bilinçli Farkındalık (Mındfulness): Kavramsal Bir Araştırma. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi. Cilt2. Sayı 2. s. 16-28.
• Albayrak, C. (2020). Polis memularının bilinçli farkındalık ve stres ile başa çıkma durumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi
• Brown, K. W., Ryan, R. M., & Creswell, J. D. (2007). Mindfulness: Theoretical Foundations And Evidence For İts Salutary Effects. Psychological inquiry, 18(4), 211-237.
• Dale, E. (2011). Paying Attention To Mindfulness And İts Effects On Task Performance İn The Workplace. Journal Of Management, 37(4), 997-1018.
• Dane, E. and Brummel, B.J. (2013), “Examining workplace mindfulness and its relations to job performance and turnover intention”, Human Relations, Vol. 67 No. 1, pp. 105-28.
• Deniz, M. E., Erus, S. M., & Büyükcebeci, A. (2017). Bilinçli Farkındalık İle Psikolojik İyi Oluş İlişkisinde Duygusal Zekânın Aracılık Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(47), 17-31.
• Dinçer, S. (2018). Content analysis in scientific research: Meta-analysis, meta-synthesis, and descriptive content analysis. Bartın University Journal of Faculty of Education, 7(1), 176-190.
• Develi, A., Güğerçin, S., & İplik, E. (2017). Bilinçli farkındalık ve örgütsel stres kaynakları: Banka çalışanları örneği. Social Sciences Studies Journal, 3(2), 44-51.
• Kabat-Zinn, J. (1991), Full Catastrophe Living: Using the Wisdom of your Body and Mind to Face Stress, Pain, and Illness, Delta Trade Paperbacks, New York, NY.
• Kürü, S. A. (2021). Meta-Analiz. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), 215-229.
• Passmore, J. (2019). Mindfulness in organizations (part 1): a critical literature review. Industrial and commercial training.
• Petchsawang, P., & McLean, G. N. (2017). Workplace spirituality, mindfulness meditation, and work engagement. Journal of Management, Spirituality & Religion, 14(3), 216-244.
• Reb, J., Narayanan, J., & Ho, Z. W. (2015). Mindfulness at work: Antecedents and consequences of employee awareness and absent-mindedness. Mindfulness, 6, 111-122.
• Spence, G. (2008). New directions in evidence-based coaching: Investigations into the impact of mindfulness training on goal attainment and well-being. VDM Publishing.
• Yach, D. (1990). Meta-analysis in epidemiology. South African Medical Journal, 78(7).
• Yang, S., Meredith, P., & Khan, A. (2017). Is mindfulness associated with stress and burnout among mental health professionals in Singapore?. Psychology, Health & Medicine, 22(6), 673-679.