OSMANLI TARİHİNDE KATLEDİLEN ŞEYHÜLİSLAMLAR

Yıl 2013, Cilt: 5 Sayı: 1, 387 - 396, 01.06.2013

Osman Okumuş

Öz

From the very beginning, in the Ottoman Empire which was founded on religious foundations, the institutions of Şeyhülislamlık and the mufti were needed to guide the rulers and the public. While there was generally an official guide for religious matters during the reign of each sultan in the first periods, ‘Şeyhülislamlık’ as an institution was established after the period of interregnum. The principle of unity and functioning of the state system perfectly gained the utmost attention in the Ottoman Empire which ruled an important part of the world history and geography for six centuries. In this regard, all kinds of intimidation that would put the state in trouble were tried to remove by the state itself. As a conceptual research, the focus will be not only on the activities of Ahizade Hüseyin, Hocazade Mesud Efendi and Seyyid Mehmed Feyzullah Efendi who were massacred in the Ottoman Emprie but also causes and forms of their massacre. In this study, it was aimed to draw attention to the fact that there were also different events apart from the murders of bothers for the sake of the future of the state which was the top agenda of that time in addition to gathering the dispersed sources of the topic

Anahtar Kelimeler

Otoman Empire, Şeyhülislam, assassination

OSMANLI TARİHİNDE KATLEDİLEN ŞEYHÜLİSLAMLAR

Öz

En başından itibaren dini temeller üzerine kurulan Osmanlı Devleti’nde yöneticilere ve halka yol göstermesi açısından şeyhülislamlık ve müftülük kurumuna ihtiyaç duyulmuştur. Genel olarak ilk dönemlerde her bir padişah döneminde dini anlamda yol gösteren bir kişi olmakla beraber; şeyhülislamlık kurumsal olarak fetret devrinden sonra kurulmuştur. Altı asır dünya tarihinin ve coğrafyasının önemli bir bölümüne hükmeden Osmanlı devletinde birlik prensibi ve devlet sisteminin muazzam bir biçimde işlemesi önemsenmiştir. Bu bakımdan devleti sıkıntıya düşürecek her türlü hareket devlet tarafından sindirilmeye çalışılmıştır. Çalışmamız kavramsal bir araştırma olup Osmanlı Devleti’nde katledilen Ahizade Hüseyin Efendi, Hocazade Mesud Efendi, Seyyid Mehmed Feyzullah Efendi’lerin yapmış olduğu faaliyetler, katledilme sebepleri ve katledilme şekilleri üzerinde durulacaktır. Bu çalışma ile kaynaklarda dağınık halde bulunan konunun bir bütün haline getirilmesinin yanı sıra devletin devamı için en çok gündeme gelen kardeş katli meselesinden farklı olayların da olduğuna dikkat çekmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, Şeyhülislam, katl

Kaynakça

• Afyoncu, Erhan & Demir, Uğur & Önal, Ahmet. Osmanlı İmparatorluğu’nda Darbeler ve Askeri İsyanlar, İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2010.
• Ahıshalı, Recep . Osmanlı Devleti’nde Reisülküttâblık, İstanbul: TATAV Yayınları, 2001.
• Akgündündüz, Murat. Osmanlı Devleti’nde Şeyhülislâmlık, İstanbul: Beyan Yayınları, 2002.
• Altınsu, Abdülkadir. Osmanlı Şeyhülislamları, Ankara: Ayyıldız Matbaası, 1972.
• Beyazıd, Yasemin. “Osmanlı İlmiyye Bürokrasisinde Şeyhülislâmlığın Değişen Rolü ve Mülâzemet Sistemi(XVI.-XVIII. Yüzyıllar)”, Belleten. 73:267, Ankara, 2009, 423-442.
• Çiçek, Kemal. “II. Viyana Kuşatması Ve Avrupa’dan Dönüş(1683-1703)”, içinde: Osmanlılar, (Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca), c.9, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2009,ss.746-764.
• Derin, Fahri, Ç., “Şeyhülislâm Feyzullah Efendi’nin Nesebi Hakkında Bir Risale”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi. 10:14, İstanbul, Eylül 1959, 97-104.