TOPLUMDA KADINA YÖNELİK NAMUS ALGISININ İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 1, 65 - 78, 31.07.2023

Ece Emre Muezzin , Gurbet Üzül , Cansu Yiğit

https://doi.org/10.55978/sobiadsbd.1230224

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin kadınlara yönelik namus anlayışını incelemektir. Bu doğrultuda kadınların ruh sağlığını tekrardan kazanması ve bunu sürdürmesiyle olan ilişkini belirlemektir. Betimsel türde yapılan bu araştırmanın evreni Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyet’inde yaşayan yetişkinleri kapsamaktadır. Araştırmanın örneklem grubu seçkisiz olmayan bir örnekleme yönteminden uygun olan örnekleme modeli ile belirlenen %71,3’ü (n=216) kadın, %28,7’si (n=87) erkek olmak üzere toplamda 303 yetişkinden oluşmaktadır. Verileri toplama aracı olarak kadınlara yönelik şiddetin çevreye göre farklılığını saptamak amacı ile “Namus Adına Kadına Uygulanan Şiddete Yönelik Tutumlar Ölçeği”, kadına yönelik bekaret ve toplumsal cinsiyeti saptayabilmek için “Kadına İlişkin Namus Anlayışı Tutumu Ölçeği” ve araştırmanın amacına yönelik olarak araştırmacıların hazırlanmış olan sosyo-demografik bilgi formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda kadına ilişkin namus anlayışı ve kadınlara uygulanan şiddete yönelik tutum arasında pozitif yönde orta düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Kadına yönelik evlenmeden önce bekaret durumuna göre kadına ilişkin namus anlayışı bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Kadının evlenmeden önce bakire olması gerektiğini düşünmeyenler düşünenlere oranla namus anlayışında daha eşitlikçi oldukları bulunmuştur. Araştırma sonuçları ilgili literatür dahilinde tartışılarak önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kadın, Bekaret, Namus, Cinsiyet, Eşitlikçi yaklaşım

Kaynakça

• Aksoy, A., & Yılmaz, D. V. (2019). Bir insan hakları ihlali: namus cinayetleri. Researcher, 7(1), 1-19.
• Bayar, Ö., Avcı, Ö. H., & Koç, M. (2017). Kadın üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet rolü stresi, namus anlayışı ve toplumsal cinsiyet rolü tutumu. Ulakbilge Dergisi, 5(1), 1835-1853.
• Beekers, D., & L. L. Schrijvers. (2020). Religion, Sexual Ethics, and the Politics of Belonging: Young Muslims and Christians in the Netherlands. Social Compass, 67 (1): 137–156.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2022). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.
• Çağlayan, M. Ç., & Topatan, S. (2020). Erkek Üniversite Öğrencilerinin Kadın Algıları ve Namusa İlişkin Tutumları. Türkiye Klinikleri J Med Ethics,28(1), 77-89.
• Esen, E., Siyez, D. M., Soylu, Y. & Demirgürz, G. (2017). Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet algısının toplumsal cinsiyet rolü ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. E-Uluslararası eğitim araştırma dergisi, 8(1), 46-63
• Gürsoy E, Arslan H. (2011). Üniversite öğrencilerinde kadına ilişkin “namus” anlayışı tutum ölçeği (KINATÖ) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Sağlık ve Toplum Dergisi, 21(3), 28-37.
• Işık, R. & Uğurlu, S. N. (2009). Namus adına kadına uygulanan şiddete ilişkin tutumlar ölçeklerinin öğrenci örneklemiyle geliştirilmesi, Türk psikoloji yazıları, 12 (24), 16 -24
• McArthur, N. (2022). The Concept and Significance of Virginity. In The Routledge Handbook of Philosophy of Sex and Sexuality. (65-77). Routledge: UK.
• Martz, D. M., Handley, K. B., & Eisler, R. M. (1995). The relationship between feminine gender role stress, body image, and eating disorders. Psychology of Women Quarterly, 19(4), 493-508.
• Okyay, G. (2007). Kadın Mağduriyeti: Türkiye'de Aile Namusu Örneğinde. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi) Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Saharso, S., van Hoogstraaten, J., Claassen, R., & Jokic, M. (2023). No sex before marriage? Migrant youth navigating restrictive norms regarding premarital relationships. Ethnic and Racial Studies, 1-21.
• Tümer, A., Baybuğa, B. S., & Birgili, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin kadına ilişkin namus anlayışı. Uluslararsı Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 2017(11), 1-19.
• Uğurlu, S. N. & Akbaş, G. (2013). Namus kültüründe "namus" ve "namus adına kadına şiddet": sosyal psikolojik açıklamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 16(32), 76-91.
• Uğurlu, S. N. & Glick, P. (2003). Türkiye'de evlilik öncesi seks yapan kadınlara yönelik kararsız cinsiyetçilik ve ttutumlar. The Journal of Sex Research,40(3), 296-302