SUSTAINABLE URBAN DEVELOPMENT AND A ROADMAP SUPPORTED BY NEXT-GENERATION TECHNOLOGIES

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 2, 390 - 405, 30.07.2025

Oğuz Şahin

Öz

Recently, the idea of smart and sustainable cities has become more talked about. It is gaining a well-deserved reputation as an encouraging solution to the problem of urban sustainability and is rapidly gaining momentum, especially in environmentally friendly and technologically advanced countries. This study takes a broad view of the foundations and principles of smart and sustainable cities, the possibilities for research and development based on state-of-the-art technologies, emerging scientific and technological developments and future urban planning procedures. It also examines existing examples of sustainable cities and smart city approaches, paying special attention to design strategies. In order to identify relevant problems, these models and methods are examined and compared in terms of sustainability. Gaps in smart sustainable cities research are identified in parallel with and beyond the proposed research. As a result, an integrated approach is proposed, based on a theoretical perspective that will combine current problems and solution recipes for future applications in the field of smart sustainable urban planning and development. According to the conclusions, the paper draws attention to, among other things, critical issues related to existing models of sustainable urban forms that remain unresolved, under-researched, largely neglected and insufficiently developed for theoretical and practical purposes. This framework can provide a roadmap for sustainable urban development. The model or framework aims to address the major limitations, uncertainties, paradoxes and misunderstandings in existing models of sustainable urban form. It will do so by leveraging next-generation information technologies, particularly advances in big data and contextual computing, and their advanced applications. A comprehensive review of work on smart and sustainable cities is a valuable and instructive resource for practitioners. This study will provide the necessary material to keep these communities abreast of the latest developments in the field of smart sustainable urban planning and development. The main objective of this paper is to set out a vision for future work towards smart sustainable cities of the future. A long-term vision of the future can trigger faster steps towards achieving the long-term goals of sustainability.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Cities; , Smart Cities; , Eco-Settlements; , Data Cities; , Compact Cities

AKILLI KENT OLGUSU VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KENTSEL GELİŞİM

Öz

Son zamanlarda, akıllı ve sürdürülebilir şehirler düşüncesi daha çok konuşulur oldu. Kentlerin sürdürülebilirliği problemine yönelik cesaret verici bir çözüm olarak haklı bir şöhret kazanıyor ve bu durum, bilhassa çevre dostu ve teknolojik olarak gelişmiş ülkelerde olmak üzere, çabucak ivme kazanıyor. Bu çalışma, akıllı ve sürdürülebilir şehirlerin dayanaklarını, esaslarını, en yeni teknolojilere dayalı araştırma ve geliştirme imkanlarını, beliren bilimsel ve teknolojik gelişmeleri ve ilerideki şehir planlama usullerini geniş bir bakış açısıyla değerlendiriyor. Aynı zamanda, mevcut sürdürülebilir şehir örneklerini ve akıllı şehir yaklaşımlarını inceleyerek, tasarım stratejilerine özel bir önem veriyor. İlgili problemleri tanımlamak için, bu model ve yöntemler sürdürülebilirlik anlayışı ekseninde incelenerek karşılaştırılır. Akıllı sürdürülebilir şehirler araştırmalarındaki eksiklikler, önerilen araştırmaya paralel olarak ve daha ötesinde saptanmaktadır. Neticede, akıllı sürdürülebilir kentsel planlama ve gelişim sahasında gelecekteki uygulamalar için güncel sorunlar ve çözüm tariflerini birleştirecek teorik bir perspektife dayalı, bütünleşik bir yaklaşım teklif edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, makale, diğer unsurların yanı sıra, sürdürülebilir kentsel biçimlerin mevcut modellerine ilişkin olarak, çözüme kavuşmamış, daha az araştırılmış, geniş ölçüde ihmal edilmiş ve teorik ile pratik hedefler için yeterince geliştirilmemiş kritik sorunlara dikkat çekmektedir. Bu çerçeve, sürdürülebilir kentsel gelişim içinde bir yol haritası sunabilir. Bahsi geçen model veya çerçeve, mevcut sürdürülebilir kentsel form modellerindeki başlıca sınırlamaları, belirsizlikleri, paradoksları ve yanlış anlamaları gidermeyi amaçlamaktadır. Bunu da, yeni nesil bilişim teknolojileri, özelliklede büyük veri ve bağlamsal bilişim alanlarındaki gelişmeler ile bu teknolojilerin gelişmiş uygulamalarıyla destekleyerek gerçekleştirecektir. Akıllı ve sürdürülebilir şehirler konusundaki çalışmaların kapsamlı bir değerlendirmesi, uygulayıcılar için kıymetli ve yol gösterici bir kaynak niteliği taşır. Bu çalışma, söz konusu toplulukları akıllı sürdürülebilir kentsel planlama ve gelişim alanındaki son gelişmelerden haberdar etmek için gerekli materyali sağlayacaktır. Bu makalenin temel amacı, gelecekteki çalışmaların, geleceğin akıllı sürdürülebilir şehirlerine yönelik bir vizyon ortaya koymaktır. Bu çalışma, Uzun vadeli bir gelecek tasavvuru, sürdürülebilirliğin uzun vadeli hedeflerine ulaşma hususunda daha hızlı adımlar atılmasını tetikleyebilir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kentler; , Akıllı Şehirler; , Eko-Yerleşimler; , Veri Odaklı Şehirler; , Kompakt Şehirler

Kaynakça

• Ahrens, D. C., 1994. MeteorologyToday, An IntroductiontoWeather, Climate an the Environment, Fift Edition, West Publishing Company, USA
• Aklanoğlu, F. (2009). Geleneksel yerleşmelerin sürdürülebilirliği ve ekolojik tasarım: KonyaSille örneği. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Anthopoulos, L. G. (2017). Understanding Smart Cities: A Tool for Smart Government or an Industrial Trick? Springer International Publishing.
• Anthopoulos, L. G., &Vakali, A. (2012). Urban planningandsmartcities: Interrelationsandreciprocities. TheFuture Internet Assembly. 178–189
• Ahvenniemi, H., Huovila, A., Pinto-Seppa, I. ve Airaksinen, M. (2017). What are the Differences between Sustainable and Smart cities? Cities, 60, 234-245.
• Aydın, B. (2010). Gelişme alanlarında ekolojik kentsel yerleşim kriterlerinin belirlenmesi ve imar planı kapsamında yorumlanması: Ömerli Havzası-Sancaktepe Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Babuş, D.(2005) “Kuresel ısınma sorununun uluslararası çevre politikası içerisinde irdelenmesi ve Türkiye’nin yeri”, Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, 6-20, 33-34
• Bal, Hüseyin(1999), Kent Sosyolojisi, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Bell, J., 2003. Is “smart” always “sustainable” in building design and construction?, Smart and Sustainable Built Environment, Brisbane, Australia, November, 1-6.
• Bibri, S.E. (2018), The IoT for smart sustainablecities of the future: An analytical frame work for sensor based big data applications for environ mental sustainability. Sustainable Cities and Society, 38, 230–253.
• Batty, M. ve Marshall, S. (2012). Şehirlerde ve planlamada karmaşıklık teorisinin kökenleri. J. Portugali, H. Meyer, E. Stolk ve E. Tan (Ed.), Şehirlerin karmaşıklık teorileri olgunlaştı (s. 21–46). Springer Berlin Heidelberg.
• Bulkeley, H. &Betsill, M. M. (2005), Rethinking sustainablecities: Multilevel governance and the “urban” politics of climate change, Environmental Politics, 14, 42–63.
• Chang Jong, Martin, Wang, Dongand Yu, (2013), “Exploring the Relevance of the Eco-City Concept in China: The Case of Shenzhen Sino-Dutch Low Carbon City” Journal of Urban Technology, Volume: 20, No: 1, pp. 95-113.
• Ciumasu, Ioan M. Ciumasu, (2013), “Dynamic Decision Trees For Building Resilience Into Future Eco-Cities”, Technological Forecasting&Social Change, Volume: 80, pp. 1804-1814.
• Cohen, B. (2013). The Smart City Whell. https://www.smart-circle.org/smartcity/blog/boydcohen-the-smart-city-wheel/ (Erişim tarihi: 14.04.2025).
• Clements, D. J. (1998). What Do We Mean By Intelligent Buildings. Term Project in TheUniversity of UK.
• Çelik, M.Ö. & Çoruhlu, Y.E. (2021) Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Altında Türkiye’de Korunan Alanlar. Türkiye Arazi Yönetimi Dergisi, 3(1), 40-52.
• Eger, J.M. (2009). Smart Growth, Smart Cities, and the Crisis at the Pump A World wide Phenomenon. I-Ways 32(1), 47–53.
• Ercoşkun, Özge Y.(2007), Sürdürülebilir Kent İçin Ekolojik-Teknolojik (Eko-Tek) Tasarım: Ankara-Güdül Örneği, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ewing B., D. Moore, S. Goldfinger, A. Oursler, A. Reed, ve M. Wackernagel. 2010. The Ecological Foot print Atlas 2010. Oakland: Global Footprint Net-work.
• Haettenschwiler,P.(1999). Neuesan wender freundliches Konzeptder Entscheid ungsunter stützung. Gutes Entscheiden, Wirtschaft, Politik und Gesellschaft'ta (s. 189–208). vdfHochschulverlag AG.
• Habitat.org.tr/ekokent/379-ekokent2009.html (20.04.2025 tarihinde erişildi.) Halegoua, G. R. (2020). Smart cities. MIT Press.
• Harris, J. M. (2000). Basic Principles of Sustainable Development. Global Development and Environment Institute Working Paper:00-04, Tufts University, USA.
• Haştemoğlu, Hasan Ş.(2006), 1960’larda Sürdürülebilirlik Ve Kentleşme; Isparta, İstasyon Caddesi Örneği Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Giffinger, R., Fertner, C., Kramar, H., Kalasek, R., Milanović, N., Meijers, E. (2017). “Smart Cities Ranking of European Medium-Sized Cities”, Viyana.
• Güçlü, Sevinç Ö.(2002), Kentlileşme ve Göç Sürecinde Antalya’da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Greenbang (2012). EightDefinitions of ‘Smart Buildings’. https://sustainabletechnologyforum.com/from-inspired-to-awful-8-definitions-of smartbuildings_18078.html (Erişim tarihi: 20.04.2025).
• Keleş, Ruşen, (1987), “Kentleşme ve Çevre Politikaları”, Şehirleşme ve Çevre Konferansı, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayınları.
• Keleş, R., (1998), Kent bilim Terimleri Sözlüğü, 2. Baskı, İmge Kitabevi,Yayınları, Ankara.
• Kondepudi, S. (2014). Smart Sustainable Cities: An Analysis of Definitions. The ITU-T Focus Group for Smart Sustainable Cities.
• Köseoğlu, Ö. ve Demirci, Y. (2018). “Akıllı Şehirler ve Yerel Sorunların Çözümünde Yenilikçi Teknolojilerin Kullanımı”, International Journal Of Political Studies, Cilt:4, Sayı:2.
• Kutbay, H. & Yavuzcan Güçlü, H. (2018). Developing Environ mental Solutions Trough Materials. MUISC 2018 ENSAD International Student Congress presantation.
• Lara, A.P., Costa, E.M., Furlani, T.Z., Yigitcanlar, T. (2016). “Smartness that matters: Towards a comprehensive and human-centred characterisation of smart cities”. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 2 (1).
• Lee, J., & Lee, S. M. (2015). How to build smart cities: The Seoul case. Telecommunications Policy, 39(3), 267-280.
• Lehr, T. (2018), “Smart Cities: Vision on-the-Ground”, McClellan, S., J. A. Jimenez ve G. Koutitas (Ed.), Smart Cities Applications, Technologies, Standards, and Driving Factors içinde. Cham, Switzerland: Springer, p.3-17.
• Li, X., Zhou, Y., Tian, B., Kuang, R., Wang, L. (2015). “GIS-basedmethodologyforerosion risk assessment of themuddycoast in the Yangtze Delta”, Ocean and Coastal Management, Sayı: 108, Sayfa: 97-108.
• Mangır, F. (2016). “Smart City: Strategies for Local Governments: The Case of Konya in Turkey”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 41.Yıl Özel Sayısı, ss.17-36.
• Marshal, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, (Çev.:Osman A. ve Derya K.), Ankara:Bilim ve Sanat Yayınları.
• MckinseyCompany (2013). Bilgi Toplumu Stratejisinin Yenilenmesi Projesi, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Destekli Yenilikçi Çözümler Ekseni Mevcut Durum Raporu, T. C. Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Yayını, Ankara.
• Meijer, A., &Bolívar, M. P. R. (2016). Governingthesmartcity: a review of theliterature on smart urban governance. International Review of AdministrativeSciences, 82(2): 392–408.
• Monzon, A. (2015). Smart Cities Concept and Challenges: Bases for the Assessment of Smart City Projects. Springer International Publishing, M. Helfert et al. (Eds.), CCIS 579, 17–31,
• Mori, K. &Christodoulou, A. (2012). Review of Sustainability In dicesand Indicators: Towards a New City Sustainability Index (CSI), Environ mental Impact Assessment Review 32(1), 94–106.
• Nam, T. &Pardo, T.A. (2011). Conceptualizing Smart City with Dimensions of Technology, People, andInstitutions. Proceedings 12th Annual International Digital Government Research Conference: Digital Government Innovation in Challenging Times, 282-291.
• Newman, Peter, (2010), “Greenurbanismandits Application Tosingapore”, Environment And Urbanization Asia, Volume: 1, No: 2, pp. 149-170
• Ofoegbu, E. O. &Ogunmakinde, O. E. (2014). A User Activity BasedIntelligentBuilding Design for Full Automatıon of A One Bedroom Apartment Building. International Journal of Innovation and Scientific Research. 6(1), 82-91.
• Özcan, A. (2007). Ekolojik temele dayalı sürdürülebilir kentsel gelişme: Malatya Kent Örneği üzerinden bir değerlendirme. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 10-15.
• Örselli, E. ve Akbay, C. (2019). “Teknoloji ve Kent Yaşamında Dönüşüm: Akıllı Kentler”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 1, ss.228-241.
• Özgen, N. (2019). Sürdürülebilirlik Kavramı ve Kullanım Alanları. Özgen, N. E., Kahyaoğlu, M. (Ed.) Sürdürülebilir Kalkınma, Ankara: Pegem Akademi. 2-37.
• Palabıyık, Hamit (2005), Sürdürülebilirlik ve Yerel Yönetimler: Uygulanabilirliği ve Ölçümü Üzerine, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-1: Reform, Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik (Ed.). Nobel Yayınları, Ankara.
• Pehlivan, Ersoy, (2017). “Katılımcı, Sürdürülebilir Bir Akıllı Şehir Hedefliyoruz”. Fortune Dergisi. http://www.fortuneturkey.com/yol-acin-akilli-sehirler-geliyor-45878.
• Sağ, N. S. (2011). Dönüşüme bağlı kentsel gelişmenin yönetilmesinde bir araç olarak akıllı büyüme; Konya kenti örneği. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Sezal, İhsan(1992), Şehirleşme, Alternatif Üniversite Yayınları, İstanbul.
• Sınmaz, S. (2013). “Yeni Gelişen Planlama Yaklaşımları Çerçevesinde Akıllı Yerleşme Kavramı ve Temel İlkeleri”, Megaron, 8(2), pp.76-86.
• Tosun, K. E. (2013). Sürdürülebilir kentsel gelişim sürecinde kompakt kent modelinin analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 103-120.
• Uslu, Aysel (2009), “Sürdürülebilir Yeşil Kent Fikirleri, Örnekleri Ve Türkiye İçin Dersler”, XXI. Uluslararası Yapı ve Yaşam Kongresi Bildiriler Kitabı, TMMOB Mimarlar Odası Yayını, Bursa.
• Varol Ç. (2017), Sürdürülebilir Gelişmede Akıllı Kent Yaklaşımı: Ankara’daki Belediyelerin Uygulamaları, Çağdaş Yerel Yönetimler, 26(1), 43-58.
• Yazar, Kadir Hakan (2009), Sürdürülebilir Kent: Göstergeleri, Formu Ve Planlama Süreci, XXI. Uluslararası Yapı ve Yaşam Kongresi Bildiriler Kitabı, TMMOB Mimarlar Odası, 20-21 Mart 2009, Bursa.
• Winters, J.V. (2011). Whyare Smart CitiesGrowing? WhoMovesandWhoStays. Journal of RegionalScience, 51(2), 253–270.
• Zygiaris, S. (2013). Smart City Reference Model: Assisting Planners to Conceptualize the Building of Smart City Innovation Ecosystems. Journal of the Knowledge Economy 4(2), 217–231.