PSİKOLOJİK SERMAYENİN BULAŞICILIĞI: YÖNETİCİNİN PSİKOLOJİK SERMAYESİ ASTLARININ PSİKOLOJİK SERMAYESİNİ ETKİLER Mİ?

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 13 - 25, 31.01.2024

Anıl Özata , Senay Yürür , Filiz Ercan

Öz

Bu çalışmanın amacı yöneticinin pozitif psikolojik sermayesinin astlarının pozitif psikolojik sermayesine olan etkisini, diğer bir ifadeyle yöneticinin psikolojik sermayesinin bulaşıcı olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla bir otomotiv ana sanayi firmasında çalışmakta olan 121 çalışanın katılımıyla görgül bir araştırma yürütülmüştür. Elde edilen en önemli bulgu yöneticinin psikolojik sermayesinin astın psikolojik sermayesini etkilediğidir. Üstelik bu etki pozitif psikolojik sermaye boyutlarının (umut, iyimserlik, psikolojik dayanıklılık, öz yeterlik) her birinde kendini göstermiş, en yüksek etki ise iyimserlik boyutunda tespit edilmiştir. Yani çalışanların en çok iyimserlik özelliklerinin yöneticilerinin iyimserlik özelliklerinden etkilendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Pozitif Psikolojik Sermaye, İlk Amir, Ast, Sosyal Öğrenme

Kaynakça

• Akçay, V. H. (2012). Pozitif psikolojik sermayenin iş tatmini ile ilişkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 123-140.
• Anderson, C., Keltner, D., & John, O. P. (2003). Emotional convergence between people over time. Journal of Personality and Social Psychology, 84(5), 1054–1068.
• Avey, J. B., Luthans, F., & Jensen, S. M. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating employee stress and turnover. Human resource management, 48(5), 677-693.
• Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011a). Meta‐analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human resource development quarterly, 22(2), 127-152.
• Avey, J. B., Avolio, B. J., & Luthans, F. (2011b). Experimentally analyzing the impact of leader positivity on follower positivity and performance. The Leadership Quarterly, 22(2), 282-294.
• Aydın, E., & Basım, N. (2019). Sosyal öğrenme kuramı. S. Yürür (Ed.), Örgütsel davranış kuramları, 159-186, İstanbul: Beta Yayınları.
• Bandura, A. (1971). Social learning theory. New York: General Learning Press.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84, 191–215.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: Social Cognitive Theory. Eglewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. (23-28).
• Basım. N., Çetin, F. (2012). Örgütsel Psikolojik Sermaye: Bir Ölçek Uyarlama Calısması, Amme İdaresi Dergisi,45(1), 121-137.
• Bono, J. E., & Ilies, R. (2006). Charisma, positive emotions and mood contagion. The Leadership Quarterly, 17(4), 317-334.
• Chen, Q., Kong, Y., Niu, J., Gao, W., Li, J., & Li, M. (2019). How leaders’ psychological capital influence their followers’ psychological capital: social exchange or emotional contagion. Frontiers in psychology, 10, 1578.
• Cömert, Y., & Yürür, S. (2017). Pozitif psikolojik sermayenin bir belirleyicisi olarak algılanan örgütsel desteğin rolü. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(3), 17-34.
• Çelik, M., Turunç, Ö., & Bilgin, N. (2014). Çalışanların örgütsel adalet algılarının psikolojik sermaye üzerine etkisi: çalışanların iyilik halinin düzenleyici rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 559-585.
• Çınar, E. 2011, Pozitif Psikolojik Sermayenin Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi.
• Darvishmotevali, M., & Ali, F. (2020). Job insecurity, subjective well-being and job performance: The moderating role of psychological capital. International Journal of Hospitality Management, 87, 102462. Demerouti, E., van Eeuwijk, E., Snelder, M., & Wild, U. (2011). Assessing the effects of a “personal effectiveness” training on psychological capital, assertiveness and self‐awareness using self‐other agreement. Career Development International, 16(1), 60-81.
• Erdem, H.; Kalkın, G. ve Deniz, M. (2016), ‘’Kişilik Özelliklerinin ve kontrol odağının Psikolojik Sermaye Üzerine Etkisi’’, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 7(16), 26-43.
• Gong, Z., Chen, Y., & Wang, Y. (2019). The influence of emotional intelligence on job burnout and job performance: Mediating effect of psychological capital. Frontiers in psychology, 10, 2707.
• Gooty, J., Gavin, M., Johnson, P. D., Frazier, M. L., & Snow, D. B. (2009). In the eyes of the beholder: Transformational leadership, positive psychological capital, and performance. Journal of Leadership & Organizational Studies, 15(4), 353-367.
• Huang, X., & Iun, J. (2006). The impact of subordinate–supervisor similarity in growth‐need strength on work outcomes: the mediating role of perceived similarity. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 27(8), 1121-1148.
• Hui, Q., Cao, X., Lou, L., He, H. (2014) Empirical research on the influence of organizational support on psychological capital. American Journal of Industrial and Business Management, 4(4), 1015-1027.
• Ismail, K., Khurram, W., Hussain, T., & Jafri, S. K. A. (2011). Perceptions for transformational leadership, followers’ psychological capital and intent to leave in Pakistan: An insight from medical and engineering sector. Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1(8), 49-61.
• Jensen, S. M., & Luthans, F. (2006). Entrepreneurs as authentic leaders: Impact on employees' attitudes. Leadership and Organization Development Journal, 27,646–666.
• Kaplan, M., & Biçkes, D. M. (2013). Psikolojik sermaye ile iş tatmini arasındaki ilişkinin analizi: otel işletmelerinde yapılan bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(2), 233-242.
• Karacaoğlu, K., & İnce, A. G. F. (2013). Pozitif Örgütsel Davranışın Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkileri: Kayseri İlindeki İmalat Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 181-202.
• Levy, D. A., and P. R. Nail 1993 Contagion: A theoretical and empirical review and reconceptualization. Genetic, Social, and General Psychology Monographs, 119, 233-284.
• Luthans, F. 2002a. “Positive Organizational Behavior: Developing and Managing Psychological Strengths”, Academy of Management Executive, 16,59.
• Luthans, F. (2002b). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 23(6), 695-706.
• Luthans, F., Avey, J. B., Avolio, B. J., & Peterson, S. J. (2010). The development and resulting performance impact of positive psychological capital. Human resource development quarterly, 21(1), 41-67.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007a). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60(3), 541-572.
• Luthans, F., Youssef, C. M. & Avolio, B.J. (2007b). Psychological Capital. New York: Oxford University Press Luthans, F., Luthans, K. W., & Luthans, B. C. (2004). “Positive psychological capital: Beyond human and social capital”, Positive psychological capital: Beyond the human and social Business Horizons, 47(1), 45-50.
• Luthans, F., Vogelgesang, G. R., ve Lester, P. B. (2006) Developing the psychological capital of resiliency. Human Resource Development Review, 5(1), 25-44.
• Luthans, F., & Youssef, C. M. (2004). Human, social, and now positive psychological capital management. Organizational Dynamics, 33, 143–160.
• Lye, A. J., Liew, P. Y., Mohd Fadzil, H., & Foong, C. C. (2022). Effect of Emotional Intelligence and Demographic Characteristics on Psychological Capital among Chemical Engineering Students. Journal of Chemical Education.
• Marashdah, O., & Albdareen, R. (2020). Impact of leadership behavior on psychological capital: the mediating role of organizational support. Problems and Perspectives in Management, 18(2), 46. Meindl, J. R. (1995). The romance of leadership as a follower-centric theory: A social constructionist approach. Leadership Quarterly, 6: 329–341.
• Polatci, S. (2014). Psikolojik Sermayenin Görev ve Bağlamsal Performans Üzerindeki Etkileri: Polis Teşkilatında Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, 14(1), 115.
• Rego, A., Sousa, F., Marques, C., & e Cunha, M. P. (2012). Authentic leadership promoting employees' psychological capital and creativity. Journal of business research, 65(3), 429-437.
• Seligman, M. E. P., and Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: an introduction. American Psychological Association. 55, 5–14.
• Story, J. S., Youssef, C. M., Luthans, F., Barbuto, J. E., & Bovaird, J. (2013). Contagion effect of global leaders' positive psychological capital on followers: Does distance and quality of relationship matter?. The International Journal of Human Resource Management, 24(13), 2534-2553.
• Sy, T., Côté, S., & Saavedra, R. (2005). The contagious leader: impact of the leader's mood on the mood of group members, group affective tone, and group processes. Journal of applied psychology, 90(2), 295.
• Sweetman, D., & Luthans, F. (2010). The power of positive psychology: Psychological capital and work engagement. Work engagement: A handbook of essential theory and research, 54, 68.
• Şen, C., Mert, İ. S., & Aydın, O. (2017). The Effects Of Posıtıve Psychologıcal Capıtal On Employee's Job Satısfactıon, Organızatıonal Commıtment, And Abılıty Copıng Wıth Stress. Journal Of Academic Research İn Economics, 9(2).
• Uygungil, S., & İşcan, Ö. F. (2018). Pozitif Psikolojik Sermaye, Örgütsel Bağlılık xe Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 435-453.
• Uslu, M. (2019). Duygusal zekâ ve pozitif psikolojik sermaye ilişkisi. [Yüksek Lisans Tezi] Sakarya Üniversitesi. Walumbwa, F. O., Luthans, F., Avey, J. B., & Oke, A. (2011). Retracted: Authentically leading groups: The mediating role of collective psychological capital and trust. Journal of organizational behavior, 32(1), 4-24.
• Wang, Y., Chen, Y., & Zhu, Y. (2021). Promoting innovative behavior in employees: The mechanism of leader psychological capital. Frontiers in Psychology, 11, 598090.
• Xu, J., Liu, Y., and Chung, B. (2017). Leader psychological capital and employee work engagement: the roles of employee psychological capital and team collectivism. Leadership & Organization Development Journal. 38, 969–985.
• Youssef, C. M., & Luthans, F. (2007). Positive organizational behavior in the workplace: The impact of hope, optimism, and resilience. Journal of management, 33(5), 774-800.