TÜRK BASININDA 1967 ARAP-İSRAİL SAVAŞI

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 26 - 35, 31.01.2024

Ayten Görgülü

Öz

Ortadoğu coğrafyasının en büyük meselelerinden biri olan Filistin-İsrail mücadelesi, Filistin topraklarına Yahudi göçü ile başlayan ve yüz yıllık geçmişiyle hala canlılığını koruyan, kronikleşen bir meseledir. Tarihsel süreç içerisinde Filistin’in değişen coğrafi ve demografik yapısı ile İngiliz manda yönetimi Yahudilerin devletleşme sürecini Siyonist örgütlerinde çabalarıyla hızlandı. Özellikle, İkinci Dünya Savaşı yıllarının değişen dış politik dünyası ve İngiltere’nin içinde bulunduğu konjonktürü de tarihsel süreci Yahudiler lehine evirdi. Filistin meselesi, Ortadoğu bölgesinin istikrara kavuşması açısından önem taşıyan bir konu olması dışında, Türkiye’nin hem geçmiş tarih bağları dolayısı ile, daha ziyadesiyle duygusal şekilde ilgilendiği bir konu olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’de 1967 savaşı Cumhuriyet gazetesi başta olmak üzere, Milliyet ile dönemin Türk sağının önde gelen yayınlarından olan Tercüman Gazetesi, Hilal dergisi ve Büyük Doğu dergisinin konu ile ilgili çeşitli analizleri; 1967’de patlak veren savaştan önce bölgede yaşanan gerginlikler, Arap yenilgisi, Büyük güçlerin bölgeye dönük çıkar çatışmaları, Nasır’ın Arap alemi içerisindeki liderliği üstlenişi, sınır çatışmaları gibi belli başlı konularda Türkiye’nin tutumunu belirleyen değerlendirmeleri incelendi.

Anahtar Kelimeler

Ortadoğu, Arap-İsrail, 1967 Savaşı, Siyonizm, Yahudi, Türk Basını

Teşekkür

Araştırmamdaki her aşamada desteklerini esirgemeyen değerli tez danışmanım Doç.Dr. Saime Selenga Gökgöz hocama teşekkürlerimi sunuyorum.

Kaynakça

• AKŞİN Sina, Kısa 20. Yüzyıl Tarihi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2017.
• AKKOR Feridun, ‘’Ortadoğu Savaşları ve Sonuç’’, Cumhuriyet, 18 Haziran 1967.
• ALTUĞ Yılmaz, Ortadoğu Bunalımı Niçin Yaratıldı? Cumhuriyet,1 Haziran 1967.
• ATLI Suat ‘’Dış Politikada Bir Ay’’, Hilal, Cilt:VI, Sayı:65, 29 Aralık 1966.
• ATLI Suat, ‘’Dış Politikada Bir Ay’’ Hilal, Cilt:IX, Sayı:102, 3 Nisan 1970.
• BABAN Şükrü, ‘’Dış Politika, ‘’ Güvenlik Kurulunda Tartışma Başladı’’, Tercüman, 2 Haziran 1967.
• BARLAS Mehmet, Cumhuriyet, Tarihi Değiştiren Savaşlar ‘’Batı Arap Milliyetçiliğine Karşı Tedbir Almakta Geç Kalmaz’’,16 Haziran 1967.
• BERKES Niyazi, Yön, ‘’ Arap Dünyası Uyanıyor mu? ‘’, 8 Nisan 1966.
• BARLAS Mehmet, Haftanın Panoraması, Bir Haftada Bir Savaş…, Cumhuriyet, 12 Haziran 1967.
• BURHAN Felek, Hadiseler Arasında Felek, İsrail ve Arap Kavgası, Cumhuriyet, 22 Haziran 1967.
• CANKARA Pınar Özden - CANKARA Yavuz, Küresel ve Bölgesel Aktörelerin Filistin Politikaları, Efe Akademi Yayınları, İstanbul 2019.
• FAZIL Necip, ‘’Hadiselerin Muhasebesi’’ Büyük Doğu, Sayı:80, 29 Mart 1968. GÜRESİN Ecvet, ‘’İpi Çekenler’’, Cumhuriyet,21 Haziran 1967.
• GÜRESİN Ecvet, ‘’Birinci Perde’’, Cumhuriyet, 8 Haziran 1967.
• GÖNLÜBOL Mehmet, Olaylarla Türk Dış Politikası, (1919-1965), Dış İşleri Matbaası,1968.
• HAN Imamullah, ‘’ İsrail Denen Devletin Tarihçesi’’ , Çeviren: Halil Zafir,, Hilal, Cilt:VI, Sayı:71, 21 Haziran 1967. İPEKÇİ Abdi, ‘’Tehlike ve Çare, Milliyet, 8 Haziran 1967.
• İPEKÇİ Abdi, ‘’Ortadoğu’da Tehlike Büyüyor’’, Milliyet, 24 Mayıs 1967.
• KABAKLI Ahmet, Gün Işığında , ‘’ Kılavuzu Karga Olanın’’, Tercüman,14 Haziran 1967.
• KABAKLI Ahmet, Gün Işığında, ‘İlim ve Savaş’’ ,15 Haziran 1967, Tercüman.
• KAFLI Kadircan, ‘’ Nasır Mazur Değildir’’, Tercüman ,29 Haziran 1967.
• KAFLI Kadircan, ‘’Niçin Yahudiler’’, Tercüman ,15 haziran 1967.
• NADİ Nadir, Sesimiz Duyulsun , Cumhuriyet,15 Haziran 1967.
• NADİ Nadir, Kısır Dönge, Cumhuriyet, 12 Haziran 1967.
• NADİ Nadir, Napoleon, Ben Gurion ve Nasır, Cumhuriyet, 13 Haziran 1967.
• NURİ Abdurrahman, ‘’Dış Politikada Bir Ay’’, Hilal, Cilt:VI, Sayı:64, 7 Aralık 1966.
• ÜLMAN Haluk, İlk Günün Düşündürdükleri, Cumhuriyet, 6 Haziran 1967.
• ÜLMAN Haluk, Olaylar ve Görüşler, ‘’Ortadoğu’da İlk Acıklı Bilanço’’, Cumhuriyet, 10 Haziran 1967.
• SANDER Oral, Türkiye’nin Dış Politikası, İmge Yayıncılık Anakara 1998.
• SAĞLAMER Kayhan, Ortadoğu ve Süper Devletler,31 Mayıs 1967.
• SAĞLAMER Kayhan, Ortadoğu’da Ateşkes ve Sonuçları, 8 Haziran 1967, Cumhuriyet.
• SELÇUK İlhan, Pencere, Arapların Dramı, Cumhuhriyet,10 Haziran 1967.
• SELÇUK İlhan, İsrail’i Tanıyalım, Cumhuriyet,17 Haziran 1967.
• SELÇUK İlhan, ‘’Sina Çöllerİ Yüzünden, Cumhuriyet, 8 Haziran 1967.
• TERZİOĞLU Said Arif, ‘’Tek Taraflı Savaş, Yahudi Amazonlar’ ’Cumhuriyet, 23 Haziran 1967.
• YÜREK Yağız, ‘’İsrail’i Tanıyalım’’, Cumhuriyet,7 Haziran 1967.