Interaction of Migration and Culinary Culture: A Research Specific to Van Province

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 3, 775 - 799, 28.12.2025

Bahadır İnanç Özkan , Pelin Koç

https://doi.org/10.24010/soid.1670910

Öz

The purpose of this study is to determine whether internal migration from neighboring provinces (Hakkâri, Şırnak, Bitlis, Siirt, and Ağrı) to Van has had any impact on the city’s cuisine, culinary culture, and gastronomy. In line with this objective, the research adopts a phenomenological design, one of the qualitative research approaches. The study population consists of individuals working in local cuisine restaurants operating in Van, while the sample was selected using homogeneous (criterion-based) sampling. Data were collected through semi-structured interviews and analyzed using content analysis techniques. The findings indicate that despite receiving significant migration from surrounding provinces, Van has largely preserved its culinary traditions. Minor changes have been observed in some dishes, which can be attributed to the geographical and cultural proximity of the migrating communities. This study is expected to offer insight into the effects of internal migration on Van’s culinary identity and contribute to understanding and interpreting the current state of Van’s gastronomy and local cuisine in the context of migration from neighboring provinces.

Anahtar Kelimeler

Local Cuisine , Van , Gastronomy , Internal Migration

Göç ve Mutfak Kültürü̈ Etkileşimi: Van İli Özelinde Bir Araştırma

Öz

Bu araştırmanın amacı, Van’a çevre illerden (Hakkâri, Şırnak, Bitlis, Siirt ve Ağrı) yapılan iç göçlerin Van’ın mutfağına, mutfak kültürüne ve gastronomisine herhangi bir etkisinin olup olmadığının tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda, nitel araştırma desenlerin biri olan fenomenoloji benimsenmiştir. Araştırmanın evrenini Van’da faaliyet gösteren yöresel mutfak restoranlarında çalışanlar; örneklemini ise bu çalışanlardan homojen (benzeşik) örnekleme tekniği tercih edilerek seçilmiş katılımcılar oluşturmaktadır. Araştırmaya yönelik olarak veriler, yarı yapılandırılmış mülakat formu aracılığıyla elde edilmiş ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Analiz bulguları, Van’ın çevre illerden önemli ölçüde göç almasına karşın, mutfak kültürünün büyük oranda özgün yapısını koruduğunu; coğrafi ve kültürel yakınlıkların ise yemek repertuarında yalnızca sınırlı düzeyde farklılaşmalara neden olduğunu göstermektedir. Mevcut çalışmanın Van’a çevre illerden yapılan göçlerin Van’ın mutfağına, mutfak kültürüne ve gastronomisine etkisi hakkında bir fikir vermeyi sağlayacağı, Van gastronomisinin ve yerel mutfağının çevre illerden alınan iç göç karşısında mevcut durumunun anlaşılmasında ve yorumlanmasında öngörü oluşturabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yerel Mutfak , Van , Gastronomi , İç Göç

Etik Beyan

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimleri Etik Kurulu tarafından 25/11/2024 tarih ve 2024/24-23 sayılı kararı ile verilmiştir.

Kaynakça

• Akoğlu, A. Çavuş, O. Ve Bayhan, İ. (2017), “Michelin Yıldızlı Restoran Şeflerinin Moleküler Gastronomi Algı ve Eğilimleri: San Sebastian, İspanya Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(1), ss. 43-59.
• Aktaş Alan, A. ve Suna, B. (2018). “Sivil Toplum Perspektifinden Gastronomi Turizmi: Antalya ve Gaziantep Örneği”. İçinde VII. Ulusal III. Uluslararası Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu Bildiriler Kitabı, ss. 482-493, 20-21 Nisan 2018 İskenderun
• Aktepe, V. ve Ulu, G. (2023), “İlkokul Öğrencilerinin Araştırma Becerilerine İlişkin Bir Durum Çalışması”, Journal of Qualitative Research in Education, 33, ss. 150-175.
• Alanka, D. (2024), “Nitel Bir Araştırma Yöntemi Olarak İçerik Analizi: Teorik Bir Çerçeve”, Kronotop İletişim Dergisi, 1(1), ss. 62-82.
• Amira, F. (2009). The Role of Local Food in Maldives Tourism: A Focus on Promotion and Economic Development. New Zeland Tourism Research Institute.
• Anonim (2023). “Şehir Rehberleri”, https://www.anadolujet.com/tr (3 Kasım 2024)
• Arıkan, A. D. (2019), “Türk Mutfağında Geleneksel Ekmek Pişirme, Yöntem, Araç ve Gereçlerin Yaşatılması: Pileki Örneği”, Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (41), ss. 52-61.
• Aslan, E. ve Tavşancıl, E. (2001). İçerik Analiz ve Uygulama Örnekleri. Epsilon Yayınları
• Aslan, Z., Güneren, E. ve Çoban, G. (2014), “Destinasyon Markalaşma Sürecinde Yöresel Mutfağın Rolü: Nevşehir Örneği”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), ss. 3-13.
• Aşkın-Uzel, R. (2018), “Geleneksel Mutfak Kültürü ve Tarımsal Ürün Çeşitliliğinin, Üniversite Öğrencileri Beslenme Durumu Üzerine Etkisi”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(1), ss. 37-44.
• Ateş, T. (2018), “Dünya Tarihini Etkileyen Göçler ve Türk Milletinin etkisi”, Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), ss. 42-47.
• Atik, E., ve Atik, E. (2020), “Türk Mutfak Kültürüne Katkısı Bakımından Göçler: Selanik Mübadilleri Üzerine Bir Araştırma”, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), ss. 261-277.
• Avrupa Komisyonu (2024). https://home-affairs.ec.europa.eu/networks/european-migration-network-emn/emn-asylum-and-migration-glossary/glossary/migrant_en (3 Kasım 2024).
• Avşar, Ö. Y., & Seçim, Y. (2020), “Suriye Göçmenlerinin Mutfak Kültürü Uyum Süreci; Konya Örneği”, Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2), ss. 209-221.
• Aybar, D., Aksoy, B., Çizel, B., Cizel, R., Koçancı M., Ajanovic, E., İçigen, E., Özdemir, B.,
• Aydın, N. ve Kaya, M. (2021), “Kafkasya’dan Osmanlı Devleti’ne Yapılan Çerkes Göçleri”, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, (9), ss. 223-254.
• Bakan, R., Kokanlıoğlu, H. T. ve Çubuk, F. Y. (2024), “Mezun Öğrencilerin, Akademisyenlerin ve Şeflerin Gastronomi ve Gastronomi Eğitimine Bakış Açılarının Belirlenmesi”, GSI Journals Serie A: An Advancements in Tourism Recreation and Sport Sciences (ATRSS), 7(2), ss. 555-579.
• Bakkaloğlu, Z., ve Şen, M. A. (2024), “Göç Faktörünün Mutfak Kültürüne Etkisi: Trabzon örneği”, Aydın Gastronomy, 8(1), ss. 155-168.
• BBC News Türkçe (2025), “Şırnak'ta 'hendek operasyonları' ile yıkılan mahallelere inşa edilen TOKİ'lerde seçim nasıl görülüyor?” https://www.bbc.com/turkce/articles/cgrg0x8x6wro#:~:text=1992'de%20'PKK%20ile%20ya%C5%9Fanan,merkezinde%20b%C3%BCy%C3%BCk%20bir%20y%C4%B1k%C4%B1m%20ya%C5%9Fand%C4%B1 (01.04.2025)
• Berry, J. W. (1997). Immigration, acculturation, and adaptation. Applied psychology, 46(1), 5-34.
• Boyne, S., Hall, D. ve Williams, F. (2003), “Policy Support and Promotion for foodrelated tourism initiatives: A marketing approach to regional development”, Journal of Travel&Tourism Marketing, 14(3-4), ss. 131-154.
• Braun, V. ve Clarke, V. (2006), “Using Thematic Analysis in Psychology”, Qualitative Research in Psychology, 3(2), ss. 77-101.
• Brookes, M. (2004), “Culinary Taste: The Influence of Commercial Operators (We are What Eat, or What we are persuaded to eat?)”, İçinde D. Sloan (Ed.). Culinary Taste: Consumer Behaviour in the International Restaurant Sector, ss. 109-131, Amsterdam: Elsevier Butterworth, Heinemann,
• Büyükyılmaz, S. (2024), “Destinasyon Yönetiminde Paydaş Rolünün Gastronomi Açısından Değerlendirilmesi”, İçinde Y. Oğan (Ed). Gastronomi Alanında Tematik Araştırmalar, ss. 62-73, İsntabul: Çizgi kitabevi.
• Can, İ. İ., ve Ağcakaya, H. (2019), “Somut Olmayan Kültürel Miras Kapsamında Mutfak Kültürünün Sürdürülebilirliği: Türkiye’deki Gastronomi Müzeleri Örneği”, Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), ss. 788-804.
• Creswell, J. W. (2019), Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. (3rd Edition). SAGE Publications Inc.
• Creswell, J. W. (2021), Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma deseni. Siyasal Kitabevi.
• Çafa, İ., ve A. B. Madenci. (2021), “Sürdürülebilir Gastronomi Turizmi Kapsamında Göçmen Mutfak kültürü: Yunanistan Göçmenleri”, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(3), ss. 2058-2072.
• Çallı, İ. (2012), Uluslararası Reklamcılık Açısından Göç ve Kültür İlişkisi: Türk Göçmenlere Yönelik Televizyon Reklamlarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çeti̇ntaş, B. (2016), “Kültür Kavramının Kapsamı, Anlam ve Tanımları”, Electronic Turkish Studies, 11(18), ss. 227-248.
• Çetintaş, B. (2016). Kültür kavramının kapsamı, anlamı ve tanımları. Electronic Turkish Studies, 11(18), ss. 227-248.
• Çevik, S. ve Yıldırım Saçılık, M. (2011). “Destinasyonun Rekabet Avantajı Elde Etmesinde Gastronomi Turizminin Rolü: Erdek Örneği. 12. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı, ss. 503-515, 30 Kasım 04 Aralık 2011.
• Çokal, N. ve Doğan, E. (2021), “Sürdürülebilir Gastronomide Standart Reçete ve Coğrafi İşaretlerin Önemi”, Turizm Çalışmaları Dergisi, 4(1), ss. 49-60.
• Demir, S. (2024). Yoğun göç alan ve daha az göç alan bölgelerde çalışan öğretmenlerin mesleki adanmışlık ve motivasyon düzeylerinin mesleki iyilik halleri ile ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Demircioğlu, E. ve Abdikhalilova, R. (2020), “Kırgız Mutfak Kültüründe Mantı”, Herald of International University Named After K. Sh. Toktomamatov popular Science Priodical Journal, 2, ss. 188-193.
• Demirtaş, Ü. ve Akkuş, G. (2020), “Otel İşletmelerinde Yöresel Mutfak Etkinlikleri: Durum Analizi,” Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), ss. 46-63.
• Deniz, D. (2023), “Somut Olmayan Kültürel Miras Perspektifinden Gevaş İlçesi’nin Mutfak Kültürü Üzerine Bir Araştırma”, Journal of Humanities and Tourism Research, 13(2), 307-319.
• Denk, E. (2023), “Erzurum’da Gastronomi Turizminin Toplum Üzerindeki Etkisi: Ekonomik Fırsatlar, Çevresel Endişeler ve Sosyo-Kültürel Zenginlik”, Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 9(34), ss. 1-27.
• Doğan, E. (2024), Edirne İlinin Yemek Kültürüne Göçlerin Etkisinin İncelenmesi: Uzunköprü Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ekici, S., ve Tuncel, G. (2015), “Göç ve İnsan”, Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), ss. 9-22.
• Ercik, C., Yavuz, G. ve Enes, K. (2023), “Sürdürülebilir Gastronomi Kapsamında Mersin Mutfağına Özgü Yöresel Tatlıların, Standart Reçetelerinin ve Kabul Edilebilirliğinin Belirlenmesi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, İhtisaslaşma Özel Sayısı, ss. 42-61.
• Erdem, Ö., Mızrak, M. ve Kemer, A. K. (2018), “Yöresel Yemeklerin Bölge Restoranlarında Kullanılma Durumu: Mengen Örneği”, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), ss. 44-61.
• Erek Ülgen, Ş. (2022). Sakarya'da göçmen mutfağının kültürel kodları: Çerkes mutfağı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eser, B. (2018), “Mülteci Restoranları Gastronomik Sahanın Neresinde? Göçmen Mahalleleri, Mülteci Yemekler ve Mekânsal Ayrışmaya Dair Kuramsal Bir Giriş”, ViraVerita E-Dergi, (8), ss. 172-195.
• Everett, S. ve Aitchison, C. (2008), “The Role of Food Tourism in Sustaining Regional Identity: A case Study of Cornwall, South West England”, Journal of Sustainable Tourism, 16(2), ss. 150-167.
• Fischler, C. (1988), “Food, Self & Identity”, Information (International Social Science Council), 27(2), ss. 275–292.
• Geçgin, E., Okat, Ç., ve Koç, P. (2023), “Van Kahvaltısının Y ve Z Kuşağı Gözünden Metaforlar Aracılığıyla İncelenmesi. İçinde N. Kalenterli (Ed.) World Youth Studies Congress-III Proceedings Book, ss. 54-69, Baku, Azerbaijan.
• Gillespie, C. ve Cousins, J. A. (2001). European Gastronomy into the 21st Century. Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Guinness World Records (2024) “Largest Full Breakfast”, https://www.guinnessworldrecords.com/world-records/largest-full-breakfast-(attendance) (3 Kasım 2024)
• Gül, S. (2018). Göç ve kültürel bütünleşme bağlamında Samsun’da yaşayan Gümüşhaneliler. Studies of The Ottoman Domain (Osmanlı Hakimiyet Sahası Çalışmaları), 8(14), ss.195–217.
• Harrington, R. J. (2005), “Defining Gastronomic Identity: The Impact of Enviroment and Culture on Prevaling Components, Texture and Flavorsa in Wine and Food”, Journal of Culinary Science and Technology, 4(2/3), ss. 129-152.
• IOM (2024) “Migrant”. https://www.iom.int/who-migrant-0 (3 Kasım 2024)
• Irmak, Y. (2019), “Bingöl Mutfak Kültürü ve Gastronomi Turizmi”, Bingöl Araştırmaları Dergisi, 6(1), ss. 113-145.
• Işkın, M. (2021), “Göç-Kültür Etkileşiminde Kadının Rolü: Mutfak Kültürü Bağlamında Bir Araştırma”, Oltu Beşerî ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), ss. 258-274.
• İçişleri bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, “Van Depremi” https://www.afad.gov.tr/van-depremi-hakkinda (11.01.2025)
• Karaca, O. B. ve Karacaoğlu, S. (2016), “Kültür, Din ve Yemek Etkileşimi Çerçevesinde Arap Mutfağının Kavramsal Olarak İncelenmesi: Adana İli Örneği”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), ss. 561-584.
• Kasar, H., Gökmen, S. ve Çağlar, A. (2021), “Farklı Pişirme Tekniklerinin Bazı Geleneksel Fırın Ürünlerinin Duyusal Kalitelerini Geliştirmede ve Besin Kayıplarını Azaltmada Kullanılabilirlikleri Üzerine Bir araştırma”, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (28), ss. 70-74
• Kut, T. (2003). Matbah-ı Amire. İslam Ansiklopedisi, 28. Cilt (115-119) içinde İslam Araştırmaları Merkezi
• Levendoğlu, M. F. (2023). Turizm, Küresel İnsan Hareketliliği ve Kültürleşme. Göç Dergisi (GD), 10(1), 3-23.
• Lin, Y., Peterson, T. E. ve Cai, L. A. (2011), “Food as a Form of Destination Identity: A Tourism Destinastion Brand Perspective”, Tourism and Hospitality Research, 11(1), ss. 30-48.
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Sage Publications.
• Macit, N., ve Kıran, Ö. (2024), “Yemek ve Toplum: Kültür, Kimlik ve Eşitsizlikler”, Olgu Sosyoloji Dergisi, 3(2), ss. 97-106.
• Miller, M.J. ve S. Castles (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri. B.U. Bal & İ. Akbulut (çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Müstakil İş Adamları Derneği (MÜSİAD) Hizmet Sektör Kurulu Raporu (2025). Yeni Yüzyılda Gastronomi Yiyecek-İçecek Sektöründe Değişim ve Dönüşüm.
• Nowell, L. S., Norris, J. M., White, D. E., & Moules, N. J. (2017), “Thematic Analysis: Striving to Meet the Trustworthiness Criteria”, International Journal of Qualitative Methods, 16(1), ss. 1-13.
• Ocak, E. (2016). Van Mutfak Kültürü. 1. Baskı. Ankara: Matus Basımevi.
• Ocak, E. ve Köse, Ş. (2015), “Van Otlu Peynirin Üretimi ve Mineral Madde İçeriği”, Gıda, 40(6), ss. 343-348.
• Ocak, E., Ceylan, Z., Okat, Ç., Koç, P., Torusdağ, G., ve Uçkan-Çakır, M. (2021), “Yerel Mutfak Kültürünün Sürdürülebilirliği Kapsamında Van Gastronomi Rotası Önerisi”, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(4), ss. 2655-2669.
• Oğuzoğlu, Y. (2013). 8500 yıllık Uygarlığın İzinden Bursa tarihi. Bursa: Bursa Kültür A. Ş.
• Öney, H. (2016), “Gastronomi Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), ss. 193-203.
• Özekici, Y. K., & Ünlüönen, K. (2019). Turizm odaklı kültürel dönüşümü açıklayıcı bir temel: kültürleşme teorisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(3), 470-492.
• Özgökçe, F., Armağan, M., Fidan, M., ve Keser, A. M. (2010). Van’da Yemek Yapımında Kullanılan Doğal Bitkiler. II. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Yemekleri Sempozyumu: ss. 380-392, Van Valiliği, Van.
• Özgökçe, F., ve Ünal, M. (2010), Otlu Peynir Yapımında Kullanılan Bitkiler ve Tehlike Kategorileri. II. Uluslararası Doğu Anadolu Bölgesi Geleneksel Mutfak Kültürü ve Yemekleri Sempozyumu, ss. 380-392, Van Valiliği, Van.
• Özkan, A. ve Turğut, M. (2022), “İç Göç ile Yemek Kültürlerindeki Değişimin İncelenmesi (Gaziantep örneği)”, Gaziantep Üniversitesi Ayıntab Araştırmaları Dergisi, 5(2), ss. 32-46.
• Özler, H. (2022). Somut Olmayan Kültürel Miras Bodrum Yöresel Yemekleri Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Öztürk, B. (2024). Trabzon Mutfak Kültürü ve Gastronomi Rotaları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara.
• Patton, M. Q. (2015), Qualitative Research & Evaluation Methods: Integrating Theory and Practice (4th ed.), SAGE Publications.
• Sam, D. L., & Berry, J. W. (2010). Acculturation: When individuals and groups of different cultural backgrounds meet. Perspectives on psychological science, 5(4), 472-481.
• Sarıışık, M. ve Tagmanov, U. (2020), “Gastronomi Özellikleri Açısından Türk ve Kazak Kültürü: Benzerlikler ve Farklılıklar Üzerine Bir Değerlendirme”, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), ss. 1387-1401.
• Seçilmiş C. ve Soydan, E. (2020), “Türkiye’de Gastronomi Turizminin Geliştirilmesine Yönelik Paydaş Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), ss. 69-96.
• Selimoğlu, E., ve Gültekin, T. (2018), “Laura Esquivel’in Acı Çikolata Romanı Üzerinden Duygusal Dünya ve Yemek Kültürü İlişkisi”, Antropoloji, (36), ss. 71-85.
• Spencer-Oatey, H., ve Franklin, P. (2012), “What is Culture. A Compilation of Quotations”, GlobalPAD Core Concepts, 1(22), ss. 1-21.
• Suh G. (2021), Sebepleri ve Sonuçlarıyla Göçmenlik: İstanbul’daki Afganlar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
• Şeker, B. D. (2022). Kültürleşme ve turizm ilişkisi. Van İnsani ve Sosyal Bilimler Dergisi, (4), 139-154.
• Şengül S. & Türkay, O. (2014). Yöresel mutfaklar Eğitimi Üzerinden Kimlik, Mutfak Kültürü̈ ve Turizm Gelişimine DairÇıkarımlar: Mudurnu Örneği, Citta Slow Eko-Gastronomi Kongresi, Gökçeada.
• Şengül, S. ve Türkay, O. (2015). Karadeniz Mutfak Kültürünün Sürdürülebilirliği Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Doğu Karadeniz Bölgesi Sürdürülebilir Turizm Kongresi Bildiri Kitabı, ss. 599-606.
• Şengül, S. ve Türkay, O. (2016), “Akdeniz Mutfak Kültürünün Gastronomi Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, (Special Issue 1), ss. 86-99.
• Şengül, S., ve Türkay, O. (2022). Türkiye’nin Yöresel Mutfakları. 2. Genişletilmiş Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Şimşek, N., Soylu, A. G., ve Özkaya, F. (2020), “Osmanlı İmparatorluğu’ndan İtibaren Anadolu ve Arap Yarımadası’nın Mutfak Etkileşimleri”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(3), ss. 496-508.
• T. C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (2025), “Van Depremi” https://www.afad.gov.tr/van-depremi-hakkinda (02.02.2025)
• Takenaka, A. (2017), “Immigrant Integration Through Food: Nikkei Cuisine in Peru”, Contemporary Japan, 29(2), ss. 117- 131.
• TDK Güncel Türkçe Sözlüğü (2024), “Göç” https://sozluk.gov.tr/ (3 Kasım 2024)
• Tekindal, M. ve Uğuz Arsu, Ş. (2020), “Nitel Araştırma Yöntemi Olarak Fenomenolojik Yaklaşımın Kapsamı ve Sürecine Yönelik Bir Derleme”, Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 20(1), ss.153-182.
• Torusdağ, G. B., Özkan Önem, E., Sami, F. ve Kızıldemir, Ö. (2022), “Yerel Mutfakların Gastronomi Turizmi Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Journal of gastronomy, Hospitality and Travel, 5(1), ss. 66-82.
• Türk Mühendisler ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) (2019). Yıkılan Kentler Raporu. Ankara. Türk Patent Enstitüsü, https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=65, (3 Kasım 2024).
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı (2025) “31 İlde 30.04.2020-03.05.2020 Tarihlerinde Uygulanacak Sokağa Çıkma Kısıtlaması”, https://www.icisleri.gov.tr/31-ilde-30042020-03052020-tarihlerinde-uygulanacak-sokaga-cikma-kisitlamasi, (01.04.2025)
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK,2025) “Bölgesel İstatistikler”, https://biruni.tuik.gov.tr/bolgeselistatistik/tabloYilSutunGetir.do?durum=acKapa&menuNo=372&altMenuGoster=0#, (12.01.2025).
• Türnüklü, A. (2000), “Eğitim Bilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(24), ss. 543-559.
• Yılancıoğlu, S. S. (2015). Günümüzün göç edebiyatı nedir?. In Turkish Migration Conference 2015 Selected Proceedings (pp. 512-519). Transnational Press London.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş̧ 10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, T. (2022), “Hızlı Dünyanın Yavaşları: Sakin Şehir, Yavaş Yemek Hareketleri ve Somut Olmayan Kültürel Mirasla İlişkileri”, Milli Folklor, 136(Kış), ss.15-24.
• Yılmaz Akçaözoğlu, E. ve Koday, S. (2019), “Kültürel coğrafya Bakımından Osmaniye İlinin Mutfak Kültürü”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), ss. 537-552.
• Yılmaz Çildam, S. (2021), “Kültürel Coğrafya Denemesi Olarak Siirt Mutfak Kültürü”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 25(1), ss. 305-325.
• Yılmaz, G., Uca, S., & Özkul, E. (2022). “Göç ve Kentleşme Mutfak Kültürü Etkileşiminde Kadının Rolü”. İçinde Daha İyi Bir Dünya İçin Turizm (L. Altınay, O. M. Karatepe ve M. Tuna (Editörler), ss. 1-9, USF M3 Publishing.
• Yüksel, İ. (2008), “Geleneksel Urfa Evi'nin Gastronomi Turizmi İçinde Değerlendirilmesi”, Online Journal of Art & Design, 6(1), ss. 1-14.