The Effect of Institutionalization on Job Satisfaction, Voice Behavior and Turnover Intention in Turkish Hotels

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 17 - 36, 25.04.2021

Alper Duran , Kamil Unur

https://doi.org/10.24010/soid.795395

Cited By: 2

Öz

The main purpose of this research is to investigate the relationship between the level of institutionalization of business enterprises and the job satisfaction levels of their employees, voice behavior and the intention to leave. The data used in the study designed as the relational survey model was collected by a survey from five-star hotel employees in Antalya and Istanbul. The data were obtained using 877 questionnaires collected from employees according to stratified sampling model. Descriptive statistics, explanatory and confirmatory factor analysis, structural equation modeling (SEM) were used as statistical analysis techniques. According to analysis, institutionalization has 3 dimensions as professionalization, consistency and formalization, job satisfaction has two dimensions as internal and external, voice behavior and intention to leave are gathered under one dimension. As a result of YEM analysis; all dimensions of institutionalization on external job satisfaction, two dimensions on the internal job satisfaction, two dimensions on voice behavior positive and meaningful and one dimension on intention to leave negative and meaningful effect has been determined.

Anahtar Kelimeler

Hotel Businesses, Institutionalization, Job Satisfaction, Voice Behavior, Turnover Intension

Türk Otellerinde Kurumsallaşmanın İş Tatmini, Açıkça Konuşma ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi

Öz

Araştırmanın amacı; otel işletmelerinin kurumsallaşma düzeyleri ile çalışanlarının iş tatmin düzeyleri, açıkça konuşma istekleri ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmada kullanılan veriler Antalya ve İstanbul’da yer alan beş yıldızlı otel çalışanlarından tabakalı örnekleme modeline göre toplanan 877 anket aracılığıyla elde edilmiştir. Veriler açıklayıcı, doğrulayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmiştir. Bulgulara göre kurumsallaşma profesyonelleşme, tutarlılık ve formelleşme olarak 3 boyut, iş tatmini içsel ve dışsal olarak 2 boyut altında toplanırken, açıkça konuşma isteği ve işten ayrılma niyeti tek boyut altında toplanmıştır. Çalışmada, kurumsallaşma düzeyinin tüm boyutlarının dışsal iş tatmini üzerinde; tutarlılık ve formelleşme boyutlarının içsel iş tatmini ve açıkça konuşma isteği üzerinde olumlu ve anlamlı; profesyonelleşme boyutunun işten ayrılma niyeti üzerinde olumsuz ve anlamlı etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Otel İşletmeleri, Kurumsallaşma Düzeyi, İş tatmini, Açıkça Konuşma İsteği, İşten Ayrılma Niyeti

Kaynakça

• Akbar, E., & Najmeh Mohammadi, Y. (2016). The Relationship Between Institutionalization of Ethics and Quality of Work Lİfe with Managers' Job satisfaction. International Business Management, 10(7), s. 1177-1182.
• Akçadağ, S., & Özdemir, E. (2005). İnsan Kaynakalrı Kapsamında 4 ve 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde İş Tatmini: İstanbul'da yapılan Amprik Bir Çalışma. Koceli Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 167-193.
• Akova, O. Çetin,G. ve Özdemir, E. (2015)." The Relation Between Demographic Factors And The Turnover Intention İn Pre-Opening Hotel Businesses". 11th International Strategic Management Conference , (s. 377-384).
• Alpay G., Bodur, M., Yılmaz, C., Çetinkaya, S., ve Arıkan, L. (2008). "Performance Implication of Process in Family Owned Businesses; Evidance From Emerging Economy". Journal Of world Business 43 , 435-448.
• Apaydın, F. (2008)." Kurumsallaşmanın Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin Performanslarına Etkileri". ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (7), 121-145.
• Baycan, Aslı (1985). An Analysis of Several Aspects of Job Satisfaction Between Different Occupational Groups. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Budak, İ. (2013). Yöneticilerle Açıkça Konuşabilme Düzeyinin Genel Konuşma Nedenlerine Etkisi: Üniversitelerde Bir Araştırma. Erciye Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (41), s. 111-136.
• Cheng, Cheng, J.-W., Lu, K.-M., Chang, Y., ve Johnstone, S. (2013)." Voice Behavior And Work Engagement:The Moderating Role ofSupervisor-Attributed Motives". Asia Pacific Journal of Human Resources (51), 81-102.
• Craig, P. C., & Harlos, K. H. (2001). Employee Silence: Quiescence and Acquiescence as Response to Perceived Injustice. Research in Personnel and Human Resources Management(20), 331-369.
• Çakıcı, A. ve Özer, B.Ş. (2007). "Mersin'de Faaliyet Gösteren Küçük ve OrtaÖlçekli İşletmelerin Kurumsallaşma Göstergeleri Açısından İncelenmesi". Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Degisi , 87-110.
• Çakıcı, A. ve Özer, B.Ş. (2008)." Mersin'deki KOBİ Sahip ve Yöneticilerinin Gözüyle Kurumsallaşma Tanımı ve Kurumsallaşmanın Darbogazı". Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F., 15 (1), 41-57.
• Çekmecelioğlu, H.G: (2005). "Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Bir Araştırma". C.Ü.İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (2), 23-32.
• Çetin, Ş. ve Çakmakçı, C. (2012)." Çalışan Sesliliği Ölçeğni Türkçeye Uyarlama Çalışması". KHO BilimDergisi, 22 (2), 1-19.
• Çetinkaya, A.Ş. ve Korkmaz, E.V. (2018)." Institutionalization and Emotional Labor Behavior: A Research in Hospıtalty Organisations". Sosyo Ekonomik Araştırmlar Dergisi (The Journal of Social Economics Research), 18 (35), 64-77.
• Çetinkaya, A. Ş., Karayel, S., ve Tefek, A. (2018). T"he Effect of Institutional on Firm Performance". Manegement and Business Research Quarterly , 16-38.
• Demir, M. ve Tütüncü, Ö.(2010)." Ağırlama İşletmelerinde Örgütsel Sapma ile İşten Ayrılma Eğilimi Arasındaki İlişki". Anatolia Turizm Araştırmaları Derrgisi, 21 (1), 64-74.
• Detert, J. R., Burris, E. R., Harrison, D. A., ve Martin, S. R. (2013)." Voice Flows to and around Leaders:Understanding When Units Are Helped or Hurt by Employee Voice". Administrative Science Quarterly, 58 (4), s. 624-668.
• Dyne, L. V., Ang, S., & Botero, I. C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice As Multidimensional Constructs. Journal of Management Studies, 6(40), 1359-1392.
• Emiroğlu, B.D. ve Akova, O. (2015). "The Relationship Between Turnover Intention And Demographic Factors ın Hotel Businesses: A Study At Five Star Hotels in Istanbul". 11th International Strategic Management Conference 2015, (s. 385 – 397).
• Gülcan, G. (2008). İşletmelerde Kurumsallaşma Uygulamalarına Yönelik Çalışan Tutumlarının Örgütsel Vatandaşlık İlişkisine Yönelik Bir Uygulama. Yükek Lisans Tezi, İstanbul:Yıdız Teknik Üniversitesi.
• Hair, J., Black, W., Babin, B. J., ve Anderson, R. (2010). Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, NJ:Prentice Hall.
• Hazer, O., Buğday, E. B., ve Aslan, Ö. (2011)." Measuring the Job satisfaction Level of Housekeeping". The InternationalJournal of Humanities, 8 (11), 10-19.
• Kaptanoğlu, N.B. (2011). İşletmelerde Kurumsallaşma Uygulamalarına Yönelik Çalışan Tutumlarının Örgüte Bağlılık ve İş Tatmini İlişkisi Ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniveristesi
• Karabulut, A.T. (2008)."Aile İşletmelerinde Kurumsallaşmaya ve Yönetim Fonksiyonlarına Yönelik Yönetim Sorunları:İstanbul'da Tekstil Sektöründe Üretim Yapan Aile İşletmesi Kobiler Üzerine Bir Araştırma". Maramara Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi,15 (2), s. 643-676.
• Karacaoğlu, K. ve Sözbilen, G. (2013). "Kurumsallaşmanın Konaklama İşletmelerinin Kurumsal Girişimcilik Düzeyleri Üzerine Etkisi:Nevşehir İLinde Uygulama". Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24 (1), 41-56.
• Karakaş, A. (2017). "Duygusal Emek, Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Otelİşletmesi Çalışanları Üzerine Bir Araştırma". İşletme Araştırmaları Degisi, 9 (1), s. 80-112.
• Karpuzoğlu, E. (2004). "Aile Şirketlerinin Sürekliliğinde Kurumsallşama, Aile İşletmelerinin Yönetim Sorunları ve Yeniden Yapılanma Gerekliliği". 1. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı, (s. 42-53).
• Kaya, İ. (2007). "Otel İşletmelerinde İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Öiçeği". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 355-372.
• Kiracı, M. ve Alkara, İ. (2009)." Aile İşletmelerinde Kurumsallaşmaya Verilen Önem ve Turizm Sektöründeki Konaklama İşletmeleri Üzerien Bir Araştırma: Alanya-Eskişehir Örneği". Afyon Kocatepe Üniveristesi İ.İ.B.F. Dergisi , 167-197.
• Koyuncu, M., Burke, R., Fixenbaum, L., ve Tekin, Y. (2013). "Antecedents and Consequences of Employee Voice Behavior Among Front-Line Employees in Turkis Hotels". Anatolia-An International Tourism andHospitalty Research, 24 (3), 427-437.
• Kuşluvan, Z. ve Kuşluvan, S.(2005). "Otel işletmelerinde İş ve İşletme ile ilgili Faktörlerin İş gören Tatmini Üzerindeki Görece Etkisi:Nevşehir Örneği". Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 16 (2), 183-205.
• Lee, J.-S., Back, K.-J., & Chan, E. S. (2015). Quality of Work Life andJob Satisfaction Among Frontline Hotel Employees. İnternational Journal of Contemporary Hospitalty Management, 27(5), 768-789.
• McMahon, F. ve Denvir, A. (1992)." Labour Turnover in London Hotels and the Cost Effectiveness of Preventative Measures". International Journal of Hospitality Management, 11 (2), 143-154.
• Milliken, F. J., & Morrisson, E. W. (2003a). Shades of Silence: Emerging Themes and Future Directions for Research on Silence in Organizations. Journal of Management Studies, 40(6), 1563-1568.
• Milliken, F. J., Schipani, C. A., Bishara, N. D., ve Prado, A. M. (2005). "Linking Workplace Practices to Community Engagement: The Case for Encouraging Employee Voice". Academy of Mangement Perspective, 29 (4), 405-421.
• Milliken, F. J., W.Morrison, E., & Hewlin, P. F. (2003b). , “An Exploratory Study of Employee Silence: Issues that Employees Don’t Communicate Upward and Why”, , Vol.40, No.6, 2003, ss. Journal of Management Studies, 6(40), 1453-1476.
• Morrison, E. W. (2011). "Employee Voice Behavior: Integration and Directions for FutureResearch". The Academy of Management Annals, 5 (1), 373-412.
• Özdemir, E. ve Akpınar, A.T. (2002)." Konaklama İşletmelerinde İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Alanya'daki Otel ve Tatil Köylerinde İnsan Kaynakları Profili". Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), 85-105.
• Özer, G. ve Günlük, M. (2010). "Örgütsel Adaletin Muhasebecilerin İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimlerine Etkisi". Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 459-485.
• Öztürk, A. B., Hançer, M., & Im, J. Y. (2014). "Job Characteristics, Job Satisfaction and Organizational Commitment for Hotel Workers in Turkey". Journal of Hospitalty Marketing&Management (23), 294-313.
• Pekdemir, I., Kocoğlu, M., ve Çetin Gürkan, G. (2013). "Birey-Örgüt Uyumunun Açıkça Konuşma Davranışı Üzerindeki Etkisinde Algılanan Yönetici Desteğinin Aracılık Rölü :MBA Öğrencilerine Yönelik Araştırma". İ.Ü.İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi (75), 83-104.
• Pelit, E. ve Öztürk, Y. (2010). "Otel İşletmelerinde İş Doyum Düzeyleri: Sayfiye ve Şehir Otelleri İş Görenleri Üzerine Bir Araştırma". İşletme araştırmaları dergisi, 2 (1), 43-72.
• Poyraz, K. ve Kama, B. (2008). "Algılanan İş güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkilerinin İncelenmesi". Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 143-164.
• Raub, S. ve Robert, C. (2012)." Empowerment, Organizational Commitment and Voice Behavior inthe Hospitalty Industry:Evidence from a Multinational Sample". Cornel Hospitalty Quarterly, 54 (2), 136-148.
• Rees, C., Alfes, K., ve Gatenby, M. (2013)." Employee Voice and Engagement: Connections and Consequences". The International Journal of Human Resource Management, 24 (14), s. 2780-2798.
• Şanal, M. (2011). Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma ve Kurumsal Girişimcilik Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapsal Eşitlik Modeline Giriş, Temel İlkeler Ve Lisrel Uygulamalar. Ankara: Ekinols.
• Singh, J., Willem V. Ve Gary K.R. (1996). "Do Organizational Practices Matter İn Role Stress Processes? A Study Of Direct And Moderating Effects For Marketing-Oriented Boundary Spanners". Journal of Marketing (60), 69-86.
• Tucer, M. (2014). “Otel Çalışanlarının İşten Ayrılma Eğilimi:Sayfiye Ve Şehir Otellerinde Bir Uygulama” . Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 18 (3), 419-430.
• Üngüren, E. ve Doğan, H. (2010)." Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Çalışanların İş Tatmin düzeylerinin Chaid Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi". C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergis, 11 (2), s. 39-53.
• Vitell, S. J., ve Singhapakdi, A (2008). "The Role of Ethics İnstitulionalization in Influencing Organizational Commitment, Job Satisfaction an Esprit de Corps". Journal of Businesss ethics (81), 343-353.
• Yazıcıoğlu, İ. ve Koç, H. (2009)."Aile İşletmelerinde Kurumsallaşma Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Araştırma". Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (21), 497-507.
• Yılmaz,Ve. ve Çelik, E. (2009). Lisrel İle Yapısal Eşitlik Modeli1, Temel Kavramlar, Uygulamalar, Programlama. Ankara: Page Akademi.
• Yirik, Ş. ve Ören, D. (2014). "A Study to Determine THE relationship between JOB satisfaction and Tendency Of Employees of 5 star Hotel Operatıing 12 Months in Belek". International Journal Of Alanya Faculty of Business, 6 (2), 97-117.
• Zopiatis, Anastasios vd., (2014)." Job İnvolvement, Commitment, Satisfaction And Turnover: Evidence". Tourism Management, 41, 129-140.
• İnternet Kaynakları http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR-201131/turizm-belgeli-tesisler.html (Erişim Tarihi: 04.09.2020)