Bibliometric Analysis of Adventure Tourism with Visual Mapping Technique: Web of Science Database Review

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 3, 496 - 517, 15.12.2021

Fatmanur Kübra Aylan

https://doi.org/10.24010/soid.876074

Cited By: 2

Öz

The aim of this study is to determine the trend in adventure tourism in the last 20 years by examining 73 articles published between 2000-2020 in the field of adventure tourism from a bibliometric perspective. In the study, the data obtained by using the bibliometrix library of the R program for bibliometric analysis were depicted with visual mapping technique. Descriptive data analysis, word cloud, factor analysis, co-association, citation, triple comparison, multiple reciprocity and social network analysis were applied in the study. According to the results of the research, the most publications were published in 2017 (n=14) and Tourism Management (n=10). It has been determined that keywords and reference sources are divided into three groups. The most used country in the title was New Zealand (n=7). Bentley and Page are among the authors who contributed significantly to the field. In earlier, it has been observed that while most accidents, risks and injuries were studied, today sustainability, motivation, experience and nature issues are emphasized. While academic studies published in Australia received the highest number of citations (n=534), articles published in the United Kingdom (n=16) were more frequently cited in international cooperation. It is anticipated that the results of this study will benefit researchers in terms of presenting a broad perspective on the development process of the field and as a roadmap for further scientific studies.

Anahtar Kelimeler

Adventure Tourism, Bibliometric Analysis, Visual Mapping Technique, R Program, Adventure Tourism, Bibliometric Analysis, Visual Mapping Technique, R Program

Macera Turizminin Görsel Haritalama Tekniğiyle Bibliyometrik Analizi: Web of Science Veri Tabanı İncelemesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, macera turizmi alanında 2000-2020 yılları arasında yayımlanan 73 makaleyi bibliyometrik açıdan inceleyerek, macera turizmi üzerine son 20 yıldaki eğilim ve trendleri tespit etmektir. Çalışmada, bibliyometrik analiz için R programının bibliyometrik kütüphanesi kullanılarak, elde edilen veriler görsel haritalama tekniğiyle resmedilmiştir. Araştırmada betimsel veri analizleri, kelime bulutu, faktör analizi, eş birliktelik, atıf, üçlü karşılaştırma, çoklu mütekabiliyet ve sosyal ağ analizleri uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, en fazla yayın 2017 yılında (n=14) ve Tourism Management (n=10) dergisinde yapılmıştır. Anahtar kelimelerin ve referans kaynaklarının üç gruba ayrıldığı tespit edilmiştir. Başlıkta en fazla kullanılan ülke Yeni Zelanda (n=7) olmuştur. Bentley ve Page alana önemli katkı sağlayan yazarlardandır. İlk yıllarda en fazla kaza, risk, yaralanma çalışılırken son zamanlarda sürdürülebilirlik, motivasyon, deneyim ve doğa konularına ağırlık verildiği görülmüştür. Avustralya’dan yayınlanan akademik çalışmalar en fazla atıf (n=534) alırken, Birleşik Krallık’tan yayınlanan makalelerin daha fazla (n=16) uluslararası işbirliği içinde yapıldığı görülmüştür. Bu çalışma sonuçlarının, alanın gelişim sürecine geniş bir perspektiften bakış açısı sunması ve ilerideki bilimsel çalışmalara yol haritası olması açısından araştırmacılara fayda sağlayacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Macera Turizmi, Bibliyometrik Analiz, Görsel Haritalama Tekniği, R Programı

Kaynakça

• Adventure Tourism Development Index (ATDI), (2020). https://cdn-research.adventuretravel.biz/research/7832975982376892.2352352/atdi-report2020.pdf, Erişim Tarihi: 08.10.2020.
• Aksaray, Ö. (2019). Müzik Alanında Yazılan Tezlerin Bibliyometrik Analizi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müzik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırkkale.
• Al, U. (2008). Türkiye’nin Bilimsel Yayın Politikası: Atıf Dizinlerine Dayalı Bibliyometrik Bir Yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• Alp, A. ve Çevik Ünlü, B. (2019). Turizm ve Suç İlişkisinin Bibliyometrik Haritalama İle İncelenmesi, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), ss. 213-228.
• Aykanat, Z. ve Yıldız, T. (2016). İşletme Yazınındaki Girişimcilik Çalışmalarının Gelişiminin Bibliyometrik Analiz ve Bilimsel Haritalama Yöntemleriyle İncelenmesi, Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, 1, ss. 96-105.
• Bentley, T., Page, S. J. ve Laird, I. S. (2000). Safety in New Zealand's Adventure Tourism Industry: The Client Accident Experience of Adventure Tourism Operators, Journal of Travel Medicine, 7, ss. 239-245.
• Bentley, T. A. ve Page S. J. (2001). Scoping The Extent Of Adventure Tourism Accidents, Annals of Tourism Research, 28, ss. 705-726.
• Bentley, T. A., Cater, C. ve Page, S. J. (2010). Adventure and Ecotourism Safety in Queensland: Operator Experiences and Practice, Tourism Management, 31(5), ss. 563-571.
• Bentley, T. A., Page S. J. ve Macky K. A. (2007). Adventure Tourism and Adventure Sports Injury: The New Zealand Experience, Applied Ergonomics, 38, ss. 791-796.
• Boğan, E., Çalışkan, C. ve Dedeoğlu, B. B. (2018). Turizm Yazınında Kurumsal Sosyal Sorumluluk Türkiye’de Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi, Turizm Akademik Dergisi, (2), ss. 47–62.
• Buckley R. C. (2000). NEAT Trends: Current Issues in Nature, Eco and Adventure Tourism, International Journal of Tourism Research, 2, 437-444.
• Buckley, R. C. (2006). Adventure Tourism Research: A Guide to the Literature, Tourism Recreation Research, ss. 75-83.
• Buckley, R. C. (2007). Adventure Tourism Products: Price, Duration, Size, Skill, Remoteness, Tourism Management, 28(6), ss. 1428-1433.
• Burak, P. G. (1998). The Nature of Adventure ın Soft Adventure Tourism, University of Alberta, Faculty of Physical Education and Recreation, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Alberta.
• Cater, C. I. (2005). Playing with Risk? Participant Perceptions of Risk and Management Complications in Adventure Tourism, Tourism Management, 27(2), ss. 317-325.
• Çelik Yetim, A. ve Şen, N. (2016). Erzincan İlinin Macera Turizmi Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Uluslararası Erzincan Sempozyumu (28 Eylül-1 Ekim 2016) 2, ss. 1075- 1084.
• Çelik, S. (2019). Turizm Alanında Liderlik Konusu ile İlgili Hazırlanmış Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz, International Journal of Academic Value Studies (Javstudies JAVS), 5(4), ss. 516-527.
• Çetinkaya, G. (2014). Bir Macera Turizmi Etkinliği Olarak Kaya Tırmanış Sporu ve Antalya Geyikbayırı’nın Potansiyeli, Doğu Coğrafya Dergisi, 31, ss. 83-100.
• Çevik Ünlü, B. ve Alp, G. (2019). Yetenek Yönetiminin Bibliyometrik Haritalama ile İncelenmesi, Journal of Recreation and Tourism Research, 6(3), ss. 176-190.
• Dar, H. (2014). Potentıals and Problems of Adventure Tourısm: A Study of Kashmır Valley, Abhinav International Monthly Refereed, Journal of Research in Management & Technology, 3(9), ss. 77-84.
• Doğru, H., Çelik, B. ve Yılmaz, B. S. (2019). Dalış Turizmi Emniyeti: Risk Faktörleri ve Çözüm Önerileri, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(3), ss. 185-197.
• Ergün, G. S. ve Kalıpçı, M. B. (2020). Turizm ve Şikâyet: Bibliyometrik Bir Analiz, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(3), ss. 444- 463.
• Ewert, A. ve Galloway, S. (2001). Adventure Recreation: What's New for Resource Managers, Public Policy Analysts, and Recreation Providers, Parks&Recreation, 36(2).
• Garda, B. (2010). Macera Turizmi Pazarlaması: Antalya Yöresine Gelen Turistlerin Macera Turizmine Yönelik Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmış Doktora Tezi, Konya.
• Garda, B. (2011). Macera Turizmi Pazarına Genel Bir Bakış, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 14 (1-2), ss. 201-224.
• Garda, B. (2014). Macera Turizmi Pazarlaması. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Gökkaya, S., Acar, S. ve Yıldırım, M. (2017). Ekoturizm Konusunun Lisansüstü Tezlerdeki Bibliyometrik Profili, Karabuk University Journal of Institute of Social Sciences, 3, ss. 122-130.
• Gülcan, B. (2004). Macera Turizminin Kapsamı ve Macera Turizminde Kaza Riski, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, ss. 18-38.
• Güneren Özdemir, E. ve Canik, S. (2018). Sağlık Turizmini Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Değerlendirmesi, Prof. Dr. Hasan Olalı Sempozyumu, İzmir.
• Gyimothy, S. ve Mykletun, R. J. (2004). Play in Adventure Tourism: The case of Arctic Trekking, Annals of Tourism Research, 31(4), ss. 855-878.
• Houge Mackenziea, A. ve Kerrb, H. J. (2013). Stress and Emotions at Work: An Adventure Tourism Guide's Experiences, Tourism Management, 36, ss. 3-14.
• Kaba, İ. C. (2016). Türkiye'de Ticari Rekreasyon Faaliyeti Olarak Macera Turizminin Gelişim Potansiyeli Hakkında Sektör Yöneticilerinin Algılarının Değerlendirilmesi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
• Kane, M. J. (2002). Adventure Tourism: The Freedom to Playwith Reality, At the University of Otago, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, New Zealand.
• Kiper V. O. ve Batman, O. (2018). Uzay Turizminin Bibliyometrik Analizi,”I.Uluslararası Turizmde Yeni Jenerasyonlar ve Trendler Kongresi, Sakarya.
• Koehler, W. (2001). Information Science as “Little Science”: The Implications of a Bibliometric Analysis of the Journal of The American Society for Information Science, Scientometrics, 51(1), ss. 117-132.
• Köroğlu, A., Özkan, E. ve Curkan, S. C. (2017). Türkiye’de Turizmde Sosyal Medyanın Kullanımı Konulu Yayınların Bibliyometrik Profili, I.Uluslararası Demirci Sempozyumu, Manisa.
• Kuruthan, M. N. ve Oran, F. (2018). Harita Prensiplerinin Görsel Haritalama Tekniğine Göre Bibliyometrik Analizi, (1. Basım), ss. 7-14, Sage Yayıncılık San. Tic. ve Ltd. Şti., Ankara,
• Martinez, M. A., Cobo, M. J., Herrera, M. ve Herrera-Viedma, E. (2015). Analyzing the Scientific Evolution of Social Work Using Science Mapping, Research on Social Work Practice, 25(2), ss. 257-277.
• McBurney, M. K. ve Novak, P. L. (2002). What is Bibliometrics and Why Should You Care? Proceedings. IEEE International Professional Communication Conference, ss. 108-114.
• McKay, T. (2013). Adventure Tourism: Opportunities and Management Challenges, Acta Academica, 45(3), ss. 30-62.
• Nebioğlu, O. (2019). Turizm ve Yiyecek Tüketimi: Uluslararası Alanyazın Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(1), ss. 71-88.
• Olcay, A., Karaçil, G. ve Sürme, M. (2017). Helal Turizm Alanının Bibliyometrik Profili, I. Uluslararası Helal Turizm Kongresi, Alanya.
• Koçoğlu, Ö. F. (2018). Endüstri 4.0 Konusu Üzerine R Programlama Dili İle Bibliyometrik Analiz, Editör: Başal, H.A., Kerimak Öner, M.N., Ulutürk, Y. (1. Basım), ss. 219 -248, Berikan Elektronik Basım Yayın.
• Özel Ç. H. ve Kozak, N. (2012). Turizm Pazarlaması Alanındaki Makalelerin Bibliyometrik Profili (2000-2011), VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi.
• Özşahin, E. (2015). Hatay İlinde Macera Turizmi Potansiyelinin Coğrafi Yaklaşımla İncelenmesi, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2), ss. 749-772.
• Öztürk, R. (2020). Niş Pazarlama Yaklaşımının Bibliyometrik Analiz ile İncelenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), ss. 2799-2810.
• Page, S. J., Bentley, T. ve Walker, L. (2005). Tourist Safety in New Zeland and Scotland, Annals of Tourism Research, 32(1), ss. 150-166.
• Polat, Ç., Sağlam, M. ve Sarı, T. (2013). Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisinin Bibliyometrik Analizi, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 23.
• Polat, Z. A., Saraçoğlu, A. ve Duman, H. (2019). Harita Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi, Harita Dergisi, 161, ss. 46-56. Sandıkcı M. ve Mutlu, H. (2019). Gastronomi Alanında Yayınlanan makalelerin Bibliyometrik Profili (2013 2017), Sosyal Bilimler Dergisi, 33, ss. 32-42.
• Savaş, S. ve Topaloğlu, N. (2018). R Programlama Dili ile Sosyal Medya Analizi: Örnek Olay İncelemesi, 20. Akademik Bilişim 2018 Konferansı Bildirileri- Karabük Üniversitesi.
• Sengupta, I. (1992). Bibliometrics, Informetrics, Scientometrics and Librametrics: An Overview, Libri, 42(2), ss. 75-98.
• Guliyev, S. M. ve Nuriyeva, K. M. (2017), Adventure Tourism Marketing: A Research On The Tourists’ Behaviours Regarding To Adventure Tourism In Azerbaıjan International Journal Of Business And Management Studies, 9(1), ss. 64-79.
• Smith, C. ve Jenner, P. (1999). The Adventure Travel Market in Europe, Travel and Tourism Analyst, 4: ss. 43-64. Steynberg, L. ve Grundling, J. P. (2005). Sustainability of Adventure Tourism: The Economic Highway, Sustainable Development and Planning II, (2), WIT Transactions on Ecology and the Environment, WIT Press, ss. 1419-1428.
• Swarbrooke, J., Beard, C., Leckıe, S. ve Pomfret, G. (2003). Adventure Tourism: The New Frontier, Butterworth-Heinemann, London.
• Şahin, S. ve Acun, A. (2015). Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili Makaleler ve Lisansüstü Tezler, 16. Ulusal Turizm Kongresi, Çanakkale.
• Şeref, İ. ve Karagöz, B. (2019). Scopus Veri Tabanına Dayalı Bibliyometrik Değerlendirme: Mevlâna Celâleddin Rumî Üzerine Yapılan Araştırmalar, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, ss. 298-313.
• Tayfun, A., Küçükergin, F. N., Aysen, E., Eren, A. ve Özekici, Y. K. (2016). Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1(1), ss. 50-69.
• Tokat, F. ve Ekinci, E. (2017). Macera Turizmi Potansiyeli: Türkiye ve Çeşitli Ülke Örnekleriyle Birlikte İncelenmesi, IMCOFE 2017 / ROME Young Scholars Union.
• Toksöz Kılıç, D. ve Birdir, K. (2016). Turizm Alan Yazında Kültürel Mirasla İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Profili (2006-2015), I.International East Mediterranean Tourism Symposium, Magusa.
• Türk Dil Kurumu (2020). “Macera” terimi, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 01.11.2020.
• UNWTO. (2014). Global Report on Adventure Tourism, https://www.e-unwto.org/doi/epdf/10.18111/9789284416622, Erişim Tarihi: 08.10.2020.
• eber, K. (2001). Outdoor Adventure Tourism: A Review of Research Approaches, Annals of Tourism Research, 28(2), ss. 360-377.
• Williams, P. ve Soutar, G. (2005). Close to “Edge”: Critical Issues for Adventure Tourism Operators, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 10(3), ss. 247-261.
• Yağcı, P. Ulusoy, H. Avcıkurt, C. ve Köroğlu, Ö. (2018). Kış Turizmi Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi, Uluslararası Sivas Turizmi Kongresi, Sivas.
• Yalnız Dilcen, H. ve Kantek, F. (2020). Ebelik Alanındaki Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Analizi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(4), ss. 357-364.
• Yaprak, N. ve Özhavzalı, M. (2019). Kırıkkale İlinin Macera Turizmi Yönünden Swot Analizi İle Değerlendirilmesi, Atlas International Refereed Journal on Social Sciences, 5(17), ss. 122-130.
• Yılmaz, A., Yazgan, E. Ö., Dur, B. Salman, F. ve Demir, A. (2017). Türkiye’de Hemşirelik Lisansüstü Tezlerinin Yayın Olma Durumu: Bibliyometrik Çalışma (1977-2016), Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 19(3), ss. 34-44.
• Zurick, N. D. (1992). Adventure Travel and Sustainable Tourism in the Peripheral Economy of Nepal, Annals of Association of American Geographers, 82(4), ss. 608-628.