Bibliometric Analysis of Cruise Tourism Research in Turkey

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 2, 238 - 250, 25.08.2022

Sercan Aras

https://doi.org/10.24010/soid.1064058

Öz

This research, it is aimed to delve into the studies on cruise tourism in Turkey with bibliometric analysis and to present a critical perspective to the scientific research. In this direction, 28 postgraduate theses and 26 scientific articles published in journals between 2001-2021 on cruise tourism were included in the scope of the research. During the bibliometric analysis application process, various parameters such as the number of studies by years, the distribution of studies by types and analysis units, the distribution of theses by institutes, universities and education levels, and the distribution of articles by the number of authors were used. As a result of the research, it was seen that in the published studies on cruise tourism, which more focused on business and destination management, the empirical research approach was used more in studies, and there was an increase in the number of studies, especially in the last ten years. In Turkey, which is surrounded by seas on three sides and has a high cruise tourism potential, increasing scientific research in this field, both in terms of quantity and quality, will contribute to the literature and the development of the cruise tourism sector.

Anahtar Kelimeler

Cruise Tourism, Bibliometric Analysis, Tourism.

Türkiye'deki Kruvaziyer Turizm Araştırmalarının Bibliyometrik Analizi

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de kruvaziyer turizmi ile ilgili yapılmış olan çalışmaların bibliyometrik analiz tekniğiyle incelenmesi ve üretilen bilimsel araştırmalara eleştirel bir bakış açısı sunulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, kruvaziyer turizmine yönelik 2001-2021 yılları arasında yapılmış olan 28 lisansüstü tez ve bilimsel dergilerde yayımlanmış 26 bilimsel makale araştırma kapsamına dahil edilmiştir. Bibliyometrik analiz uygulama sürecinde yıllara göre çalışma sayıları, çalışmaların türlere ve araştırma alanlarına göre dağılımları, tezlerin enstitülere, üniversitelere ve öğrenim düzeylerine göre dağılımları ve makalelerin yazar sayılarına göre dağılımları gibi çeşitli parametreler kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, kruvaziyer turizmi ile ilgili yayımlanmış çalışmalarda daha çok işletme ve destinasyon yönetimi üzerine odaklanıldığı, çalışmalarda ampirik araştırma yaklaşımının daha fazla kullanıldığı ve özellikle son on yılda çalışma sayılarında artış olduğu görülmüştür. Üç tarafı denizlerle çevrili ve kruvaziyer turizmi potansiyeli yüksek olan Türkiye’de, bu alanda hem nicelik hem de nitelik olarak bilimsel araştırmaların artırılması literatüre ve kruvaziyer turizm sektörünün gelişimine katkı sağlayabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Kruvaziyer turizm, Bibliyometrik analiz, Turizm

Kaynakça

• Abolafya, S. Ş. (2019). İzmir Alsancak Limanı’nın kruvaziyer yolcu Taşimacılığında Ana Çıkış Limanı Olma Potansiyeline Yönelik Delphi Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Abramo, G., & D’Angelo, C. A. (2015). The relationship between the number of authors of a ublication, its citations and the impact factor of the publishing journal: Evidence from Italy. Journal of Informetrics, 15, 746-761.
• Akbaş, F. (2020). Kruvaziyer Turizmi Hakkında Yerel HalkınFarkındalık Düzeyinin Kuşadası Destinasyonu Özelinde Değerlendirilmesi. ANASAY, 4(13), 103-124.
• Akgül, E. F. (2018). Türkiye’de Kruvaziyer Limanlar: Pazar Yapısı ve Rekabetçilik Analizi. Türk Denizcilik ve Deniz Bilimleri Dergisi, 4(2), 167-179.
• Akyüz, B. (2011). Kruvaziyer Limanların Kentsel Kıyı Mekanlarına Etkileri: İstanbul Zeytinburnu Kazlıçeşme Ataport Kruvaziyer Limanı Proje Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Aras, S. (2021). Sürdürülebilirlik ve Çevre Bağlamında Kruvaziyer Turizmi. H. Çetiner içinde, Alternatif Turizm Çalışmaları (s. 23-41). Ankara: IKSAD Publishing House.
• Aydın, S. Z., Bitiktaş, F., & Balık, İ. (2020). Antalya Kruvaziyer Liman Projesinin Yer Seçim Kriterleri ve Sorumlu Turizm Açısından Değerlendirilmesi. Türk Denizcilik ve Deniz Bilimleri Dergisi, 6(2), 224-238.
• Aykan, B. (2021). Kruvaziyer Gemilerinde Kamusal Mekan Tasarım Kriterlerinin Bulaş Riski Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bahadır, A. (2019). Kruvaziyer Limanlarında Sabit Yapıların Kalite Sorunları Açısından Değerlendirilmesi: İzmir Alsancak ve Bodrum Örnekleri. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bayazıt, Ş. (2015). Kruvaziyer Pazarı ve Destinasyonlarının Analizi: Türk Yolcuları ve Kruvaziyer Limanları Hakkında Ampirik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bayazıt, Ş. (2017). Yerel Halkın Kruvaziyer Turizmi Farkındalığına Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma: Bodrum Örneği. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(2), 151-169.
• Bayazıt, Ş. (2018). Liman Kimliğinin Kruvaziyer Turizmi Üzerindeki Etkileri ve Limanlara Kimlik Kazandırılması . Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bayazıt, Ş., & Kırval, L. (2016). Akdeniz Bölgesi Kruvaziyer Destinasyonları Analizi: Türk Kruvaziyer Yolcu Pazarını Anlamaya Yönelik Deneysel Bir Çalışma. Journal of Marine Tourism, 1(1), 18-31.
• Bebek, İ., Altun, N., Bucak, U., & Demirel, H. (2020). Kruvaziyer Gemilerinde Emniyet Riski Oluşturan Faktörlerin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi(Özel Sayı), 73-83.
• Bekkers, R., & Freitas, I. M. (2008). Analysing knowledge transfer channels between universities and industry: To what degree do sectors also matter? Research Policy, 37, 1837-1853.
• Bircan, K. (2014). Kruvaziyer Yolcu Taşımacılığı Kapsamında Kruvaziyer Limanların Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Alternatif Liman Önerisi. Doktora Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Brida, J. G., & Zapata, S. (2010). Cruise tourism: economic, socio-cultural and environmental impacts. International Journal of Leisure and Tourism Marketing, 1(3), 205-226.
• Brida, J. G., Riano, E., & Aguirre, S. Z. (2011). Residents’ attitudes and perceptions towards cruise tourism development: A case study of Cartagena de Indias (Colombia). Tourism and Hospitality Research, 11(3), 181-196.
• Büyükipekçi, S., & Gök, B. (2015). Akdeniz Çanağındaki Kruvaziyer Turizm Rakiplerinden Türkiye ve Yunanistan’ın Liman Vergilendirmelerinin Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 18(2), 21-40.
• Cerveny, L. K., Miller, A., & Gende, S. (2020). Sustainable Cruise Tourism in Marine World Heritage Sites. Sustainability, 12, 1-24.
• Ceyhan, M. S., Kamacı, A., & Peçe, M. A. (2017). Filyos Liman Projesinin Kruvaziyer Gemi Turizmi Açısından Değerlendirilmesi ve Bölge Ekonomisine Katkısı. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi(Özel Sayı), 271-283.
• Chiappa, G. D., & Abbate, T. (2016). Island cruise tourism development: a resident’s perspective in the context of Italy. Current Issues in Tourism, 19(13), 1372–1385.
• Çelebi, F. (2017). Yerel Halkın Kruvaziyer Turizminin Etkilerine Yönelik Algıları: Kuşadası Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetinkaya, Ö. (2016). Kruvaziyer Turizmi Katılımcılarının Deneyimleri, Memnuniyetleri ve Davranışsal Niyetleri. Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çiğdemli, A. Ö. (2016). Akdeniz Kruvaziyer Turizm Destinasyonlarının Karşılaştırmalı Rekabet Analizi ve Türkiye Destinasyonunun Konumu. Doktora Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çimenoğlu, G. (2011). Kruvaziyer Turizminin Kent ile İlişkisi Bağlamında "Karaköy-Salıpazarı Bölgesi". Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Davenport, J., & Davenport, J. L. (2006). The impact of tourism and personal leisure transport on coastal environments: A review. Estuarine, Coastal and Shelf Science, 67, 280-292.
• Demirbulat, Ö. G., & Dinç, N. T. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 20-30.
• Deniz, M. (2017). Kruvaziyer Turizminin Türk Turizm Sektörü Açısından Değerlendirilmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(Özel Sayı), 1-13.
• Dikeç, G., Bayar, Y., & Cerit, A. G. (2014). Kruvaziyer Yolcuların Liman Alanında Satın Alma Davranışlarına İlişkin Bir Araştırma. Denizcilik Fakültesi Dergisi, 6(2), 71-99.
• Dilek, S. E., Kaygalak, S., Türksoy, S., & Timur, A. (2015). Kruvaziyer Turizmi: İzmir Merkez Liman Olabilir Mi? Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 5(2), 33-56.
• Doğan, O., & Carbone, F. (2016). Global Cruise Tourism Industry and Turkey: A Literature Review. Journal of Marine Tourism, 1(1), 13-17.
• Dowling, R., & Weeden, C. (2017). Cruise Ship Tourism. Boston: CABI.
• Duman, T. (2003). Kruvaziyer (Gemi) Turları Satın Alan Tüketicilerin Geleceğe Yönelik Davranışsal Eğilimlerini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(9), 159-178.
• Dwyer, L., & Forsyth, P. (1998). Economic Significance of Cruise Tourism. Annals of Tourism Research, 25(2), 393-415.
• Gedik, S. (2011). Kruvaziyer Turların Pazarlama Faaliyetleri ve Türkiye Üzerine Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Görken, Ö. (2011). Kruvaziyer Gemi İşletmeciliğinde Katı Atık Lojistiği. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Gültekin, B. (2014). Kruvaziyer Turizmine Katılan Yabancı Turistlerin Türk Mutfağına İlişkin Algıları: Kuşadası Limanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Güzel, K. (2006). Kruvaziyer Turizmin Türkiye’deki Geleceği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü.
• Han, H., Yu, J., Koo, B., & Kim, W. (2019). Vacationers’ norm-based behavior in developing environmentally sustainable cruise tourism. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 20(1), 89-106.
• Hepkapaklı, T. (2021). Kruvaziyer Turizm Kapsamında Firmaların/Acentaların Liman Seçiminde Tercihlerini Etkileyen Faktörler: İzmir Limanı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hotamışlı, M., & Erem, I. (2014). Muhasebe ve Finansman Dergisi’nde Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 1-20.
• Hsu, C. H., & Li, M. (2017). Development of a cruise motivation scale for emerging markets in Asia. International Journal of Tourism Research, 19, 682-692.
• İnan, E. A., Akıncı, S., Kıymalıoğlu, A., & Akyürek, M. S. (2011). Kruvaziyer Turizminde Turistlerin Tavsiye Niyetlerinde Destinasyon İmajının Etkisi. Ege Akademik Bakış, 11(3), 487-497.
• Işık, D. A., & Cerit, A. G. (2015). Hizmet İşletmelerinde Hizmet Kültürünün Oluşturulmasında İçsel Pazarlamanın Rolü: Kruvaziyer Turizmden Bir Örnek Olay. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 61-77.
• Johnson, D. (2002). Environmentally sustainable cruise tourism: a reality check. Marine Policy, 26, 261-270.
• Kaya, O. (2017). Turistlerin Kruvaziyer Gemileri Yiyecek ve İçecek Hizmetlerinden Beklenti ve Performans Düzeylerine İlişkin Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 22-38.
• Kılıçhan, R. (2012). Kruvaziyer Gemilerin Yiyecek İçecek Departmanlarında Hizmet Kalitesi, Müşteri Memnuniyeti ve Müşteri Sadakati İlişkileri: Ketchikan, Juneau ve Skagway Limanlarında Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kolçak, İ. Ç. (2019). Türk Vardiya Zabitlerinin Kruvaziyer Gemilerde Çalışabilmesi İçin Gerekli İlave Kazanımlar. Yüksek Lisans. Piri Reis Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kolçak, İ. Ç., & Solmaz, M. S. (2018). Dünyada ve Türkiye'de Kruvaziyer Turizminin İncelenmesi, Türkiye’de Kruvaziyer Turizmini Etkileyen Küresel Trendler ve Yerel Faktörler. Uluslararası Turizm, İşletme, Ekonomi Dergisi, 2(2), 113-121.
• Köklen, K. (2020). Kruvaziyer Turizm Destinasyon Özelliklerinin Kıyı Mekanlarına Etkileri ve İstanbul Galataport Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lau, Y.-y., & Yip, T. L. (2020). The Asia cruise tourism industry: Current trend and future outlook. The Asian Journal of Shipping and Logistics(36), 190-201.
• Liu, Y., Dong, E., Li, S., & Jie, X. (2020). Cruise Tourism for Sustainability: An Exploration of Value Chain in Shenzhen Shekou Port. Sustainability, 12, 1-18.
• Lloret, J., Carreno, A., Caric, H., San, J., & Fleming, L. E. (2021). Environmental and human health impacts of cruise tourism: A review. Marine Pollution Bulletin(173), 1-13.
• Mckee, D. L. (1988). Some Reflections on Cruise Ships and the Economic Development of Small Island Nations. Canadian Journal of Development Studies, 9(2), 249-259.
• Niatu, A. L. (2007). Dosalsal, the floating ones: Exploring the socio-cultural impacts of cruise ship tourism on Port Vila, Vanuatu residents, and their coping strategies. Master Thesis. Lincoln: Lincoln University.
• Oğuzbalaban, G. (2018). Kruvaziyer Turizmde Destinasyon Özelliklerinin Önem-Performans Analizi: Kuşadası Örneği. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Oğuzbalaban, G., & Kızılırmak, İ. (2017). Türkiye'de Kruvaziyer Gemilerle Seyahat Eden Ziyaretçi Yorumlarının Analizi: Cruisecritics.com (Kuşadası Örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(50), 1014-1020.
• Oskan, M. (2019). Kruvaziyer Turizmde Deneyimsel Pazarlamanın Müşteri Sadakati ve Tekrar Ziyaret Etme Niyetine Etkileri: Kuşadası Limanını Ziyaret Eden Yabancı Turistler Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Önder, D. (2019). Türkiye’de Kruvaziyer Pazarında Tüketici Satınalma Tercihlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÖZ, M. D. (2015). Kruvaziyer Turizme Yönelik Tur Uygulamalarında Değer Zinciri Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özgezmez, Ö. (2018). Turizm İşletmelerinin Kriz Dönemlerinde Tutundurma Faaliyetleri: Kruvaziyer Turizmi ve Kuşadası Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özgezmez, Ö., & Sakar, G. D. (2017). Kruvaziyer İşletmelerinin Sosyal Medyadaki Reklamları ile ilgili Tüketici Algılarının İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi(Özel Sayı), 137-158.
• Öztürk, A. O. (2018). Kruvaziyer Turizminde İstanbul için Talep Tahmini. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Öztürk, G. T. (2020). Kruvaziyer Turistlere Ait Çevrimiçi Seyahat Yorumlarının Metin Madenciliği Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öztürk, G., & Tanrısevdi, A. (2017). Uluslararası Kruvaziyer Ziyaretçilerine Ait Özelliklerin Birliktelik Kuralı Modeli İle Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi(Özel Sayı), 131-148.
• Paiano, A., Crovella, T., & Lagioia, G. (2020). Managing sustainable practices in cruise tourism: the assessment of carbon footprint and waste of water and beverage packaging. Tourism Management, 77, 1-12.
• Papathanassis, A., & Beckmann, I. (2011). Assessing the ‘poverty of cruise theory’ hypothesis. Annals of Tourism Research, 38(1), 153-174.
• Ringer, G. (2006). Cruising North to Alaska: The New "Gold Rush". R. K. Dowling içinde, Cruise Ship Tourism (s. 270-279). Wallingford: CABI.
• Sezer, İ. (2014). Kruvaziyer Turizmi'nde Dikkat Çeken Bir Nokta: Kuşadası Limanı. Eastern Geographical Review, 32, 49-78.
• Sözen, A., Acar, B., & Neşer, G. (2021). Diamond Princess Kruvaziyer Gemisinde Covid-19 Salgın Yönetiminin Simülasyon Tabanlı İncelenmesi. Journal of Medical Sciences, 2(2), 41-49.
• Sun, X., Feng, X., & Gauri, D. K. (2014). The cruise industry in China: Efforts, progress and challenges. International Journal of Hospitality Management(42), 71-84.
• Şahin, V., & Vardar, N. (2015). Yolcu Gemilerinde Sewage Arıtma Sistemleri ve Atıkların Denizde Seyrelmesine Etki Eden Parametreler. Türk Denizcilik ve Deniz Bilimleri Dergisi, 1(1), 30-36.
• Tandoğan, G. K. (2021). Kruvaziyer Turizminde Marka Sadakatinin Değerlendirilmesi: Modern Kruvaziyer Gemileri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tayfun, A., Ülker, M., Gökçe, Y., Tengilimoğlu, E., Sürücü, Ç., & Durmaz, M. (2018). Turizm Alanında Yiyecek ve İçecek ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(2), 523-547.
• Tor-Kadıoğlu, C. (2020). Kruvaziyer turizm pazarlaması üzerine nitel bir araştırma. International Journal of Social Sciences and Education Research, 6(3), 413-428.
• Tut, G. (2013). Neoliberal Ekonomide Turizm ve Rant: Kuşadası Kruvaziyer Limanı Özelleştirmesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Üçışık, S., & Kadıoğlu, M. (2001). Türkiye'de Kruvaziyer Turizmi Geliştirme Şartları. Marmara Coğrafya Dergisi, 3(1), 83-92.
• Vaio, A. D., Lopez-Ojeda, A., Manrique-de-Lara-Penate, C., & Trujillo, L. (2021). The measurement of sustainable behaviour and satisfaction with services in cruise tourism experiences. An empirical analysis. Research in Transportation Business & Management, 1-17.
• Vega-Muñoz, A., Arjona-Fuentes, J. M., Ariza-Montes, A., Han, H., & Law, R. (2020). In search of ‘a research front’ in cruise tourism studies. International Journal of Hospitality Management, 85, 1-11.
• Weaver, A. (2005). The Mcdonaldization thesis and cruise tourism. Annals of Tourism Research, 32(2), 346-366.
• Xie, G., Qian, Y., & Wang, S. (2021). Forecasting Chinese cruise tourism demand with big data: An optimized machine learning approach. Tourism Management(82), 1-10.
• Yu, Y., & Shao, Y. (2021). Challenges for Cruise Sustainable Development and Its Legal Response: The Case of China. Sustainability, 13, 1-13.
• Yüksekyıldız, E. (2020). Türkiye Kruvaziyer Limanlarının Performans Değerlendirmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi(18), 607-615.