Bulanık AHP ve Bulanık WASPAS Yöntemleri ile Yeni Ürün Seçimi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 25 - 34, 31.12.2019

Nesrin Koç Ustalı Nedret Tosun

Öz

Amaç: Günümüz küresel
rekabet ortamında, işletmelerin piyasaya sunacakları yeni ürünler arasından
hangisini seçeceklerine ilişkin verecekleri kararlar, hem piyasadaki rakipler
hem de hedef kitle açısından oldukça önemlidir. Bu kararı verirken çok sayıda
faktörün göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu faktörlerden en
önemlilerinden biri fiyatlandırmadır. İşletmelerin doğru fiyatlandırma kararı
ile yeni ürünlerini piyasaya sunmaları, rekabet avantajı sağlamaları açısından
öncelikle ele alınması gereken konulardandır. Bu çalışmada, teknoloji ürünleri
üreten bir işletmenin piyasaya sunacağı yeni ürün alternatifleri arasından
hangisini tercih edeceği sorunu ele alınmış ve çözüm önerisi sunulmuştur.

Metodoloji: Bu çalışmada,
çok kriterli karar verme yöntemlerinden bulanık AHP ve bulanık WASPAS
yöntemleri kullanılmıştır. İlk olarak Kriter ağırlıkları bulanık AHP yöntemi
ile belirlenmiş ardından bulanık WASPAS yöntemiyle alternatif ürünler
sıralanmıştır.

Özgünlük: Bu çalışmada, iki
farklı ÇKKV yöntemi birlikte kullanılmıştır. Bu yöntemlerden özellikle WASPAS
yöntemi, güncel bir yöntem olması sebebiyle bu alanda yapılacak olan
çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Bulgular: Kriterler
ağırlıklarının hesaplanmasına ilişkin yapılan analiz sonunda, piyasaya yeni
ürün sunumu aşamasında en çok etkili olan faktörün, yasal ve politik
düzenlemeler; en az etkili olan faktörün ise pazarlama hedefleri ve
stratejileri olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca hangi ürünün piyasaya
sunulacağının belirlenmesine yönelik yapılan analiz sonunda, birinci alternatif
olan ürünün en yüksek değeri aldığı gözlenmiş ve bu ürünün seçilmesi
önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Bulanık AHP, Bulanık WASPAS, Yeni Ürün Seçimi, Fiyatlandırma

Kaynakça

• Alaybeyoğlu, E. ve Albayrak, Y. E. (2013), “Pricing Strategy Selection Using Fuzzy Linear Programming”, World Academy of Science, Engineering and Technology, International Journal of Mechanical, Aerospace, Industrial, Mechatronic and Manufacturing Engineering, cilt. 7 No.10, s. 1936-1942.
• Allen, T. T., ve Maybin, K. M. (2004), “Using Focus Group Data to Set New Product Prices”, Journal of Product & Brand Management, cilt. 13 No. 1, s. 15-24.
• Altunışık, R., Özdemir, Ş. ve Torlak, Ö. (2016), Pazarlama İlkeleri ve Yönetim, Beta Basım, İstanbul.
• Baltacı, A., (2012). “Pazarlamada Fiyatlandırma Sorunları”, şu adresten temin edilebilir: http://www.pazarlamamakaleleri.com/tag/pazarlamada-fiyatlandirma/ (15.03.2018! de erişildi).
• Baykasoğlu, A., Gölcük, İ. ve Akyol, D. E. (2017), “A Fuzzy Multiple-Attribute Decision Making Model to Evaluate New Roduct Pricing Strategies”, Annals of Operations Research, cilt. 251No. 1-2, s. 205-242.
• Chakraborty, S., ve Zavadskas, E. K. (2014), “Applications of WASPAS Method in Manufacturing Decision Making”, Informatica, cilt. 25 No. 1, s. 1-20.
• Chang, D. Y. (1996),”Applications of the Extent Analysis Method on Fuzzy AHP”. European Journal of Operational Research, cilt.95 No. 3, s. 649-655.
• Dağdeviren, M., Diyar, A. K. A. Y., ve Kurt, M. (2004), “İş Değerlendirme Sürecinde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Uygulaması”, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, cilt. 19 No. 2, s. 131-138.
• Dağdeviren, M. (2007), “Integrated Modelling the Performance Evaluation Process with Fuzzy AHP”, Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma, cilt. 25 No. 3, s. 268-282.
• Deng, H. (1999), “Multicriteria Analysis with Fuzzy Pairwise Comparison”, International Journal of Approximate Reasoning, cilt. 21 No. 3, s. 215-231.
• Fader, P. S., Hardie, B. G., ve Huang, C. Y. (2004),” A Dynamic Changepoint Model for New Product Sales Forecasting”, Marketing Science, cilt. 23 No. 1, s. 50-65.
• Haji, A. ve Assadi, M. (2009), “Fuzzy Expert Systems and Challenge of New Product Pricing”, Computers & Industrial Engineering, cilt. 56 No. 2, s. 616-630.
• Huang, H. Z., Liu, Z. J., ve Murthy, D. N. P. (2007), “Optimal Reliability, Warranty and Price for New Products”, Iie Transactions, cilt. 39 No. 8, s. 819-827.
• Hundekar, S.G., Appannaiah, H.R. ve Reddy, P.N. (2009). Principles of Marketing, Global Media, ProQuest Ebook Central,
• http://ebookcentral.proquest.com/lib/akdeniz-ebooks/detail.action (10.03.2018’de erişildi).
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=Fiyat (22.03.2018’de erişildi).
• Ingenbleek, P., Debruyne, M., Frambach, R. T., ve Verhallen, T. M. (2003), “Successful New Product Pricing Practices: A Contingency Approach”, Marketing Letters, cilt.14 No. 4, s. 289-305.
• Ingenbleek, P., Frambach, R. T. ve Verhallen, T. M. (2013), “Best Practices for New Product Pricing: Impact on Market Performance and Price Level Under Different Conditions”, Journal of Product Innovation Management, cilt.30 No. 3, s. 560-573.
• Kaplan, S., ve Arikan, F. (2012), “Hava Savunma Sektörü Tezgah Yatırım Projelerinin Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi ile Değerlendirilmesi”, Journal of Aeronautics & Space Technologies/Havacilik ve Uzay Teknolojileri Dergisi, cilt. 5 No. 3, s. 23-33.
• Kotler, P. ve Armstrong, G. (2010), Principles of Marketing, Pearson Prentice Hall, United States of America.
• Rao, S. K. (2000), “A Marketing Decision Support System for Pricing New Pharmaceutical Products”, Marketing Research, cilt. 12 No. 4, s. 22-29.
• Shavandi, H. ve Zare, A. G. (2013), “Analyzing the Price Skimming Strategy for New Product Pricing”, Scientia Iranica. Transaction E, Industrial Engineering, cilt. 20 No. 6, s. 2099.
• Sherlekar, S.A., ve Gordon, E. (2009), Marketing Management, Global Media, ProQuest Ebook Central, http://ebookcentral.proquest.com/lib/akdeniz-ebooks/detail.action (10.03.2018’de erişildi).
• Toksari, M., ve Toksari, M. D. (2011), “Bulanik Analitik Hiyerarsi Prosesi (AHP) Yaklasimi Kullanilarak Hedef Pazarin Belirlenmesi”, METU Studies in Development, cilt. 38 No. 1, s. 51-70.
• Turskis, Z., Zavadskas, E. K., Antucheviciene, J., ve Kosareva, N. (2015), “A Hybrid Model Based on Fuzzy AHP and Fuzzy WASPAS for Construction Site Selection”, International Journal of Computers communications & control, cilt. 10 No. 6, s. 113-128.
• Yıldırım, B. F., ve Yeşilyurt, C. (2014), “Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi Yaklaşımı ile Proje Değerlendirme Kriterlerinin Önceliklendirilmesi: Kalkınma Ajansı Örneği”, Atatürk İletişim Dergisi, No. 6, s.23-50.
• Zavadskas, E. K., Turskis, Z., Antucheviciene, J., ve Zakarevicius, A. (2012), “Optimization of Weighted Aggregated Sum Product Assessment”, Elektronika Ir Elektrotechnika, cilt. 122 No. 6, s. 3-6.