DOĞU KARADENİZ’DE BİR KOLEKTİF DAYANIŞMA ÇABASI: HOPA ÇAY KOOPERATİFİ

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 2, 356 - 390, 31.10.2020

Emek Yıldırım Şahin

https://doi.org/10.18490/sosars.819036

Öz

Ağırlıklı olarak Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yetiştirilen ve Türkiye’de ciddi bir tüketim ürünü olan çayın bu bölgeye gelişi ile bölgenin önemli bir sosyo-ekonomik dönüşüm geçirdiği açıktır. Çaydan önce ekonomik faaliyet alanı daha otarşik, daha hane üretimi-tüketimi odaklı iken, çay sonrasında çayın aynı zamanda hem zirai hem de sınai bir ürünü olması nedeniyle bölgenin ekonomik faaliyet alanları da farklılaşmış ve ağırlıklı olarak piyasaya yönelik mal üretimine dönmüştür. Bunun yanında, çayın sınai bir ürün olması nedeniyle fabrikalarla, fabrikaların sahibi devletle ve merkezi hükümetle bir bağımlılık ilişkisi de ortaya çıkmıştır. Bu bağımlılık ilişkisi ise bölgenin sosyo-politik ve sosyo-kültürel yapısında önemli bir tesire sahip olmuştur. Kısacası, Doğu Karadeniz’de çay sadece tarımsal bir faaliyet değildir ve göründüğünden daha derinlikli bir etki alanına haizdir. Bu nedenle, çayın ve çaya ait faaliyetlerin irdelenmesi ekonomik, toplumsal ve siyasal olarak Doğu Karadeniz’i anlamaya ışık tutacak niteliğe sahiptir. Bu sebepten ötürü, bu çalışma ile, Doğu Karadeniz’in en ucunda yer alan Artvin’in Hopa ilçesinde faaliyet gösteren Hopa Çay Kooperatifi’nin varolma sürecinin ele alınması üzerinden hem çayın bölgedeki öneminin hem de bölge genelinden farklı bir ekonomik model işleterek bir kolektif dayanışma çabasının irdelenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Karadeniz, Çay, Kooperatif, Tarım, Neoliberalizm

Kaynakça

• 140journos. (2017). Çay. 01.10.2017. Erişim Tarihi: 11.04.2020. https://140journos.com/cay- e3f8f5491c9.