DELEUZE VE GUATTARİ’DE DRAMATİZASYONDAN ARZULAMA MAKİNELERİNE ÖZNELLİK ÜRETİMİ

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 2, 288 - 319, 24.04.2021

Emre Özcan Fatime Güneş

https://doi.org/10.18490/sosars.927258

Öz

Bu çalışma, Deleuze ve Guattari’nin yapı konusuna dair eleştirilerini “dramatizasyon” ve “arzulama- makineleri” kavramsallaştırmaları üzerinden ortaya koymaktadır. Buradaki amaç, her iki kavramsallaştırma aracılığıyla Deleuze ve Guattari’deki yapı eleştirisinin öznesiz bir öznellik üretimi fikrine kapı araladığını göstermektir.
Deleuze, dramatizasyon yöntemiyle ideayı kavramın dolayımından kurtarıp saf olayın sahasına çekerken, Guattari’yle birlikte geliştirdiği arzulama-makineleri teorisiyle de arzuyu başkasının ifade ettiği/başkası vasıtasıyla kazandığı olanaklı nesneden, bir bedenin dolayımından kurtararak saf bir nedenle ilişkiye sokmaktadır. Buradaki en önemli husus; özne-nesne, temsil-üretim vb. ikiliklerin yerinden edilmesinden ziyade gerek arzunun gerekse de ideanın bu tür düalizmlerden önce varolduğunun gösterilme çabasıdır. Deleuze ve Guattari açısından temel mesele, düalizmin kendisini reddetmek değildir. Düalizm, heterojen ilişkilerin dağılım modelleri olarak vücut bulmaktadır, yani ikincil bir etki (epifenomen) olarak vardır. Düşünürlerin derdi, her zaman için düalizmle kurulan temsili yıkmaktır ve böylelikle bu dağılımların kendisinin ikilik olarak görünmesini önlemektir. Yapı fikri için de aynı şey geçerlidir. Deleuze ve Guattari’de makinesel süreçler teorisi vasıtasıyla yapı, ancak ve ancak ikincil bir etki olarak ortaya çıkmakta, yani kurucu bir işlev üstlenmemektedir.

Anahtar Kelimeler

dramatizasyon, arzulama-makineleri, öznellik üretimi, yapı

Kaynakça

• Abdullah, A. (2016). The Birth of Thought: Dramatization, Pluralisation and the Idea. Deleuze Studies, 10 (1): 19-32.
• Alliez E. (2001). Rhizome (with No Return) A. Goffey (Trans.). From Structure to Rhizome: Transdisciplinarity in French Thought (2). Radical Philosophy, 167, 36-42.
• Aristoteles (2017). Metafizik. A. Arslan (Çev.). İstanbul: Divan Kitap.
• Deleuze, G. (2000). Kant Üzerine Dört Ders. U. Baker (Çev.). İstanbul: Öteki Yayınları.
• Deleuze, G. (2009). Issız Ada ve Diğer Metinler: Metinler ve Söyleşiler: 1953-1974. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Deleuze, G. (2013). Foucault. B. Yalım ve E. Koyuncu (Çev.). İstanbul: Norgunk Yayıcılık.
• Deleuze, G. (2015). Anlamın Mantığı. H. Yücefer (Çev.). İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Deleuze, G. (2017). Fark ve Tekrar. B. Yalım ve E. Koyuncu (Çev.). İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Deleuze, G. (2019). Bilgi: Foucault Üzerine Dersler. A. Baran (Çev.). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Deleuze, G., Guattari, F. (1987). A Thousand Plateaus: Capitalism and Schizophrenia. B. Massumi (Trs.). London: The Athlone Press.
• Deleuze, G., Guattari, F. (2012). Anti-Ödipus: Kapitalizm ve Şizofreni. F. Ege, H. Erdoğan ve M. Yiğitalp (Çev.). Ankara: Bilim ve Sosyalizm Yayınları.
• Descartes, R. (2015). Meditasyonlar. Ç. Dürüşken (Çev.). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Guattari, F. (1984). Moleculer Revulation: Psychiatry and Politics. R. Sheed (Trans.). New York: Penguin Books.
• Guattari, F. (1995). Chaosmosis: An Ethico-Aesthetic Paradigm. J. Pefanis (Trans.). United States: Indiana University Press.
• Guattari, F. (2011). The Machinic Unconscious: Essays in Schizoanalysis. T. Adkins (Trans.). Los Angeles: Semiotext(e) Press.
• Guattari, F. (2013). Schizoanaliytic cartographiesv (impacts). (Trans. A. Goffey). London: Bloomsbury Academic.
• Hegel, G.W.F. (2014). Mantık Bilimi. A. Yardımlı (Çev.). İstanbul: İdea Yayınları.
• Holland, E. W. (2014). Deleuze ve Guattari’nin Anti-Ödipus’u: Şizoanalize Giriş. A. Utku, M. Erkan (Çev.). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Homer, S. (2005). Jacques Lacan. A. Aydın (Çev.). Ankara: Phoneix Yayınları.
• Lacan, J. (1966). Ouverture de de recueil, Écrits, Paris: Éditions Du Seuil.
• Lacan, J. (2014). Baba-nın Adları. M. Erşan (Çev.). İstanbul: Monokl Yayıncılık.
• Lafont, J. (2003). Topology and Efficiency. E. Ragland & D. Milovanovic (Ed.), Lacan: Topologically Speaking içerisinde (s. 3-27). New York: Other Press.
• Lazzarato, M. (2016). Göstergeler ve Makineler. F.N. Demici (Çev.). İstanbul: Otonom Yayıncılık.
• Leibniz, G. W. (2011). Monadoloji. D. Çetinkasap (Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• MacKenzie, I., Porter, R. (2011). Dramatizing the Political: Deleuze and Guattari. Londra: Palgrave Macmillan.
• Nietzche, F. (2010). Güç İstenci. (3. Baskı). N. Epçeli (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Platon (2019). Sofist. (3.Baskı). F. Akderin (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Platon (1996). Parmenides. S. Babür (Çev.). Ankara: İmge Yayınevi.
• Popkin, R. H. (1954). Charron and Descartes: The Fruits of Systematic Doubt. The Journal of Philosophy, 51: (25), 831-837.
• Tournier, M. (1994). Cuma ya da Pasif Arafı. M. Ece (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayıncılık. Yücefer, J. (2019). İnsanlar Ölür Olaylar Ölmez: Deleuze’ün Öznesiz Etiği. Cogito, 95-96, 98-145.
• Zizek, S. (2015). Bedensiz Organlar. U.Y. Kara (Çev.). İstanbul: Monokl Yayıncılık.