Fidâyî Dîvân'ında Tasavvufî Unsurlar

Yıl 2004, Cilt: 5 Sayı: 6, 121 - 153, 01.06.2004

İsmet Şanlı

Öz

XVI. yüzyılda II. Bâyezid ve Yavuz Sultan Selim dönemlerinde yaşamış olan Fidâyî’nin asıl adı Ali Bâlî’dir. Kaynaklardaki bilgilere ve bazı kasidelerine göre Şehzade Mahmud ile Şehzade Korkud’un hizmetlerinde bulunmuş, Sultan II. Selim’in şehzadelik döneminde sipâhîlik yapmış olan Fidâyî, 969/1561 yılında vefat etmiştir. Bilinen tek eseri Divanı’dır. Oldukça hacimli olan Dîvân, nazım şekilleri ve muhtevâ açısından zengin bir eserdir. Kur’an, Hadîs, Peygamber kıssaları, evliyâ menkıbeleri, tasavvuf, Şehnâme ve yerli malzemeler Dîvân edebiyatının kaynakları arasındadır. Fidâyî Dîvânı’nda da bu kaynaklar önemli bir yer tutmaktadır. Esrâr-ı Gaybiyân, Matlabu’l-Uşşak, Mirkat-i Ruh başlıklı manzumeler ve Mevlânâ için yazılmış bir medhiye bulunan Dîvân’da ayrıca tasavvufla ilgili çok sayıda beyit de yer almaktadır. Bu çalışmamızda Dîvân’da yer alan tasavvufî unsurları incelemeye çalışacağız

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Şiiri, Fidâyî, Tasavvuf

Mystical Components in Fidâyî’s Dîvân

Öz

Fidâyî of whom real name is Ali Bâlî, lived in sixteenth century in the term of Bâyezid II. and Yavuz Sultan Selim. According to sources and some of his poems, he served for Şehzade Mahmud and Şehzade Korkud and had been as a knight in the term of Şehzade Selim (Selim II.). He died in 969/1561. The Dîvân is the only work of him that known. It is rather bulky and has variously poems. Quran, Hadith, tales of prophet , legends of mystics, mysticism, Şehnâme and local materials are main sources of Dîvân literature. These sources are have an important place in Fidâyî’s Dîvân. In this study, we try to examine mysticism and mytical components in Fidâyî’s Dîvân

Anahtar Kelimeler

Ottoman poetry, Fidâyî, Mysticism