BURSA ULUCAMİİ’NİN GEÇİRDİĞİ TAMİRLER

Yıl 2009, Cilt: 10 Sayı: 17, 217 - 236, 01.12.2009

Doğan Yavaş

Öz

Keşif, onarım ve yahut yenileme gibi faaliyetlere yapılan masraflarla birlikte, vakıfların işleyişi, hassa mimarlarının görevleri, sanat erbabı ve ehl-i vukuf ile ilgili bilgileri de sunan inşaat defterleri, bir yapının tarihsel gelişiminde geçirdiği değişimler konusunda da sanat tarihçilerine çok önemli ipuçları vermektedir. Bunlardan bazılarını bu makalemizde ele aldığımız belgelerde de bulabiliyoruz. Türk cami mimarisinde bir dönüm noktası teşkil eden Bursa Ulucamii hakkında detaylı incelemeler ve yayınlar bulunmasına rağmen mimarının kimliği ortaya konulamamış olmakla birlikte, Yeşil Külliye’nin mimarı olan Hacı İvaz bin Ahî Bayezid ya da Niğbolu savaşında Yıldırım Bayezid’e esir düşen bir gayrı Müslim mimar olabileceği düşünülmektedir. İnşa edildiği XIV. Yüz yıl sonundan günümüze gelinceye dek bir çok defa onarım geçiren ulucaminin bu zaman içinde geçirdiği değişimleri de arşiv belgeleri vasıtasıyla öğreniyoruz. Minarelerin külâhlarının bir zamanlar ahşaptan olduğunu, helâların güney-batıdaki köşede yer aldığını, caminin bitişiğinde ise tavanı nakışlı iki büyük sofa bulunduğunu, avlusunda muvakkit ile müezzinler için bir oda yapıldığını, avluda bulunan bir kaç dükkânın istimlâk edilerek avlunun genişletildiğini, güney doğu duvarında hünkâr mahfili için bir kapı açılıp daha sonra kapatıldığını buna örnek olarak verebiliriz

Anahtar Kelimeler

Osmanlı mimarisi, Ulucami, Tamir

Restaurierungen Der Ulucamii

Öz

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (B.O.A.). A. MKT. NZD. 161/10, A. MKT. NZD. 276/6, A. MKT. MHM. 136/57, Y. PRK. UM. 20/74, İ. DH. 423/28001, İ. DH. 405/26830/2, A. MKT. NZD. 3377/15, İ DH. 405/26830/3, İ. DH. 401/26532/1, İ. DH.114/5754, İ. DH. 429/28401, A. MKT. NZD. 408/72, A. MKT. NZD. 156/25, A. MKT. MHM. 196/14, A.MKT. MHM. 133/62, A. MKT. MHM. 324/70, A. AMD. 83/66, A. MKT. UM. 5/9-1, Y. PRK.UM. 20/108, Y. PRK. UM. 16/124, E. V. 16642
• Bursa Kadı Sicilleri (B.K.S.). A-11 s. 258, A-19 s. 15, A-58 s. 36, A-81 s. 241, A-94 s. 35, A-99 s. 37, A-113 s. 115, A-127 s. 189, B-90 s. 13, B-94 s. 94, B-94 s. 111, B-94 s. 114, B-124 s. 36, B-124 s. 69, B-124 s. 96, B-124 s. 94.
• Kazım Baykal (1982), Bursa ve Anıtları, İstanbul.
• Oktay Aslanapa (1990), Türk Sanatı I-II, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları