XVI. YY. Divan Şairi Fidâyî'nin Şiirlerinde Ölüm Fikri

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 9, 173 - 186, 01.12.2005

İsmet Şanlı

Öz

Ölüm, insanlık tarihi boyunca hep gündemde kalmış, insanın korktuğu ve saygı duyduğu bir olgudur. Her canlının mutlaka bir gün karşılaşacağı dramatik sahnelerden biri olan bu hadise karşısında insan, başından beri tekpisiz kalmamış, ölüm hakkında olumlu veya olumsuz tavır takınmış, bazı sorular sormuş ve bunlara cevap aramıştır. Şâirler de ölüm gerçeğini şiirlerinde çeşitli yönleriyle ele alarak, mersiye, ağıt ya da tazarru şeklinde duygularını ifade etmişler, ölümle ilgili müstakil manzume yazmayan şâirler de bu konuyla ilgili düşüncelerini şiirlerinde değişik vesilelere dile getirmişlerdir. Şiirlerini incelediğimiz Fidâyî’nin de Dîvânı’nda doğrudan ölüm hakkında yazılmış şiir bulunmamakla birlikte, şiirlerinin genelinde ölüme geniş yer verildiği görülmektedir

Anahtar Kelimeler

Fidâyî, Dîvân Şiiri, Ölüm, Mersiye

Death Tought at XVI. Century’s Divan Poet Fidâyî’s Poems

Öz

Death has always been a tangible phonemen for the human beeing, it is both feared and admired. The human kind, who is likely to meet as one of the dramatic scenes of life, responded actively death. Asked some questions about it and sought anwers for his questions. As for the poets, they dealt with the death extensively in their poems in such poetic forms as “mersiye, ağıt and tazarru”. Those poets who did not write down particular poems about death, touched the same topic in their other poems. The death has occupied an important place in the poems of Fidâyî, altough he did not write any poems on death

Anahtar Kelimeler

Fidâyî, Divan Poetry, Death, Mersiye

Kaynakça

• Aclûnî, İsmail b. Muhammed, (1352), Keşfü’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs Ammeştehere Mine’l-Ehâdisi Alâ Elsineti’n-Nas, C. II, Beyrut.
• Bursalı Mehmet Tahir, (1972), Osmanlı Müellifleri, C. II, Haz.: A. Fikri Yavuz-İsmail Özen, Meral Yay., İstanbul.
• İsen, M. (1994), Acıyı Bal Eylemek Türk Edebiyatında Mersiye, Akçağ Yay., Ankara.
• İsen, M. (1997), “Mutasavvıflara, Sûfî Şâirlerce Yazılan Mersiyeler ve Sûfî Düşüncesine Göre Ölüm”, Ötelerden Bir Ses, Akçağ Yay., Ankara.
• İsen, M. (1997), “Şâirlerce Meslektaşlarına Yazılan Mersiyeler”, Ötelerden Bir Ses, Akçağ Yay., Ankara.
• Kocatürk, S. (2001), Mevlânâ’da Varlık, İnsan, Aşk ve Ölüm Teması, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
• Koçin, A. (2003), “Ölüm Gerçeğinin Türk Kültürüne ve Anadolu Türk Şiirine Yansıması”, U.Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 5, C. V, Konya.
• Kur’ân-ı Kerim ve İzahlı Meâl-i Alisi, (1981), Haz.: A. Fikri Yavuz, Sönmez Neşriyat, İstanbul.
• Mevlânâ Celâleddin, (1958), Dîvân-ı Kebîr, Haz.: Abdülbaki Gölpınarlı, İstanbul.
• Şanlı, İ. (2003), Fidâyî, Hayatı, Edebî Kişiliği ve Dîvânı’nın İncelenmesi (İnceleme-Tenkitli Metin, yayımlanmamış Doktora tezi), Bursa.
• Tatçı, M. (1990), Yunus Emre Dîvânı, C. II, Tenkitli Metin, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara.
• Yeniterzi, E. (1999), “Dîvan Şiirinde Ölüme Dair Bazı Hususlar”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 5, Konya.