BOZKIR ROMANLARINDA KÖY ENSTİTÜSÜ

Yıl 2015, Cilt: 16 Sayı: 29, 309 - 338, 01.12.2015

Alkan Yılmaz

https://doi.org/10.21550/sosbilder.269507

Cited By: 2

Öz

Türk aydınlanmasının köylerden başlaması gerektiğini düşünen yazarlar, eserlerinde Türk köylüsünün eğitim sorunlarına ciddiyetle eğilirler. Köylünün ekonomik ve sosyal problemlerini köy çocuklarından öğretmenler yetiştirerek çözme maksadıyla açılan Köy Enstitüleri ise bu yazarlarımızın köye bakış açılarının gelişmesinde önemli bir başlangıç teşkil eder. Mahmut Makal, Fakir Baykurt ve Samim Kocagözʼün romanında Köy Enstitüsü mezunu öğretmenler, köylüye rehber olma konusunda çok yönlü olarak idealize edilmiştir. Kemal Tahirʼin Bozkırdaki Çekirdek adlı eserinde ise Köy Enstitülerine eleştirel bir noktadan yaklaşılmış ve bu eğitim kurumlarının açılmasında siyasî çıkarların öne çıktığı vurgulanmıştır. Köy Enstitüleri, Türk eğitim tarihinde en fazla tartışma konusu olan eğitim kurumlarıdır. Köy gerçeğini, eserlerinin temel konusu hâline getiren ve köy meseleleriyle yakından ilgilenen Türk romancıları da bu tartışmanın içinde yer alarak düşüncelerini eserleri aracılığıyla dile getirmişlerdir

Anahtar Kelimeler

Köy Romanları, Köy Enstitüsü, Köy Öğretmeni, Eğitim ve Kalkınma

Village Institutes in Steppe Novels

Öz

The writers who think that the Turkish illumination needs to start in villages, look into the educational problems of Turkish villagers earnestly in their works. Village Institutes that were opened to solve the economic and social problems of villagers by bringing up teachers from children in villages, constitute a significant basis in improving these writers’ perspective to villages The graduates of Village Institutes in novels of Mahmut Makal, Fakir Baykurt and Samim Kocagöz, were idealized sophisticatedly on guiding the villagers. İn the work of Kemal Tahir
“The Seed in Steppe”, he approached critically to Village Institutes and stressed
that political benefits were brought forefront in opening these institutions. Village
Institutes are the most arguable educational institutions. Turkish novelists that deal
with village problems closely and take the fact of village basic subject in their
works, speak out their minds with their works in taking part in this discussion.

Anahtar Kelimeler

Village Novels, Village Institute, Village Teachers, Education and Progres

Kaynakça

• ALANGU Tahir (1965), Cumhuriyet’ten Sonra Hikâye Ve Roman 1940 1950, C. III, İstanbul Matbaası, İstanbul.
• AKYÜZ Yahya (2007), Türk Eğitim Tarihi M.Ö 1000-M.S.2007, 11.b., Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• AYTAÇ Kemal (2012), Avrupa Eğitim Tarihi, Phoenix Yayınları, Ankara.
• BAHADIR Ziynet (1994), Köy Enstitülerinin Sosyolojik İncelenmesi, Cumhuriyet (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sivas. Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• BAŞARAN Mehmet, Tonguç Yolu Köy Enstitüleri Devrimci Eğitim, Varlık Yayınları, İstanbul, 1974.
• BAYKURT Fakir (1961) Onuncu Köy, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• ERGİN Osman (1977), Türkiye Maarif Tarihi, C. V, Eser Matbaası, İstanbul.
• GOLOĞLU Mahmut (1982), Demokrasiye Geçiş 1946-1950, 1. b., Kaynak Yayınları İstanbul.
• GÜNGÖR Erol (1990), Dünden Bugünden Tarih-Kültür-Milliyetçilik, 4. b., Ötüken Yayınları, İstanbul.
• KARAÖMERLİOĞLU M. Asım (2009), Köy Enstitüleri, Modern Türkiyeʼde Siyasî Düşünceler Kemalizm, C. II., 6. b., İletişim Yayınları, İstanbul.
• KAYA Yahya Kemal (1974), İnsan Yetiştirme Düzenimiz, 1. b., Nüve Matbaası, Ankara.
• KEMAL TAHİR (1995) Bozkırdaki Çekirdek, 4. b., Tekin Yayınevi, İstanbul.
• KOCAGÖZ Samim (1970) Bir Çift Öküz, Ararat Kitabevi, İstanbul.
• KORKMAZ Ramazan ve diğerleri (2014), Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1839-2000, 9. b., Grafiker Yayınları, Ankara.
• MAKAL Mahmut (1950) Bizim Köy, 2. b., Varlık Yayınları, İstanbul.
• MAKAL Mahmut (1981) Köye Gidenler, Ağaoğlu Yayınevi, İstanbul.
• MAKAL Mahmut (1997), Köy Enstitüleri ve Ötesi, 3. b., Güldikeni Yayınları, 1997, Ankara.
• MORAN Berna (1994), “Tırpanda Cinsel Tecavüz ve Sınıf Kavgası”, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış II, 3. b., İletişim Yayınları, İstanbul.
• FETHİ Naci (1990), “Köy Romanları”, Yüz Soruda Türkiyeʼde Roman ve Toplumsal Değişme, 2. b., Gerçek Yayınevi, İstanbul.
• NECATİGİL Behçet (1998), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 17. b., Varlık Yayınları, İstanbul.
• ÖZTÜRK Emine (2012), Cumhuriyet Dönemi Aydın Kimliği, Sekülerleşme ve Köy Enstitüleri, Rağbet Yayınları, İstanbul.
• TONGUÇ İsmail Hakkı (1998), Eğitim Yolu İle Canlandırılacak Köy, 3. b., Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yayınları, Ankara.
• TONGUÇ Engin (1970), Devrim Açısından Köy Enstitüleri ve Tonguç, Ant Yayınları, İstanbul.
• TURHAN Mümtaz (1972), Kültür Değişmeleri, 2. b., Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• TÜRKDOĞAN Orhan (1977), Türkiyeʼde Köy Sosyolojisinin Temel Sorunları, 2. baskı, Sebil Matbaacılık, İstanbul.
• TÜRKDOĞAN Orhan (2005), Kemalist Sistem ve Sosyolojik Yapısı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• TÜTENGİL Cavit Orhan (1975), 100 Soruda Kırsal Türkiyeʼnin Yapısı ve Sorunları, Gerçek Yayınevi, İstanbul.
• TÜTENGİL Cavit Orhan (1948), Köy Enstitüsü Üzerine Düşünceler, B. Basımevi, İstanbul.
• YALÇIN Alemdar (2003), Siyasal ve Sosyal Değişmeler Açısından Cumhuriyet Dönemi Çağdaş Türk Romanı 1946-200, Akçağ Yayınları, Ankara.