EXAMPLES REGARDING THE DIMENSION OF MARINE TRANSPORTATION AND OPERATION OF RUSSIAN SHIPS IN THE OTTOMAN WATERS ACCORDING TO OTTOMAN ARCHIVES (1860-1914)

Yıl 2016, Cilt: 17 Sayı: 31, 143 - 155, 31.07.2016

Fulya Düvenci Karakoç

https://doi.org/10.21550/sosbilder.290793

Öz

In the second half of the 19th century, Russia made its presence felt in economic and cultural areas in the Ottoman Middle East. For example, there were 70 Russian schools in Beirut and its vicinity. There were Russian representatives in Beirut Trade Court, too. Russian ships carried 45.112 tons of load from Beirut ports (1894).

Ships setting sail from Odessa sailed to the ports of Istanbul, Izmir, Thessaloniki, Chios, Rhodes, Sidon, Sur, Acre, Haifa, Jaffa, Tripoli, Beirut, Alexandria. After the opening of the Suez Canal (1869), we see that Russian ships passed to Persian Gulf and even Vladivostok (records dated 1884, 1893). The Russian ship running to Isle of Aynaroz (Thessaloniki) carried goods and passengers to the Russian monastery there. There were also Russian ships carrying Caucasian immigrants to the Eastern Mediterranean ports.

The Ottoman central administration and the Russian consuls in the Ottoman port cities monitored problems related to this marine transportation. Although political problems existed and even war periods were lived between the Ottoman State and the Russian Tsardom in this period, it is observed that ethical ruled were obeyed in marine transportation. In 1882, Vasil Bulkof, the captain of the Russian ship called Azof, was given a decoration "on the grounds that he helped an Ottoman ship having lost its way due to fog”. Medals were given to "those rescuing the pilgrims from Bukhara in the Russian ship having come into collision with the Mecca ship in the Bosphorus between the Rumelian Fortress and the Anatolia Fortress” (1906). The Russian flagship drifting in Black Sea to the Ottoman shores was given food aid with the permission of the administration (1894). According to the list existing in the Ottoman archives, it is eye-catching that together with various food stuff, 9 barleys of beer, 24 big bottles of champagne and 80 bottles of Bordeaux wine were given to the mentioned ship.

In this study of ours, we will get benefited from Ottoman Provincial Salnames, Ottoman archive documents and relevant literature. We will try to clarify the ports which “Russian ships” stopped by, the amounts of cargo they carried and the dimensions of this marine transportation.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Russian, Marine transportation, 19th century, Mediterranean

RUS VAPURLARININ OSMANLI SULARINDA DENİZCİLİĞE KATKISINA İLİŞKİN OSMANLI ARŞİV ÖRNEKLERİ (1860-1915)

Öz

19. Yüzyılın ikinci yarısında Rusya, Osmanlı Ortadoğusu’nda iktisadi ve kültürel alanlarda varlık gösteriyordu. Örneğin, Beyrut ve civarında 70 Rus okulu bulunuyordu. Beyrut Ticaret Mahkemesi’nde Rus temsilciler de vardı. Rus gemileri Beyrut limanlarından 45.112 ton yük taşımışlardı.(1894)

Odessa’dan denize açılan vapurlar İstanbul, İzmir, Selanik, Sakız, Rodos, Sayda, Sur, Akka, Hayfa, Yafa, Trablus, Beyrut, İskenderiye limanlarına sefer yapıyorlardı. Süveyş Kanalı’nın açılmasından sonra (1869) Rus vapurlarının Basra’ya hatta Vladivostok’a geçtiklerini görmekteyiz. (1884, 1893 tarihli kayıtlar) Aynaroz adasına (Selanik) işlemekte olan Rusya vapuru buradaki Rus manastırına eşya ve yolcu taşıyordu. Doğu Akdeniz limanlarına Kafkas göçmeni taşıyan Rus vapurları da vardı.

Osmanlı merkezi yönetimi ve Osmanlı liman kentlerinde bulunan Rus konsolosları bu deniz ulaşımına ilişkin sorunları izlemekteydiler. Bu dönemde Osmanlı Devleti ile Rus Çarlığı arasında siyasal sorunlar olmasına, hatta savaş dönemleri yaşanmasına karşın, deniz taşımacılığında etik kurallara uyulduğu görülüyor. 1882 yılında “Azof adlı Rusya vapuru kaptanı Vasil Bulkof’a sisten yolunu şaşıran Osmanlı gemisine yardımcı olmasından dolayı” nişan verilmişti. “İstanbul boğazında Rumeli ve Anadolu hisarları arasında Mekke vapuru ile çarpışan Rusya vapurundaki Buhara hacılarını kurtaranlara” madalya verilmişti.(1906) Karadeniz’de Osmanlı sahillerine sürüklenen Rus Amiral gemisine yönetimin izniyle gıda yardımı yapılmıştı.(1894) Osmanlı arşivindeki mevcut listeye göre çeşitli gıda malzemesi ile birlikte 9 Fıçı arpa suyu (bira), 24 büyük şişe şampanya ve 80 şişe Bordeux şarabı dikkati çeker.

Bu araştırmamızda Osmanlı vilayet salnamelerinden ve Osmanlı arşivi belgelerinden ve ilgili literatürden yararlanacağız. “Rus vapurları”nın uğradığı limanları, taşıdıkları yük miktarını ve bu deniz taşımacılığının boyutlarını aydınlatmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Rus, Denizcilik, 19. Yüzyıl, Akdeniz

Kaynakça

• QUATAERT Donald, Osmanlı İmparatorluğu 1700-1922, Çev. Ayşe Berktay, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003