Examination of the Profession Nouns in Russian Language in terms of Word Formation (In the Examples of Suffixes)

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 37, 995 - 1026, 31.07.2019

Reşat Şakar

https://doi.org/10.21550/sosbilder.533755

Öz

In this study, it is emphasized the profession
nouns in Russian language are formed with the help of the suffix in terms of
word formation. In accordance with the general grammar rule of the Russian
language, firstly, the masculine profession nouns in terms of suffixes of the
verbs, adjectives and nouns are identified. Then, the feminine profession nouns
modified from the masculine profession nouns, the suffixes expressing only the
feminine profession nouns and the common suffixes used for both masculine and
feminine profession nouns are determined. Moreover, the professional noun
suffixes identified are classified whether they are productive or not. In
addition, the new profession nouns in terms of suffixes emerged at the
beginning of the 21st century is also identified. In the final section of the
article, providing the numerical ratio of the profession noun suffixes, it is
determined that the nouns, verbs and finally a limited number of adjectives
from the word types are effective in obtaining the profession nouns,
respectively.

Anahtar Kelimeler

Russian language, word formation, suffix, productive suffixes, non-productive suffixes

RUS DİLİNDE MESLEK İSİMLERİNİN KELİME YAPIM AÇISINDAN İNCELENMESİ (SON EKLİ ÖRNEKLERDE)

Öz

Bu çalışmada Rus dilinde meslek ifade eden
isimlerin, kelime yapım açısından, son ek yardımıyla oluşumu üzerinde
durulmaktadır. Rus dili genel dil bilgisi kuralı gereği, ilk olarak fiilden,
sıfattan ve isimden eril cinsiyette meslek ismi yapmaya yardımcı son ekler
tespit edilmektedir. Daha sonra, eril cinsiyetteki meslek isminden modifiye
olan kadın meslek isim son ekleri, sadece kadın meslek isimlerini ifade eden
son ekler ve hem erkek hem de kadınlar için ortak kullanılan meslek isim son
ekleri tespit edilmeye çalışılmaktadır. Tespit edilen meslek isim son ekleri
üretken olup olmamalarına göre sınıflandırılmaktadır. Ayrıca 21. yy. başında
ortaya çıkan ve meslek ismi yapmaya yardımcı olan son ekler de tespit
edilmektedir. Çalışmanın sonuç kısmında meslek ismi yapmaya yardımcı olan son
eklerin sayısal oranı verilerek, sözcük türlerinden sırasıyla isimlerin,
fiillerin ve son olarak sınırlı sayıda sıfatların meslek ifade eden isimleri
yapmada etkili olduğu saptanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Rus Dili, kelime yapım, son ek, üretken son ekler, üretken olmayan son ekler

Kaynakça

• Aleş, Brandner (2003). “Osobennosti vırajeniya kategoriy roda u oduşevlennıh suşestvitelnıh v russkom i çeşskom yazıkah”. Sbornik Praci Filosofiske Fakulty. Brnenske univerzity Studia minora fakultatis philosophicae universitatis brunensis. Linguistica brunensia. A 51: 13-24. https://digilib.phil.muni.cz/bitstream/handle/11222.digilib/100022/A_Linguistica_51-2003-1_3.pdf?sequence=1 (Erişim Tarihi: 08.11.2018).
• Berkutova, Veronika (2018). “Feminitivı v russkom yazıke: lingvistiçeskiy aspekt”. Svobodnoye psihoanalitiçeskoye partnerstvo. https://www.psypart.com/feminitivy-lingvisticheskii-aspect (Erişim Tarihi: 28.10.2018).
• Bombit’ (2018). https://argo.academic.ru/540/бомбить (Erişim Tarihi: 18.12.2018).
• Cuto, Eugenija (2005). “Rod imen suşestvitelnıh v nazvaniyah professiy”. Croatica Et Slavica Iadertina (1): 135-151.
• Diyakronik ve Senkronik (2018). www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 30.10.2018).
• Engizisyon, Tahkimat vb. (2018). www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 28.11.2018).
• Graudina, Lyubov (2001). Kultura russkoy reçi: uçebnik dlya vuzov. Moskva: Norma.
• İvanova, Vera vd. (1990). Zamenitelno o russkom yazıke: Posobiye dlya uçitelya. Leningrad: Prosveşeniye.
• Klobukov, Evgeniy (2013). “Slovoobrazovaniya”. Sovremennıy russkiy literaturnıy yazık. Pod. red. P.A. Lekanta. Moskva: Ast-Press Kniga: 343-401.
• Kuznetsov, Sergey (2000). Bolşoy tolkovıy slovar russkogo yazıka. Pod red. S.A. Kuznetsova. Sankt-Peterburg: Norint.
• Şvedova, Natalya vd. (1980). Russkaya grammatika. T. 1.: Fonetika, Fonologiya, Udareniye, İntonatsiya, Slovoobrazovaniye, Morfologiya. Moskva: Nauka.
• Tihonov, Aleksandr (1990). Slovoobrazovatelnıy slovar russkogo yazıka. V dvuh tomah. Moskva: Russkiy yazık.
• Tolkovoy slovar russkogo yazıka naçala XXI veka. Aktualnaya leksika (2006). Pod. red. G.N. Sklyarevskoy. Мoskva: Eksmo.
• Vinogradov, Viktor vd. (1960). Grammatika russkogo yazıka. T. 1. Fonetika i morfologiya. İnstitut russkogo yazıka. Moskva: Akademiya nauk SSSR.
• Vinokur, Grigoriy (1959). “Zametki po russkomu slovoobrazovaniyu”. İzbrannıye rabotı po russkomu yazıku. Moskva: Gosudarstvennoye uçebno-pedagogiçeskoye izdatelstvo Ministerstva prosveşeniya RSFSR. s. 417-442.
• Zaliznyak, Andrey (2007). Grammatiçeskiy slovar russkogo yazıka. Moskva: Russkiye Slovari.