National Identity Construction and Political Party Identities in Turkey

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 38, 525 - 563, 31.01.2020

Fatih Özdemir , Türker Özkan

https://doi.org/10.21550/sosbilder.591332

Cited By: 1

Öz

The purpose of the article is to focus on national
identity formation process in Turkey from the last years of the Ottoman Empire
to the present day, and to underline how intellectuals or political party
leaders shape the national identity. Parallel to the needs of the time,
different approaches as Ottomanism, Islamism and Turkism were adopted in
national identity construction, and citizenship, religion or ethnic
origin-based discourses were used to keep people together. In the Republican
period, political party leaders defined the national identity in line with the
values of their own political parties, and influenced the national identity
formation process. These developments which happened in a short time led to the
inclusion of both ethno-cultural and civil features into the Republic of Turkey’s
current national identity. This duality makes national identity fragile, and
causes the debate on “Turkish” and “citizen of the Republic of Turkey”
concepts, and the integration problems of ethnic/religious minority groups into
the society in Turkey. This article is an important resource for people who are
interested in the national identity formation process of the Republic of
Turkey, political party identities, inter-political party relations, and
current socio-political developments.

Anahtar Kelimeler

national identity, ethno-cultural identity, civil identity, political party identity, political environment

TÜRKİYE’DE ULUSAL KİMLİK İNŞASI VE SİYASİ PARTİ KİMLİKLERİ

Öz

Makalenin amacı, Osmanlı İmparatorluğu’nun son
yıllarından günümüze kadar olan dönemde, Türkiye’deki ulusal kimlikleşme
sürecine odaklanmak ve aydınlar ya da siyasi parti liderlerinin ulusal kimliği
nasıl şekillendirebildiğinin altını çizmektir. Zamanın ihtiyaçlarına paralel
olarak, ulusal kimlik inşasında Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük gibi
farklı yaklaşımlar benimsenmiş ve vatandaşlık, din ya da etnik köken-temelli
söylemler insanları birarada tutmak amacıyla kullanılmıştır. Cumhuriyet
döneminde ise siyasi parti liderleri kendi partilerinin değerleriyle uyumlu
olarak ulusal kimliği tanımlamış ve ulusal kimlikleşme sürecine etki etmiştir.
Kısa bir dönemde gerçekleşen bu gelişmeler, Türkiye Cumhuriyeti’nin mevcut
ulusal kimliğinin hem etno-kültürel hem sivil kimlikleşme özellikleri
içermesine neden olmuştur. Bu ikilik ulusal kimliği kırılgan hale getirmekte ve
“Türk” ve “Türkiyeli” kavramlarına ilişkin tartışmaya ve etnik/dini azınlık
grupların Türkiye toplumuna uyum sağlayamamasına neden olmaktadır. Bu makale
Türkiye Cumhuriyeti ulusal kimlikleşme süreci, siyasi parti kimlikleri, siyasi
partiler arası ilişkiler ve güncel sosyo-politik gelişmelerle ilgilenen kişiler
için önemli bir kaynak niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler

ulusal kimlik, etno-kültürel kimlik, sivil kimlik, siyasi parti kimliği, siyasi ortam

Kaynakça

• Akçura, Yusuf (1991). Üç Tarz-ı Siyaset. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Akdoğan, Yalçın (2004). AK Parti ve Muhafazakar Demokrasi. İstanbul: ALFA.
• AKP, Siyasi Parti Programı (n.d.). https://www.akparti.org.tr/english/akparti/parti-programme#bolum_ (Erişim Tarihi: 02.01.2019)
• Aljazeera. Turkey’s Failed Coup Attempt: All You Need to Know. http://www.aljazeera.com/news/2016/12/turkey-failed-coup-attempt-161217032345594.html (Erişim Tarihi: 30.12.2016)
• Altınay, Ayşe Gül (2004). The Myth of the Military-Nation: Militarism, Gender and Education in Turkey. New York: Palgrave Macmillan Press.
• Arslan, Emre (1999). The Role and Influence of the Nationalist Action Party in Turkish Political Life. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
• Billiet, Jaak vd. (2003). “National Identity and Attitude toward Foreigners in a Multinational State: A Replication”. Political Psychology, C. 24, S. 2, s. 241-257.
• Birgün. Kılıçdaroğlu: “Referendum is on Whether We Want Democracy or a One-Man Regime”. http://www.birgun.net/haber-detay/kilicdaroglu-referendum-is-on-whether-we-want-democracy-or-a-one-man-regime-148597.html (Erişim Tarihi: 25.02.2017).
• Celep, Ödül (2014). “Can the Kurdish Left Contribute to Turkey’s Democratization?”. Insight Turkey, C. 16, S. 3, s. 165-180.
• CHP, Siyasi Parti Programı (n.d.). https://www.chp.org.tr/Assets/dosya/chp-program-2015-01-12.pdf (Erişim Tarihi: 02.01.2019)
• Cingöz Ulu, Banu (2008). Structure of Turkish National Identity and Attitudes towards Ethno-Cultural Groups in Turkey. Doktora Tezi. York: York Üniversitesi.
• Cumhuriyet. OHAL Tezkeresi TBMM’de Kabul Edildi. http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/571673/OHAL_tezkeresi_TBMM_de_kabul_edildi.html (Erişim Tarihi: 21.07.2016)
• Çarkoğlu, Ali ve Melvin Hinich (2006). “A Spatial Analysis of Turkish Party Preferences”. Electoral Studies, C. 25, s. 369-392.
• Dalmış, İbrahim (2003). Socio-Political Identity and Intergroup Perception: The Case of Ülkücü Group in Turkey. Doktora Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Demirtaş, Selahattin. Gözaltılar Hayır için Daha Güçlü Çalışmanın ve Sandıklara Sahip Çıkmanın Gerekçesidir. http://www.hdp.org.tr/tr/basin/basin-aciklamalari/gozaltilar-hayir-icin-daha-guclu-calismanin-ve-sandiklara-sahip-cikmanin-gerekcesidir/10249 (Erişim Tarihi: 07.04.2017)
• Diken. HRW: Referandum Öncesinde HDPlilerin Tutuklanması İki Kat Kaygı Verici. http://www.diken.com.tr/hrw-referandum-oncesinde-hdplilerin-tutuklanmasi-iki-kat-kaygi-verici/ (Erişim Tarihi: 20.03.2017)
• DW. Türkiye’de OHAL Üç Ay Daha Uzatıldı. http://www.dw.com/tr/t%C3%BCrkiyede-ohal-%C3%BC%C3%A7-ay-daha-uzat%C4%B1ld%C4%B1/a-36994691 (Erişim Tarihi: 04.01.2017)
• Ergül, Feride Aslı (2009). The Formation of Turkish National Identity: The Role of the Greek “Other”. Doktora Tezi. Ankara. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Gellner, Ernest (2006). Nations and Nationalism. Oxford: Blackwell Publishing.
• Grigoriadis, Ioannis (2016). “The Peoples’ Democratic Party (HDP) and the 2015 Elections”. Turkish Studies, C. 17, S. 1, s. 39-46.
• Guibernau, Monserrat (2007). The Identity of Nations. Cambridge: Polity Press.
• Güneş, Aysun (2014). Democracy in the Discourse of Justice and Development Party. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Gürsoy, Yaprak (2012). Turkish Public Attitudes toward the Military and Ergenekon: Consequences for the Consideration of Democracy. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Hale, William ve Ergun Özbudun (2010). Türkiye’de İslamcılık, Demokrasi ve Liberalizm: AKP Olayı. İstanbul: Doğan Kitap.
• HDP, Siyasi Parti Programı (n.d.). https://www.hdp.org.tr/en/who-we-are/peoples-democratic-party/8760 (Erişim Tarihi: 02.01.2019)
• Hürriyet. OHAL Yedinci Kez Uzatıldı. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ohal-yedinci-kez-uzatildi-40809509 (Erişim Tarihi: 18.04.2018)
• Kadıoğlu, Ayşe (1996). “The Paradox of Turkish Nationalism and the Construction of Official Identity”. Middle Eastern Studies, C. 32, S. 2, s. 177-193.
• Karakaş Kökce, Halime (2010). Two Transformative Actors of Turkish Politics: Justice and Development Party and Kurds. Yürksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Keyman, Fuat (2008). “Türkiye’nin İyi ve Adaletli Yönetimi ve Sosyal Demokrasi”. Toplum ve Demokrasi, C. 2, S. 2, s. 1-14.
• Kiriş, Hakan Mehmet (2011). “Polarization in the Party System and the Case of the Turkish Party System”. TODAIE’s Review of Public Administration, C. 5, S. 4, s. 45-90.
• Lachat, Romain (2008). “The Impact of Party Polarization on Ideological Voting”. Electoral Studies, C. 27, S. 4, s. 687-698.
• Memurlar.Net. Tüm KHK’lar Bazında; Kurum Kurum, İhraç ve İade Sayıları. http://www.memurlar.net/haber/657269/tum-khk-lar-bazinda-kurum-kurum-ihrac-ve-iade-sayilari.html (Erişim Tarihi: 30.03.2017)
• MHP, Siyasi Parti Programı (n.d.). https://www.mhp.org.tr/mhp_dil.php?dil=en (Erişim Tarihi: 02.01.2019)
• Milliyet.a. CHP Sözcüsü Böke’den Ohal’in Uzatılmasına Tepki. http://www.milliyet.com.tr/chp-sozcusu-boke-den-ohal-in-uzatilmasina-ankara-yerelhaber-1756806/ (Erişim Tarihi: 04.01.2017)
• Milliyet.b. Bahçeli Açıkladı! İşte MHP’nin Referandum Sloganı. http://www.milliyet.com.tr/sistem-gecmezse-turkiye-karma-siyaset-2393808/ (Erişim Tarihi: 10.02.2017)
• Okuyan, Mukadder (2012). Strategic Constructions of National Identity by Political Leaders in Turkey. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Oran, Baskın (1993). Atatürk Milliyetçiliği: Resmi İdeoloji Dışı bir İnceleme. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Özdemir, Fatih (2013). The Predictors of Attitudes toward Military: Turkish Identity, Uninational Ideology, Ambivalent Sexism, Conservatism and Religious Orientation. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Özdemir, Fatih (2018). The Fusion of Individual and Group Levels: The Case of Political Party Supporters within Extreme Pro-Group Action Process. Doktora Tezi. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Öznur, Hakkı (1999). Ülkücü Hareket. Ankara: Alternatif Yayınları.
• Pehrson, Samuel vd. (2009). “National Identification and Anti-Immigrant Prejudice: Individual and Contextual Effects of National Definitions”. Social Psychology Quarterly, C. 72, S. 1, s. 24-38.
• Radikal.a. Türkiye Uçuyor, ya Kemerleri Bağlayın ya Kaybolun! http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazar&ArticleID=1089759&Yazar=ALI-TOPUZ&CategoryID=98 (Erişim Tarihi: 01.06.2012)
• Radikal.b. Biz de Halkız. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazar&ArticleID=1089741&Yazar=PINAR-OGUNC&CategoryID=97 (Erişim Tarihi: 01.06.2012)
• Reicher, Stephen (2004). “The Context of Social Identity: Domination, Resistance, and Change”. Political Psychology, C. 25, s. 921-945.
• Reicher, Stephen ve Nick Hopkins (1995). “Self-Category Constructions in Political Rhetoric: An Analysis of Thatcher’s and Kinnock’s Speeches Concerning the British Miners’ Strike (1984-85)”. European Journal of Social Psychology, C. 26, s. 353-371.
• Reicher, Stephen ve Nick Hopkins (2001). Self and Nation. London: Sage.
• Saideman, Stephen (2002). “Conclusion: Thinking Theoretically about Identity and Foreign Policy”. Ed: Shibley Telhami ve Michael Barnett, Identity and Foreign Policy in the Middle East. Ithaca: Cornell University Press.
• Saklı, Ali Rıza (2011). “Türkiye Cumhuriyeti Ulus-Devleti ve Milliyetçilik Anlayışının Uygunluğu Sorunu”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 13, S. 1, s. 1-22.
• Satana, Nil (2012). “The Kurdish Issue in June 2011 Elections: Continuity or Change in Turkey’s Democratization?”. Turkish Studies, C. 13, S. 2, s. 169-189.
• Smith, Anthony (1991). National Identity. Reno: University Nevada Press.
• The Guardian. Military Coup Attempted in Turkey against Erdoğan Government. https://www.theguardian.com/world/2016/jul/15/turkey-coup-attempt-military-ankara-istanbul (Erişim Tarihi: 16.07.2016)
• Türkeş, Alparslan (1995). Dokuz Işık. İstanbul: Kamer Yayınları.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982). https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2016.pdf (Erişim Tarihi: 05.06.2018)
• Vatan. Seçimle Gelen Seçimle Gitmeli. http://www.gazetevatan.com/-secimle-gelen-secimle-gitmeli--1003457-gundem/ (Erişim Tarihi: 05.11.2016)
• Yeğen, Mesut (2007). “Turkish Nationalism and the Kurdish Question”. Ethnic and Racial Studies, C. 30, S. 1, s. 119-151.
• Yeni Şafak. Speech of Recep Tayyip Erdoğan for Presidential Election. http://www.yenisafak.com.tr/video-galeri/basbakanin-cumhurbaskanligi-adayligi-konusmasi-tamami/18362 (Erişim Tarihi: 01.07.2014)
• Yıldız, Ahmet (2003). “Politico-Religious Discourse of Political Islam in Turkey: The Parties of National Outlook”. The Muslim World, C. 93, S. 2, s. 187-209.
• Yüksek Seçim Kurulu. Seçim Sonuçları. http://www.ysk.gov.tr/ysk/faces/Secimler?_afrLoop=456349261310438&_afrWindowMode=0&_afrWindowId=lle1x7kty_1#%40%3F_afrWindowId%3Dlle1x7kty_1%26_afrLoop%3D456349261310438%26_afrWindowMode%3D.0%26_adf.ctrl-state%3Dlle1x7kty_31 (Erişim Tarihi: 2017)
• Yüksek Seçim Kurulu. T.C. Yüksek Seçim Kurulu Karar No: 953. http://www.ysk.gov.tr/doc/karar/dosya/77781/2018-953.pdf (Erişim Tarihi: 2018)