Marriage in Rural or Urban Areas: An Exploration of Marital Satisfaction and Early Maladaptive Schemas

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 38, 361 - 395, 31.01.2020

Esra Pehlivanlı Gözde İkizer

https://doi.org/10.21550/sosbilder.593401

Öz

The aim of the
current study was to investigate the impact of place of residence on marital
satisfaction and early maladaptive schemas of married individuals. The sample
consisted of 268 married individuals (134 females and 134 males) including 120
participants from rural and 168 from urban areas. The participants were given
the Young Schema Questionnaire-Short Form 3, the Dyadic Adjustment Scale, and a
demographic information form. Findings showed that the level of marital
satisfaction was higher in individuals living in rural areas compared to
individuals in urban areas. Furthermore, it was found that participants from
rural areas had higher scores at some of the schemas. In addition, different
early maladaptive schemas predicted marital satisfaction for individuals in
rural or urban areas. It seems important for mental health professionals
working with married individuals and / or couples to take into consideration
that marital satisfaction might be affected by distinct factors in rural and
urban areas.

Anahtar Kelimeler

marital satisfaction, early maladaptive schemas, place of residence, rural, urban

KIRSAL YA DA KENTSEL BÖLGELERDE EVLİLİK: EVLİLİK DOYUMU VE ERKEN DÖNEM UYUM BOZUCU ŞEMALAR ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Bu çalışmanın amacı
yaşanılan yerin ve erken dönem uyum bozucu şemaların evli bireylerin evlilik
doyumu üzerindeki etkisini incelemektir. Çalışmanın örneklemi, 120’si kırsal ve
168’si kentsel bölgelerde yaşayan 268 evli bireyden (134 kadın ve 134 erkekten)
oluşmuştur. Katılımcılara, sırasıyla Young Şema Ölçeği-Kısa Form 3, Çift Uyum
Ölçeği ve demografik bilgi formu uygulanmıştır. Bulgular, kırdaki evli
bireylerin evlilik doyumu düzeyinin kentte yaşayanlara kıyasla daha yüksek olduğunu
göstermiştir. Bazı şema boyutlarında kırdaki katılımcıların puanlarının daha
yüksek olduğu bulunmuştur. Ayrıca, kırda ve kentte yaşayanlarda evlilik
doyumunu farklı erken dönem uyum bozucu şemaların yordadığı görülmüştür. Evli
bireyler ve / veya çiftler ile çalışan ruh sağlığı uzmanlarının, bu bireylerin
evlilik doyumunun kırsal ya da kentsel bölgelerde farklı değişkenlerden
etkilenebileceğini göz önünde bulundurmaları önemli görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

evlilik doyumu, erken dönem uyum bozucu şemalar, yaşam yeri, kırsal, kentsel

Kaynakça

• Abelson, Robert P. vd. (1968). Theories of Cognitive Consistency: A Source- book. Chicago: Rand McNally and Company.
• Altun, Gözde (2015). Evli Bireylerde Bağlanma Tarzları ve Erken Dönem Uyum Bozucu Şemaların Evlilik Doyumu ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi.
• Amato, Paul R. ve Jiping Zuo (1992). “Rural Poverty, Urban Poverty, and Psychological Well-Being”. The Sociological Quarterly, C. 2, S. 33, s. 229-240.
• Arslan, Durmuş A. ve Gülten Arslan (2015). “Kırsal Türkiye’de, Geçmişten Geleceğe Kadın, Evlilik ve Aile”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 37, s. 629-684.
• Behary, Wendy T. vd. (2016). Demek Ki Oluyormuş. Çev: Nihan Azizlerli, İstanbul: Psikonet Yayınları.
• Bird, Gloria W. ve Keith Melville (1994). Families and Intimate Relationships. New York: McGraw-Hill Inc.
• Chambers, Deborah (2012). A Sociology of Family Life: Change and Diversity in Intimate Relationships. Cambridge, UK: Polity Press.
• Çağ, Pınar vd. (2013). “Evlilik Doyumunu Yordayan İlişkisel ve Kişisel Değişkenler”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, C. 39, S. 4, s. 13-23.
• Diener, Ed vd. (1985). “The Satisfaction with Life Scale”. Journal of Personality Assessment, C. 1, S. 49, s. 71-75.
• Dumitrescu, Daciana ve Alina S. Rusu (2012). “Relationship between Early Maladaptive Schemas, Couple Satisfaction and Individual Mate Value: An Evolutionary Psychological Approach”. Journal of Evidence-Based Psychotherapies, S. 12, s. 63-76.
• Edgerton, J. Gilbert (1983). “Models of Service Delivery”. Der: Alan W. Childs ve Gary B. Melton. Rural Psychology. New York: Plenum Press, s. 275-304.
• Ellis, Albert (1986). “Rational-Emotive Therapy Applied to Relationship Therapy”. Journal of Rational Emotive Therapy, C. 1, S. 4, s. 4-21.
• Esmaili, Saeed S. vd. (2016). “Predicting Marital Satisfaction on the Basis of Early Maladaptive Schema in Married Women, Tehran, Iran”. International Journal of Medical Research & Health Sciences, C. 6, S. 5, s. 262-270.
• Fışıloğlu, Hürol (1992). “Lisansüstü Öğrencilerinin Evlilik Uyumu”. Psikoloji Dergisi, S. 28, s. 16-23.
• Fışıloğlu, Hürol ve Ayhan Demir (2000). “Applicability of the Dyadic Adjustment Scale for Measurement of Marital Quality with Turkish Couples”. European Journal of Psychological Assessment, C. 3, S. 16, s. 214-218.
• Giele, Janet Z. (2013). Family Policy and the American Safety Net. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Güncel Türkçe Sözlük. (2019a). “Kırsal [Tanım 2]”. Türk Dil Kurumu Sözlükleri içinde. http://sozluk.gov.tr (Erişim tarihi: 02.07.2019).
• __________________ (2019b). “Şehir”. Türk Dil Kurumu Sözlükleri içinde. http://sozluk.gov.tr (Erişim tarihi: 02.07.2019).
• Halford, W. Kim vd. (1997). “Concept of a Healthy Marriage”. Clinical Handbook of Marriage and Couples Interventions, Ed: W. Kim Halford ve Howard J. Markman, New York: John Wiley & Sons, s. 3-12.
• Hatamii, Mohammad ve Mahnaz Fadayi (2015). “Effectiveness of Schema Therapy in Intimacy, Marital Conflict and Early Maladaptive Schemas of Women Suing for Divorce”. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, C. 3, S. 3, s. 285-290.
• İmamoğlu, Olcay (1994). “Değişim Sürecinde Aile: Evlilik İlişkileri, Bireysel Gelişim ve Demokratik Değerler”. Aile Kurultayı 1. Kitapçığı. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurulu Başkanlığı, s. 33-51.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem (2013). Benlik, Aile ve İnsan Gelişimi: Kültürel Psikoloji. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem ve Zeynep Cemalcılar (2014). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kargın Güner, Zeynep (2014). Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, İlişkilerdeki Bilişsel Süreçler, Yüklemeler, Evlilikte Sorunlarla Başa Çıkma Yollarının Evlilik Uyumu ile İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi.
• Kaya, Neslihan (2017). Kırsal ve Kentsel Alanda Yaşayan Evli Kadınların Evlilik Uyumu, Evlilik Doyumu ve İlişkilerde Mutluluk Düzeylerinin Karşılaştırılması ve İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Kinnunen, Ulla ve Taru Feldt (2004). “Economic Stress and Marital Adjustment among Couples: Analyses at the Dyadic Level”. European Journal of Social Psychology, C. 5, S. 34, s. 519-532.
• Lamke, Leanne K. (1989). “Marital Adjustment among Rural Couples: The Role of Expressiveness”. Sex Roles, C. 9-10, S. 21, s. 579-590.
• Litzinger, Samantha ve Kristina Coop Gordon (2005). “Exploring Relationships among Communication, Sexual Satisfaction, and Marital Satisfaction”. Journal of Sex & Marital Therapy, C. 31, S. 5, S. 409-424.
• McDaniel, Susan A. vd. (2019). Close Relationships: An Introduction to the Sociology of Families (6. baskı). Ontario: Pearson Canada Inc.
• Miller, Brent C. (1976). “A Multivariate Developmental Model of Marital Satisfaction”. Journal of Marriage and the Family, S. 38, s. 643-657.
• Morsünbül, Ümit ve Figen Çok (2011). “Bağlanma ve İlişkili Değişkenler”. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, C. 3, S. 3, s. 553-570.
• Nam, In S. ve Sukhee Ahn (2011). “Comparison of Stress, Social Support, and Marital Satisfaction between Married Immigrant Women in Urban and Rural Areas”. Korean Journal of Women Health Nursing, C. 2, S. 17, s. 99-108.
• Peen, Jaap vd. (2010). “The Current Status of Urban‐Rural Differences in Psychiatric Disorders”. Acta Psychiatrica Scandinavica, C. 2, S. 121, s. 84-93.
• Rafaeli, Eskhol vd. (2013). Şema Terapi: Ayırıcı Özellikler. Çev: Miray Şaşıoğlu, İstanbul: Psikonet Yayınları.
• Roach, Arthur J. vd. (1981). “The Marital Satisfaction Scale: Development of a Measure for Intervention Research”. Journal of Marriage and the Family, C. 3, S. 43, s. 537-546.
• Scanzoni, John ve Cynthia Arnett (1987). “Policy Implications Derived from a Study of Rural and Urban Marriages”. Family Relations, C. 4, S. 36, s. 430-436.
• Simmel, Georg (2009). Sociology: Inquiries into the Construction of Social Forms (Volume 1). Çev: Anthony J. Blasi, Anton K. Jacobs ve Mathew Kanjirathinkal. Boston: Brill.
• Snyder, Douglas K. (1979). “Multidimensional Assessment of Marital Satisfaction”. Journal of Marriage and the Family, C. 4, S. 41, s. 813-823.
• Sørensen, Jens F. L. (2014). “Rural-Urban Differences in Life Satisfaction: Evidence from the European Union”. Regional Studies, S. 48, s. 1451-1466.
• Soygüt, Gonca vd. (2009). “Assessment of Early Maladaptive Schemas: A Psychometric Study of the Turkish Young Schema Questionnaire-Short Form-3”. Türk Psikiyatri Dergisi, S. 20, s. 75-84.
• Soysal, Esra (2017). Evli Bireylerin Erken Dönem Uyumsuz Şemaları, İlişkilerde Bilişsel Çarpıtmaları ve Yüklemelerinin Evlilik Uyumunu Yordaması. Doktora Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Spanier, Graham B. (1976). “Measuring Dyadic Adjustment: A New Scale for Assessing the Quality of Marriage and Similar Dyads”. Journal of Marriage and the Family, S. 38, s. 15-28.
• Spanier, Graham B. vd. (1975). “Marital Adjustment over the Family Life Cycle: The Issue of Curvilinearity”. Journal of Marriage and the Family, C. 37, S. 2, s. 263-275.
• T. C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (2014). Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması (TBNA 2014). Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Tezer, Esin (1994). “Evlilik ve İş Doyumu İlişkisi: İkili Çatışmalar ve Bazı Demografik Değişkenlerin Rolü”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, C. 2, S. 1, s. 1-12.
• Tilden, Terje ve ve Frank M. Dattilio (2005). “Vulnerability Schemas of Individuals in Couples Relationships: A Cognitive Perspective”. Contemporary Family Therapy, S. 27, s. 139-162.
• Toth Jr, John F. vd. (2002). “Separate Family and Community Realities? An Urban-Rural Comparison of the Association between Family Life Satisfaction and Community Satisfaction”. Community, Work & Family, C. 2, S. 5, s. 181-202.
• Tutarel Kışlak, Şennur ve Fazlı Çabukça (2002). “Empati ve Demografik Değişkenlerin Evlilik Uyumu ile İlişkisi”. Aile ve Toplum: Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, S. 5, s. 35-41.
• Türkiye İstatistik Kurumu. “Yıllara göre İllerin Toplam Nüfusu”. Veri Dosyası. https://biruni.tuik.gov.tr/ilgosterge/?locale=tr (Erişim Tarihi: 20.12.2019).
• White, Lynn K. vd. (1986). “Children and Marital Happiness: Why the Negative Correlation?” Journal of Family Issues, C. 2, S. 7, s. 131–147.
• Yalçın, Hatice (2014). “Evlilik Uyumu ile Sosyodemografik Özellikler arasındaki İlişki”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 1, s. 250-261.
• Yıldırım, Ergün (2011). “Toplumsal Değişme Sürecinde Aile”. Aile Sosyolojisi, Ed: Kadir Canatan ve Ergün Yıldırım, İstanbul: Açılım Kitap, s. 121-138.
• Yıldırım, Neşide (2004). “Türkiye’de Boşanma ve Sebepleri”. Bilig/Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, S. 28, s. 59-81.
• Yıldız, Özge Zelal (2018). Evlilik Doyumunun Öncülleri ve Sonuçları: Depresyon, Kaygı, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Işık Üniversitesi.
• Yılmaz, Murat (2015). “Türkiye’de Kırsal Nüfusun Değişimi ve İllere Göre Dağılımı (1980-2012)”. Doğu Coğrafya Dergisi, S. 33, s. 161-188.
• Young, Jeffrey E. (1990). Cognitive Therapy for Personality Disorders: A Schema-Focused Approach. Sarasota, FL: Professional Resource Press.
• Young, Jeffrey E. (1999). Cognitive Therapy for Personality Disorders: A Schema-Focused Approach (Gözden geçirilmiş baskı). Sarasota, FL: Professional Resource Press.
• Young, Jeffrey E. ve Janet S. Klosko (1994). Reinventing Your Life: How to Break Free from Negative Life Patterns. New York, NY: Plume.
• Young, Jeffrey E. vd. (2003). Schema Therapy. New York, NY: Guilford.
• Yousefi, Naser vd. (2010). “Comparing of Early Maladaptive Schemas among Divorced and Non-Divorced Couples as Predictors of Divorce”. Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, C. 1, S. 16, s. 21-33.
• Yüksel, Özge ve İhsan Dağ (2015). “Kadınlarda Evlilik Uyumu ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki: Stresle Baş Etme Biçimleri ve Toplumsal Cinsiyet Rolü Tutumlarının Aracı Rolleri”. Türk Psikiyatri Dergisi, C. 3, S. 26, s. 181-188.