İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI AMERİKAN TARIM POLİTİKALARI VE AZ GELİŞMİŞ ÜLKELER TARIMSAL EKONOMİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ (1945-2000)

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 40, 253 - 299, 31.01.2021

Hacer Karabağ

https://doi.org/10.21550/sosbilder.816403

Cited By: 2

Öz

Gıda maddelerinin ülkeler için stratejik öncelikli mallar sayılması, devletlerin tarımsal alanda politikalar üretmelerinin temel sebebi olmuştur. Devletler, tarımsal üretim ve verimliliği arttırmak adına bir taraftan tarımsal teknolojinin yaygınlaşması için çalışmalar yapmakta, diğer taraftan taban fiyat uygulamaları, tarımsal girdi desteği (tohum, gübre vb.) veya ihracat sübvansiyonları gibi bir dizi araçla tarım sektörünü finanse etmekte ve dış rekabete karşı koruma yoluna gitmektedir. Tarım kesimine yönelik müdahalelerin modern anlamda ilk uygulayıcısı, 1929 Ekonomik Krizi sonrası ABD olmuştur. İkinci Dünya Savaşı sonrası tarıma yönelik devlet müdahaleleri artış göstermiş ve dünya genelinde yaygınlık kazanmıştır. ABD’nin bu dönemde uyguladığı tarımsal politikalar, Az Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeleri, tahıl ithalatı konusunda kendisine bağımlı kılarken, geleneksel tarımsal üretimlerini de tahrip etmiştir. Bu çalışmada İkinci Dünya Savaşı sonrası hâkim güç olan ABD’nin, 1945-2000 döneminde uyguladığı tarım politikaları ve Az Gelişmiş Ülkelerin tarımsal ekonomisi üzerindeki etkileri, Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) sunmuş olduğu istatistiki veriler aracılığıyla incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Tarım Politikaları,, ABD, Az Gelişmiş Ülkeler, Marshall Planı, Gıda Krizi

American Agricultural Policies after The Second World War And Their Effects on Agricultural Economy of Least Developed Countries (1945-2000)

Öz

The fact that foodstuff was considered as strategically priority goods for countries had become a driving force for states to produce policies in the agricultural field. In order to increase agricultural production and productivity, the states, on one hand, carry out works to extend agricultural technology, on the other hand they finance the agricultural sector with a set of tools such as minimum price applications, agricultural input support (seeds, fertilizers and etc.) or export subsidies and go to protection against foreign competition. The first implementer of interventions in the agricultural sector in the modern sense was the USA after the 1929 Economic Crisis. The fact that state interventions conducted toward agriculture increased and widespread worldwide had been in question after the Second World War. The agricultural policies implemented by the USA during this period made the Least Developed and Developing Countries dependent on grain imports and also destroyed their traditional agricultural productions. In this study, the agricultural policies implemented by the USA, which was the dominant power after the Second World War, in the period of 1945-2000 and their effects on agricultural economy of Least Developed Countries will be examined through the statistical data provided by the Food and Agriculture Organization (FAO).

Anahtar Kelimeler

agricultural policies, USA, Least Developed Countries, Marshall Plan, food crisis

Kaynakça

• Acar, M. & Aytüre, S. (2014). Dünyada ve Türkiye’de tarım ve tarım politikalarının geleceği. Ekin Yayınevi.
• Antropoloji Sözlüğü. (2003). K. Emiroğlu, S. Aydın (Haz.), Bilim ve Sanat Yayınları.
• Aysu, A. (2008). Küreselleşme ve tarım politikaları. Su Yayınları.
• Berend, I. T. (2011). 20. yüzyıl Avrupa iktisat tarihi. (Çev: S. Çağlayan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Bernstein, H. (2015). Food regimes and food regime analysis: A selective survey. Land grabbing, conflict and agrarian‐environmental transformations: perspectives from East and Southeast Asia, An International Academic Conference, Chiang Mai University.
• Biber, A. E. (2011). Dünya tarım ticareti serbestleşme sürecinde neo-merkantalist politikalar. Business and Economics Research Journal, 2(1), 31-52.
• Brewda, J. (1995). Kissinger’s 1974 plan for food control genocide. Executive Intelligence Review, 22(49), 15.
• Doğruel, F. (1993). Tarım destekleme politikaları ve sonuçları: ABD, AT ve Türkiye. İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• Ekonomi Sözlüğü. (2006). K. Demiroğlu, B. Danışoğlu, B. Berberoğlu (Haz.), Bilim ve Sanat Yayınları.
• Evans, D. L. (2015). Agriculture sales and the making of détente: The U.S.-Soviet grain deal of 1972. NC State Graduate Journal of History, 3. 1-28.
• Friedmann, H. (1993). The political economy of food: a global crisis. New Left Review. (197). 29-57.
• Gültekin, S. (2010). Dış ticarette haksız rekabet: damping. Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, 10(1), 9-18.
• Hobsbawm, E. (2015). Kısa 20. yüzyıl, 1914-1991 aşırılıklar çağı. (Çev: Yavuz Alogan), Everest Yayınları.
• İsmayılov, A. (2007). Azgelişmiş ülkelerin iktisadi kalkınma sorunu: bağımsızlık sonrası Azerbaycan ekonomisi örneği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Joyce, S. (1985). Community level forestry development: options and guidelines for collaboration in PL 480 programs. S. Joyce, B. Burwell (Haz.), Graduate School U. S. Depth Of Agriculture International Programs Division, Produced Under The AID / PC Forest Resource Management Project.
• Kazgan, G. (2013). Tarım ve gelişme. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kenedy, P. (1998). Büyük güçlerin yükseliş ve çöküşleri. (Çev: B. Karanakçı), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Köymen, O. (2012). Kapitalizm ve köylülük, ağalar, üretenler, patronlar. Yordam Kitabevi.
• Maystadt, J. F. & Ecker, O. (2014). Extreme weather and civil war: Does drought fuel conflict in Somalia through livestock price shocks?. American Journal of Agricultural Economics, 96(4), 1157-1182.
• Mazoyer, M. & Roudart, L. (2009). Dünya tarım tarihi Neolitik Çağ’dan günümüzdeki krize. (Çev: Ş. Ünsaldı), Epos Yayınları.
• McHenry, D. F. & Bird, K. (1977). Food bungle in Bangladesh. Foreign Policy, (27), 72-88.
• McMichael, P. (2007). Globalization and the Agrarian world. G. Ritzer (Ed.), The Blackwell Companion to Globalization içinde (216-238. ss.), Blackwell Publishing Ltd.
• McMichael, P. (2009). The world food crisis in historical perspective. Monthly Review, 61(3), 32-47.
• Mobekk, E. & Spyrou, S. I. (2002). Re‐evaluating IMF involvement in low‐income countries: the case of Haiti. International Journal of Social Economics, 29(7), 527-537.
• Murphy, S. (2009). Free trade in agriculture: a bad ıdea whose time ıs done. Monthly Review, 61(3), 78-91.
• Oral, N. (2006). Türkiye tarımında kapitalizm ve sınıflar. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Tarım Politikaları Yayın Dizisi.
• Orhan, O. Z. (1987). Monetarist istikrar politikasının teorik temelleri. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 4(1-2), 143-166.
• Roberts, J. M. (2016). Dünya tarihi, 18. yüzyıl ve sonrası. (Çev: İ. Erman, T. Akgün), İnkılap Yayınları.
• Samatar, A. I. (1985). The predatory state and the peasantry: reflections on rural development policy in Somalia. Africa Today, Crises of State and Society 3rd Qtr, Indiana University Press, 32(3), 41-56.
• Sönmez, S. (2015). Dünya ekonomisinde dönüşüm. İmge Kitabevi.
• Şahinöz, A. (2006). DTÖ ve değişen tarım politikaları. İktisat Dergisi. (477), 7-14.
• Şahinöz, A. (2010). Yeni Binyıl’da yeni tarım politikaları. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (19), 331-349.
• Şahinöz, A. (2011). Neolitikten günümüze tarım ekonomi ve politikaları. Turhan Kitabevi.
• Tören, T. (2006). Yeniden yapılanan dünya ekonomisinde Marshall Planı: Türkiye örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük. (1988). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Welch, C. (2004). Peasants and globalization in Latin America: a survey of recent literature. Revista Nera, 7(5), 102-112.
• General Agreement on Tariffs and Trade (1947). Part III, Article XXIV.
• Human Development Report (1992). Oxford University Press.
• Kissenger, H. (1974). Implications of worldwide population growth for U.S. security and overseas interests. National Security Study Memorandum 200, December 10, https://pdf.usaid.gov/pdf_docs/Pcaab500.pdf.
• Balcı, E. (1973, Nisan 18). Politikada sorunlar: Avrupa meydan okuyor. Cumhuriyet.
• Special section: the world food crisis. (1974, Kasım 11). Time Magazine.
• Soviet wheat sale ineptly managed. (1974, Temmuz 29). New York Times.
• Yıldızoğlu, E. (1996, Kasım 18). Dünyayı kim doyuracak!. Cumhuriyet.
• Yüksel, A. S. (1968, Ocak 28). GATT ve Yeni Delhi konferansı. Cumhuriyet.
• Agriculture in Haiti. (2020, Nisan 20). https://en.wikipedia.org/wiki/Agriculture_in_Haiti.
• Briney, A. (2017, Nisan 23). Green revolution - History and overview of the green revolution. Updated March 03, 2017, https://www.thoughtco.com/green-revolution-overview-1434948.
• Dorsey, K. (2017, Nisan 23). The 1972 Soviet-American grain deal: the unintended environmental consequences of trading with the enemy. http://files.constantcontact.com/1d374365501/851101bb-81da-41b6-a09c-c8dbd238ce3e.pdf.
• Engdahl, F. W. (2020, Nisan 24). Monsanto Buys ‘Terminator’ Seeds Company. Global Research, August 27, 2006, https://www.globalresearch.ca/monsanto-buys-terminator-seeds-company/3082.
• FAOSTAT (Fishstatj-FAO Global Fishery and Aquaculture Production Statistics). (2020, Nisan 19). http://www.fao.org/faostat/en.
• Fitzgerald Moore, P., Parai, B. J. (2017, Nisan 23). The green revolution, http://people.ucalgary.ca/~pfitzger/green.pdf.
• IMF - Press release: IMF approves stand-by credit for Haiti. (2020, Nisan 18). March 8, 1995, https://www.imf.org/en/News/Articles/2015/09/14/01/49/pr9514.
• Mufakharul, I. (2020, Nisan 21). Jute industry. Banglapedia National Encyclopedia of Bangladesh, http://en.banglapedia.org/index.php?title=Jute_Industry.
• Public Law 480: better than a bomber. (2017, Nisan 25). Middle East Report 145 (March/April 1987), http://www.merip.org/mer/mer145/public-law-480-better-bomber.
• Sample-Haiti coffee history. (2020, Nisan 18). https://www.haiticoffee.com/blogs/news/test.
• SSNC Youtube - The devastating truth behind shrimp farming. (2017, Nisan 29). The Swedish Society for Nature Conservation (SSNC), https://www.youtube.com/watch?v=hPJpPEH3l7o.
• The Food and Agriculture Organization (FAO) Country profiles. (2020, 5 Mayıs). http://www.fao.org/countryprofiles/en.
• Worldbank - Least developed countries: UN classification. (2020, Mayıs 5). https://data.worldbank.org/region/least-developed-countries-un-classification.