A Theoretical Approach to Modern Poetry Art

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 44, 293 - 309, 31.01.2023

Sinan Bakır

https://doi.org/10.21550/sosbilder.1111359

Öz

The historical journey of poetry, which dates back to archaic times, plays a role in its transfer to contemporary periods through a strong tradition. While the features that make the poem an artistic genre are not certain due to the internal dynamics of the genre, the aesthetic dimension of the text is mostly considered with the connotation value of the language, the arts of speech and meaning, rhythm, image and meaning, or it is shown by the functioning of the structural organization that creates the poem. Although the point of view in question clarifies the boundaries of the aesthetic, it is far from fully explaining the features that should exist in the essence of great arts. In this article, which aims to create a theoretical framework for modern poetry the relationship between the language of poetry and the unconscious, the relationship between literary language and natural language, deformation, reason, irrationality, logic, construct of meaning and reality, perception of beauty, objective correlation, differentiation, image, imagination, technique, form, rhythm, naturalness / sincerity and ideology were emphasized, and the place of concepts in modern poetry and their relations with literature were opened to discussion. It has been observed that the problem areas in question are fictionalized in relation to linguistic activity in modern poetry.

Anahtar Kelimeler

modern poetry, reality, beauty, meaning, form

MODERN ŞİİR SANATINA KURAMSAL BİR YAKLAŞIM

Öz

Bir sanat türü olarak şiirin arkaik dönemlere dek uzanan tarihsel yolculuğu çağdaş dönemlere güçlü bir gelenek üzerinden intikal etmesinde rol oynar. Şiiri sanatsal bir tür hâline getiren özellikler türün yapısal dinamiklerinden kaynaklı nedenlerle göreceliğini korurken metnin edebîliği daha çok dilin çağrışım değeri, söz ve anlam sanatları, ritim, imge ve çokanlamlılık ya da biçimi var eden kayıtların kullanılma düzeyiyle açıklanır. Söz konusu bakış açısı edebî olanın sınırlarını belirginleştirmesine rağmen büyük sanatların özünde var olması gereken özellikleri bütünüyle açıklamaktan uzaktır. Modern şiir sanatına kuramsal bir çerçeve oluşturmayı amaçlayan bu makalede şiir dilinin bilinçdışı yapılanması, üst dil-doğal dil ilişkisi, deformasyon, us, usdışılık, mantık, anlam ve gerçeklik kurgusu, güzel(lik) algısı, nesnel bağlılaşım, farklılaştırma, imge, imgelem, teknik, biçim, ritim, doğallık / içtenlik, ideoloji üzerinde durulmuş, kavramların hem modern şiirdeki yeri hem de edebî boyutları tartışmaya açılmıştır. Söz konusu problem alanlarının modern şiirde dilsel etkinlikle ilişkili kurgulandığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

modern şiir, gerçek(lik), güzel(lik), anlam, biçim

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2012). Edebiyat yazıları. Metis Yayınları.
• Alkan, E. (2019). Şiir sanatı. Tün Yayınları.
• Bahtin, M. (2014). Karnavaldan romana. Ayrıntı Yayınları.
• Bakır, S. (2021). Garip ve İkinci Yeni üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Barthes, R. (2013). Dilin çalışma sesi. Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, R. (2016a). Göstergeler imparatorluğu. Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, R. (2016b). Yazının sıfır derecesi, Yeni eleştirel denemeler. Yapı Kredi Yayınları.
• Barthes, R. (2017). Eleştiri ve hakikat. İletişim Yayınları.
• Batur, E. (2003). E/Babil yazıları. Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İ. (1992). Şairin toprağı. Simavi Yayınları.
• Berk, İ. (2016). Eşik. Yapı Kredi Yayınları.
• Berk, İ. (2017). Logos. Yapı Kredi Yayınları.
• Brik, O. (2016). Ritim ve sözdizim. T. Todorov (Haz.), Yazın Kuramı, Rus Biçimcilerinin Metinleri içinde (135-144. ss.), Yapı Kredi Yayınları.
• Cansever, E. (2017a). Sonrası kalır I. Yapı Kredi Yayınları.
• Cansever, E. (2017b). Sonrası kalır II. Yapı Kredi Yayınları.
• Cansever, E. (2017c). Şiiri şiirle ölçmek. Yapı Kredi Yayınları.
• Cebeci, O. (2013). Metafor ve şiir dilinin yapısal özellikleri. İthaki Yayınları.
• Cemal Süreya (2016). “Günübirlik”ler. Yapı Kredi Yayınları.
• Cemal Süreya (2017). Sevda sözleri. Yapı Kredi Yayınları.
• Eagleton, T. (2015). Şiir nasıl okunur. Ayrıntı Yayınları.
• Ece Ayhan. (2014). Hay hak!, Söyleşiler. Yapı Kredi Yayınları.
• Ece Ayhan. (2017). Bütün yort savul’lar! Yapı Kredi Yayınları.
• Eco, U. (2016). Açık yapıt. Can Yayınları.
• Eliot, T.S. (2007). Edebiyat üzerine düşünceler. Paradigma Yayıncılık.
• Ergülen, H. (2013). Nar. Kırmızı Kedi Yayınları.
• Göktürk, A. (2016). Okuma uğraşı. Yapı Kredi Yayınları.
• Gündüzalp, N. C. (2008). Charles Baudelaire’in şiirlerinin Türkçe çevirileri üzerine inceleme. (Yayımlanmamış doktora tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hâşim, A. (2016). Piyale. Yapı Kredi Yayınları.
• Jakobson, R. (2016) Sanatta gerçekçilik üstüne. T. Todorov (Haz.), Yazın Kuramı, Rus Biçimcilerinin Metinleri içinde (91-101. ss.), Yapı Kredi Yayınları.
• Karakoç, S. (2007). Edebiyat yazıları I. Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2016). Gün doğmadan. Diriliş Yayınları.
• Lacan, Jacques. (2017). Psikanalizin dört temel kavramı. Metis Yayınları.
• Orhan Veli. (1990). Çeviri şiirler. Adam Yayınları.
• Şıklovski, Viktor. (2016). Teknik olarak sanat. T. Todorov (Haz.), Yazın Kuramı, Rus Biçimcilerinin Metinleri içinde (71-90. ss.), Yapı Kredi Yayınları.
• Tamer, Ü. (2016). Güneş topla benim için. Islık Yayınları.
• Tanyol, T. (2016). Toplu şiirler (1971-2015). Yapı Kredi Yayınları.
• Tinyanov, Y. (2016). Kuruluş kavramı. T. Todorov (Haz.), Yazın Kuramı, Rus Biçimcilerinin Metinleri içinde (107-111. ss.), Yapı Kredi Yayınları.
• Todorov, T. (2014). Poetikaya giriş. Metis Yayınları.
• Todorov, T. (2016). Yazın kuramı, Rus biçimcilerinin metinleri. Yapı Kredi Yayınları.
• Uyar, T. (2017). Büyük saat. Yapı Kredi Yayınları.
• Valéry, P. (2020). Şiir sanatı. Ketebe Yayınları.
• Ziss, A. (1984). Gerçekliği sanatsal özümsemenin bilimi estetik. De Yayınevi.
• Wellek, R. & Austin, W. (2016). Edebiyat teorisi. Dergâh yayınları.