ESTETİK CERRAHİ MÜDAHALE GÖRMÜŞ BİREYLER ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2018, Sayı: 38, 142 - 172, 30.11.2018

Gamze Gürler

Öz

Postmodernitede benlik ile refleksif bir ilişkisi olan beden, kişisel gelişimin ve benlik sunumunun önemli bir parçasıdır. Günümüzde beden parçalanmakta, her parçası estetize edilmektedir. Güzel bedenler, postmodern kültürün akışkan doğasına uygun olarak tüketime teşvik edecek ve değişime açık biçimde inşa edilmektedir. Bireyler, güzelliği elde etmek adına gün geçtikçe farklı yaş grupları arasında ve cinsiyet ayırt etmeksizin yaygın hale gelmeye başlayan estetik cerrahiye başvurabilmektedir. Estetik cerrahi, yalnızca bir güzellik pratiği olmakla kalmayıp, bir beden politikası, bireylerin benliği ve bedeni arasında kurduğu bir köprü ve öteki olma durumu ile başa çıkma mekanizmasıdır. Estetik cerrahi, hem metalaşmaya hem de bireyselleşmeye katkıda bulunması bakımından son derece ikircikli bir konuma sahiptir. Estetik cerrahinin yükselişinde bedenin dinsel boyunduruklardan özgürleşmesi; teknolojik gelişmeler ile acısız müdahalelerin vadedilmesi; medyada sunulan imajlar; küreselleşme ile güzellik ideallerinin tüm dünyaya yayılması; müdahalelerin ekonomik açıdan daha uygun hale gelmesi gibi faktörler de etkili olmuştur. Bu araştırmada, estetik cerrahi müdahale görmüş bireylerle gerçekleştirilen derinlemesine görüşmeler ile güzelliğin inşasında estetik cerrahinin rolünün ve ona atfedilen anlamlarının anlaşılması amaçlanmıştır. Anlamlı ötekilerin (özellikle akranların) müdahale görme kararına etkileri ve müdahaleye yönelik motivasyonların temelinde normallik ve topluma uyma arzusunun bulunması, bu çalışmada değinilen konular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Postmodernite, Beden, Güzellik, Kozmetik, Estetik Cerrahi

A Field Study on Individuals Who have Undergone Aesthetic Surgery

Öz

The body, which has a reflexive relationship with self, is an important part of personal development and self-presentation in postmodernity. Nowadays, the body is fragmented and every part of it is aesthetized. Beautiful bodies are constructed in a way that is encouraging consumption and open to change in accordance with the liquid nature of postmodern culture. Individuals may undergo aesthetic surgery which is becoming widespread among different age groups and regardless of sex in order to attain beauty. Aesthetic surgery intervention is not merely a beauty practice, but a body politics, a bridge between self and body of individuals and a mechanism of dealing with state of being other. Aesthetic surgery has a very ambivalent position in terms of its contribution to both commodification and individualization. Factors such as liberation of the body from religious chains; the promises of painless interventions with technological developments; images presented in the media; the spread of beauty ideals all over the world with globalization; more affordable interventions were also effective in the rise of aesthetic surgery. In this study, we aimed to understand the role of aesthetic surgery and the meanings attributed to it in the construction of beauty through in-depth interviews with individuals who had undergone aesthetic surgery. The impacts of significant others (especially peers) on the decision to intervene and that there is a desire for normality and conformity on the basis of motivation for the intervention have mentioned in this study.

Anahtar Kelimeler

Postmodernity, Body, Beauty, Cosmetic, Aesthetic surgery

Kaynakça

• AL, B., 2014, “The Source-Synthesis-History and Use of Atropine”, Journal of Academic Emergency Medicine, 13:1: 1-3.
• ATKINSON, M., 2006, “Masks of Masculinity: (Sur)passing Narratives and Cosmetic Surgery”, Body/Embodiment: Symbolic Interaction and the Sociology of the Body (içinde) WASKUL D.D. & VANINI,P. (der) Hampshire: Ashgate Publishing.
• BAUMAN, Z., 1999, Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar. (Ü. Öktem, Çev.), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• BAUMAN, Z., 2000, Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. (İ. Türkmen, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BAUMAN, Z., 2013, Yaşam Sanatı (2. basım), (A. Sarı, Çev.), İstanbul: Versus Kitap.
• BAUMAN, Z., 2016, Özgürlük (2. basım), (K. Eren, Çev.), Ankara: Ayrıntı Yayınları.
• BAUMAN, Z., LYON D., 2016, Akışkan Gözetim (2. basım), (E. Yılmaz, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BORDO, S. 2009, “Twenty Years in the Twilight Zone”, Cosmetic Surgery: A Feminist Primer (içinde) HEYES C.J. & JONES, M. (der) İngiltere: Ashgate Publishing Ltd.
• BOURDIEU, P. 2015, Eril Tahakküm (2.basım), (B. Yılmaz, Çev.), İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• BRAUN, V., 2009, “Selling the “Perfect” Vulva”, Cosmetic Surgery: A Feminist Primer (içinde) HEYES C.J. & JONES, M. (der) İngiltere: Ashgate Publishing Ltd.
• BROOKS, A., 2004, “'Under the Knife and Proud of It': An Analysis of the Normalization of Cosmetic Surgery”, Critical Sociology, 30:2: 207-239.
• COLLINS, K. M. T., ONWUEGBUZIE, A., JIAO, Q. G., 2007, “A Mixed Methods Investigation of Mixed Methods Sampling Designs in Social and Health Science Research”, Journal of Mixed Methods Research, 1:3: 267-294.
• CROSSLEY, N., 2006, “The Networked Body and the Question of Reflexivity”. Body/Embodiment: Symbolic Interaction and the Sociology of the Body (içinde), WASKUL D.D. & VANINI,P. (der), Hampshire: Ashgate Publishing.
• ÇABUKLU, Y., 2004, Toplumsalın Sınırında Beden, İstanbul: Kanat Kitap-Pusula Yayınları.
• DAVIS, K., 1995, Reshaping the Female Body: The Dilemma Of Cosmetic Surgery. New York: Routledge.
• DAVIS, K., 2002, “From Objectified Body to Embodied Subject”, JACKSON S., SCOTT, S. (der) Gender: a Sociological Reader (içinde), Londra: Routledge.
• DAVIS, K., 2009, “Revisiting Feminist Debates on Cosmetic Surgery: Some Reflections on Suffering, Agency, and Embodied Difference”, Cosmetic Surgery: A Feminist Primer (içinde) HEYES C.J. & JONES, M. (der) İngiltere: Ashgate Publishing Ltd.
• DEMEZ, G., 2009, “Giriş”, Toplumbilim, 24: 9-12.
• ELLIOTT, A., 2008, Making the Cut: How Cosmetic Surgery is Transforming our Lives, Londra: Reakiton Books.
• ERGENEKON, B., 2006, “Estetik Cerrahiye Başvurmanın Kültüre Bağlı Nedenleri (Kendi İstekleriyle Ameliyat Olan Bireyler Üzerine Sosyal Antropolojik İnceleme”, Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• FARDOULY J., WILLBURGER B.K., VARTANIAN L.R., 2018, “Instagram Use and Young Women’s Body Image Concerns and Self objectification: Testing Mediational Pathways”. New Media & Society. 20:4: 1380–1395.
• FEATHERSTONE, M., 2010, “Body, Image And Affect in Consumer Culture”. Body & Society, 16:1: 193-221.
• FEATHERSTONE, M., 2013. Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. (3. baskı), (M. Küçük, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• FORMSANTE DERGİSİ, Aralık 2013. (erişim tarihi: 15.08.2017). link: http://www.formsante.com.tr/guzellik/estetik/2914-turkiyenin-estetik-raporu- aciklandi.html
• GIDDENS, A., 2010, Modernite ve Bireysel Kimlik: Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum, (Ü. Tatlıcan, Çev.), İstanbul: Say Yayınları.
• GILL, R., HENWOOD, K.& MCLEAN, C., 2005, “Body Projects and the Regulation of Normative Masculinity”, Body & Society, 11:1: 1-29.
• GIMLIN D., 2000, “Cosmetic Surgery: Beauty as Commodity”, Qualitative Sociology, 23: 1: 77-98.
• GLASER, B. G., STRAUSS, A. L., 2006, Discovery of Grounded Theory: Strategies For Qualitative Research. Chicago: AldineTransaction.
• GOFFMAN, E.,2014, Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, (3. Basım), (B. Cezar, Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• GÜMÜŞ S., GÜMÜŞ H.G., GÜMÜŞ T.B., GÜMÜŞ S., Bilim, T., 2015, “Kadın ve Erkeklerin Kozmetik Ürünleri Tüketim Alışkanlıkları Üzerine bir Araştırma”, Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi, 2:4: 1-27.
• HALL, M., 2014, Metrosexual Masculinities, İngiltere: Palgrave Macmillan.
• HEYES, C. J., JONES, M., 2009, “Cosmetic Surgery in the Age of Gender”, Cosmetic Surgery: A Feminist Primer (içinde) HEYES C.J. & JONES, M. (der) İngiltere: Ashgate Publishing Ltd.
• HILDEBRANDT T., LATNER, J. D. 2007, “The Roles of Stereotypes and Group Norms on Perception on Bodily Attractiveness”,The Body Beautiful (içinde), İngiltere: Palgrave Macmillan.
• İNCEOĞLU Y., KAR, A., 2016, Dişilik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında Kadın ve Bedeni, (2. basım), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• JONES, M., 2008, Skintight: An Anatomy of Cosmetic Surgery, Oxford: Berg Publications.
• JONES, M., 2012, “Cosmetic Surgery and the Fashionable Face”, Fashion Theory, 16:2: 193-210.
• KARA, Z., 2011, “Beden Sosyolojisinden Ölüm Sosyolojisine: İnterdisipliner bir Yaklaşım”, Beden Sosyolojisi (içinde), CANATAN K. (der), İstanbul: Açılım Kitap.
• KÜMBETOĞLU, B., 2017, Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, (5. Basım), Ankara: Bağlam Yayıncılık.
• LEE, S., CLARK, N., 2014, “The Normalization of Cosmetic Surgery in Women’s Magazines from 1960 to 1989”, Journal of Magazine & New Media Research, 15:1: 1-22.
• MATAIX, J., 2012, “Cult of the Body Beautiful: At What Cost?”, Actas Dermosifiliograficas, 103:8: 655-660.
• MERRIAM, S. B., 2015, Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. TURAN S., (Çev. & Der.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• MORGAN K. P., 2009, “Women and the Knife: Cosmetic Surgery and the Colonization of Women’s Bodies”, Cosmetic Surgery: A Feminist Primer (içinde) HEYES C.J. & JONES, M. (der) İngiltere: Ashgate Publishing Ltd.
• NAZLI, A., 2009, “Sosyolojik Bakışın Eşiğindeki Beden”, Toplumbilim, 24: 61-68. ODABAŞ, S., 2008, “'Güzelliğin On Para Etmez Şu Estetik Cerrahlar Olmasa:' Medyada Beden Politikalarının Temsili”, Kültür ve İletişim, 11:1: 53-72.
• ORY, P., 2006, “Sıradan Beden”, Bedenin Tarihi 3 (Bakıştaki Değişim: 20. Yüzyıl),. CORBIN A., COURTINE G.G., VIGARELLO G. (der), (çev: Saadet Özen), Ankara: YKY Yayınları.
• REISCHER, E., KOO K. S., 2004, “The Body Beautiful: Symbolism and Agency in the Social World”, Annual Review of Anthropology, 33: 297–317.
• SEIDLER, V. J., 2013, Unreasonable Men: Masculinity and Social Theory, Londra ve New York: Routledge.
• SEVİM, S., SEVİM, B. A., 2014, “21. Yüzyılın İlk On Yılında Estetik Cerrahinin Yükselişi: ABD Örneği”, Uluslararası Hakemli Akademik Spor Sağlık Ve Tıp Bilimleri Dergisi, 10:4: 67-87.
• SHILLING, C., 2005,. The Body in Culture, Technology & Society. FEATHERSTONE M. (der), Londra: SAGE.
• SOHN A-M., 2013, “Cinsel Bedenler”, CORBIN A., COURTINE G.G., VIGARELLO G. (der), (çev: Saadet Özen), Ankara: YKY Yayınları.
• ULUSLARARASI ESTETİK PLASTİK CERRAHİ DERNEĞİ, 2015. (erişim tarihi: 21.04.2017). link: www.isaps.org/news/isaps-global-statistics
• VARGA, I., 2005, “The Body – The New Sacred? The Body in Hypermodernity”, Current Sociology, 53:2: 209–235.
• VIGARELLO, G., 2013, Güzelliğin Tarihi, (E. Ataçay, Çev.), Ankara: Dost Kitabevi.
• ZİNDE TÜRKİYE SAĞLIKLI YAŞAM VE SPOR DERGİSİ, Aralık 2014. (erişim tarihi: 01.07.2017). link: http://www.bodytr.com/2014/12/erkeklerde-en-cok-tercih- edilen-10-estetik-operasyon.html