DAMGALANAN BİR YAŞAM TARZI OLARAK BEKARLIK

Yıl 2021, Sayı: 41-42, 81 - 115, 26.11.2021

Fatih Tezcan

Öz

Günümüzde sanayileşme sonrası değişen üretim ilişkilerinin etkisi ile oluşan gelecek belirsizliği, uzun vadeli planların yapılmasının zorlaşması ve artan boşanma oranları dolayısıyla evliliğin bir risk olarak görülmesi sonucunda nüfusun önemli bir bölümünü bekar bireyler oluşturmaya başlamıştır. Aile ve evlilik örüntüsünde meydana gelen değişimlerin de etkisiyle bekarlık aileye alternatif farklı bir yaşam tarzı olarak görünürlük kazanmasına karşın toplumsal alanda bir eksiklik olarak görülmeye ve olumsuz biçimde nitelenmeye devam etmektedir. Bu çalışmada bekar bireylerin karşılaşmış oldukları olumsuz davranışlar temelinde şekillenen damgalanma deneyimlerine odaklanılmakta ve bekarlığın toplumsal bağlamda olumsuzlanmasının nasıl gerçekleştiğinin gösterilmesi amaçlanmaktadır. Örneklem grubunda, değişen yakın çevreleri dolayısıyla bireylerin karşılaştıkları davranışların da farklılaşabileceği düşünülerek, çeşitliliğin sağlanması için 35 yaş üstü hem hiç evlenmemiş hem de evlilik ve ayrılık deneyimi bulunan farklı meslek gruplarından kadın ve erkek katılımcılarla görüşme tekniği kullanılarak veriler toplanmıştır. Çalışma içinde 17 katılımcının ifadelerine yer verilmiş olup, katılımcılar tarafından aktarılan deneyimlerin analizinde nitel araştırma yöntemi olan fenomenolojik yaklaşım tercih edilerek betimsel bir çalışmanın ortaya konması hedeflenmiştir. Sonuçta elde edilen veriler ışığında bekar bireylerin yapısal temelde olumsuz algılandıkları, kamusal alanda olumsuz davranışlara maruz kaldıkları ve benliklerinin de yaşadıkları damgalanma deneyiminden etkilendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Bekarlık, Damga, Fenomenolojik Yaklaşım, Aile, Yaşam Tarzı

Singlehood as a Stigmatized Lifestyle

Öz

Today a significant portion of the population consists of single people as a result of perceiving marriage as a risk due to the uncertainty of the future caused by the effects of changing production relations, increasing divorce rates and the difficulty of making long-term plans. With the changes in the family and marriage pattern, singlehood gains visibility as an alternative lifestyle to the family. Nevertheless, singlehood continues to be seen as a deficiency in the social sphere and to be described negatively. This study aims to show how the negation of singlehood occurs in the social context and focuses on the stigmatization experiences which are shaped by the negative behaviors that single people encounter. Taking into account that the negative behaviors that faced by the single people might be different due to their immediate environment, participants from different occupational groups were included in the sample. In order to create diversity in the sample, data were collected by using interview technique with male and female participants over 35 years of age including never married, divorced and married. The statements of 17 participants were included in the study, and it was aimed to reveal a descriptive study by choosing the phenomenological approach as a qualitative research method in the analysis of the experiences conveyed by the participants. The data analysis shows single people are perceived negatively on a structural basis, they are exposed to negative behaviors in the public sphere, and their "selves" are affected by the stigma experience.

Anahtar Kelimeler

Singlehood, Stigma, Phenomenological Approach, Family, Lifestyle

Kaynakça

• Akçıl, B. (2019). Yozgat’ta Çalışan Bekar Kadınların Şiddet Algısı. Yüksek Lisans Tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yozgat. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=aEzj_IdWAsjiSAfK3qwrBp9c4jgJjnxqFDCRxIKPTWWgNGfRxJF8SXY4dVkiCtin
• Arnett, J. J. (2000). “Emerging Adulthood: A Theory of Development from the Late Teens Through the Twenties”. American Psychologist, 55(5): 469-480.
• Arnett, J. J. (2007). “Emerging Adulthood: What Is It, and What Is It Good For?”. Society for Research in Child Development, 1(2): 68–73.
• Asolar, D. (2018). Singlehood: An exploratory study and its relationship to relationship centrality. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=fS4sqEZr79C_n60Rk6MjFfJhAbpddQqrVoAQ9THEq3zQF0ekyPcl-g1Ju3ltOvMM
• Band-Winterstein, T. ve Manchik-Rimon, C. (2014). “The Experience of Being an Old Never-Married Single: A Life Course Perspective”. Aging and Human Development, 78(4): 379-401.
• Beck, U. (2014). Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru. (Çev. K. Özdoğan ve B. Doğan), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Beck, U. ve Beck-Gernsheim, E. (2012). Aşkın Normal Kaosu. (Çev. N. Ermiş), Ankara: İmge Kitabevi.
• Becker, H. S. (2015). Hariciler: Bir Sapkınlık Sosyolojisi Çalışması. (Çev. Ş. Geniş ve L. Ünsaldı), Ankara: Heretik Yayınları.
• Bergler, E. (1945). “The Problem of the Overaged Bachelor”. Medical Record, 158: 287-290.
• Bos, A. E. R., Pryor, J. B., Reeder, G. D. ve Stutterheim, S. E. (2013). “Stigma: Advances in Theory and Research”. Basic and Applied Social Psychology, 35(1): 1-9.
• Byrne, A. (2000). Single Women's Identities in Contemporary Irish Society. Doktora Tezi, University of Limerick, Limerick.
• Byrne, A. (2007). “Women Unbound: Single Women in Ireland”. (Ed. V. Yans-McLoughlin ve R. Bell), In Women on Their Own. New Jersey: Rutgers University Press.
• Byrne, A. ve Carr, D. (2005). “Caught in the Cultural Lag: The Stigma of Singlehood”. Psychological Inquiry, 16(2-3): 84-91.
• Connidis, I. A., B, K. ve Karlsson, S. G. (2017). “Ambivalence and Living Apart Together in Later Life: A Critical Research Proposal”. Journal of Marriage and Family, 79(5): 1404-1418.
• Corrigan, P. W., Kerr, A. ve Knudsen, L. (2005). “The Stigma of Mental Illness: Explanatory Models and Methods for Change”. Applied and Preventive Psychology, 11: 179–190.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Crocker, J. ve Major, B. (1989). “Social Stigma and Self-Esteem: The Self-Protective Properties of Stigma”. Psychological Review, 96(4): 608-630.
• Çelik, K. ve Yüce Tar, Y. (2016). “Kadınların evlenmeme ile baş etme yolları: Kaçarak reddetmek!”. Toplum ve Bilim, Sayı 137: 23-47.
• Darling, J. (1977). “Bachelorhood and Late Marriage: An Interactionist Interpretation”. Symbolic Interaction, 1(1): 44-55.
• DePaulo, B. (2007). Singled Out: How Singles Are Stereotyped, Stigmatized, and Ignored, and Still Live Happily Ever After. New York: St. Martin’s Publishing.
• DePaulo, B. M. ve Morris, W. L. (2005). “Singles in Society and in Science”. Psychological Inquiry, 16(2-3): 57–83.
• D'hombres, B., Schnepf, S., Barjakovà, M. ve Mendonça, F. T. (2018). Loneliness Across Europe. Joint Research Centre Report.
• Erdoğan, B. (2020). “Modern Toplumda Yalnız Yaşamak, Yeni Bir Norm Olarak Bekarlık”. Sosyologca, Sayı 18-19: 293-316.
• Forsyth, C. J. ve Johnson, E. L. (1995). “A Sociological View of The Never Married”. International Journal of Sociology of the Family, 25(2): 91-104.
• Foucault, M. (1977). Discipline and Punish. New York: Pantheon.
• Gibson-Davis, C. M. (2009). “Money, Marriage, and Children: Testing the Financial Expectations and Family Formation Theory”. Journal of Marriage and Family, 71(1): 146-160.
• Goffman, E. (2014a). Damga: Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. (Çev. Ş. Geniş, L. Ünsaldı ve S. N. Ağırnaslı), Ankara: Heretik Yayınları.
• Goffman, E. (2014b). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. (Çev. B. Cezar), İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Gove, W. R, Hughes, M. ve Style, C. B. (1983). “Does Marriage Have Positive Effects on the Psychological Well-Being of the Individual?”. Journal of Health and Social Behavior, 24(2): 122-131.
• Guinnane, T. W. (1991). “Rethinking the Western European Marriage Pattern: The Decision to Marry in Ireland at the Turn of the Century”. Journal of Family History, 16: 47-64.
• Hareven, T. (1982). Family Time and Industrial Time. Cambridge: Cambridge University Press.
• Hatzenbuehler, M. L. ve Link, B. G. (2014). “Introduction to the Special Issue on Structural Stigma and Health”. Social Science and Medicine, 103: 1-6.
• Herek, G. M. (2009). “Sexual Stigma and Sexual Prejudice in the United States: A Conceptual Framework”. D. A. Hope (Ed.), Contemporary Perspectives on Lesbian, Gay, and Bisexual Identities, New York: Springer-Verlag.
• Hertel, J., Schutz, A., DePaulo, B. M., Morrıs, W. L. ve Stucke, T. S. (2007). “She’s single, so what? How are singles perceived compared with people who are married?”. Journal of Family Research, 19: 139-158.
• Jamieson, L. ve Simpson, R. (2013). Living Alone: Globalization, Identity and Belonging. London: Palgrave Macmillan.
• Johnson, M. W. ve Eklund, S. J. (1984). “Life-Adjustment of the Never-Married: A Review with Implications for Counseling”. Journal of Counseling & Development, 63(4): 230 36.
• Kavas, B. (2018). Bekar Kadınlara Yönelik “Evlen” Baskısı. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=as2oTjW5jfr9IKSvmCdJYiD8kp7X9XKBXfVGY06DiB88gbQ_WyONRAdrzQ4y26T
• Keith, P. M. (1986). “Isolation of the Unmarried in Later Life”. Family Relations, 35(1): 389-95.
• King, A. E., ve Allen, T. T. (2009). “Personal Characteristics of the Ideal African American Marriage Partner: A Survey of Adult Black Men and Women”. Journal of Black Studies, 39(4): 570-588.
• Klinenberg, E. (2012a). Going Solo: The Extraordinary Rise and Surprising Appeal of Living Alone. New York: The Penguin Press.
• Kuhn, M. (1955). “How Mates Are Sorted”. H. Becker ve R. Hill (Ed.), Family, Marriage and Parenthood. Boston: Heath.
• Levin, I. (2004). “Living Apart Together: A New Family Form”. Current Sociology, 52(2): 223–240.
• Link, B. G. ve Phelan, J. C. (2001). “Conceptualizing Stigma”. Annual Review of Sociology, 27: 363-385.
• Lordoğlu, C. (2018). İstanbul’da Bekar Kadın Olmak. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Major, B. ve O’brıen, L. T. (2005). “The Social Psychology of Stigma”. Annual Review of Psychology, 56: 393-421.
• May, E. T. (2017). Homeward Bound: American Families in the Cold War Era. New York: Hachette Book Group.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. California: Sage.
• Reynolds, J., Wetherell, M. ve Taylor, S. (2007) “Choice and Chance: Negotiating Agency in Narratives of Singleness”. The Sociological Review, 55(2): 331-351.
• Stein, P. J. (1975). “Singlehood: An Alternative to Marriage”. The Family Coordinator, 24(4): 489-503.
• Süleymanlı, E., Çaylak, M., Atlı, C., Akdağ, Z. S. ve Değirmenci, S. (2020). “Göçmen Yalnızlığının Sosyo-Psikolojik Açıdan Değerlendirilmesi”. Sosyologca, Sayı 18-19: 269-291.
• Svendensen, L. (2018). Yalnızlığın Felsefesi. (Çev. M. Erşen), İstanbul: Redingot Kitap.
• Van Manen, M. (1990). Researching Lived Experience: Human Science for an Action Sensitive Pedagogy. New York: State University of New York Press.
• Zeybekoğlu, Ö. (2012). “Değişen ve Değiş(e)meyen Yönleri ile Aile: Yapısı, Türleri, İşlevleri”. N. Adak (Ed.), Değişen Toplumda Değişen Aile: Sosyolojik Tartışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cambridge Dictionary (2021). Cambridge İngilizce Sözlük. https://dictionary.cambridge.org/tr/sözlük/ingilizce/single (erişim tarihi: 26.10.2021)
• Chamie, J. (2017). “The Rise of One-Person Households”. IPS-Inter Press Service.https://www.ipsnews.net/2017/02/the-rise-of-one-person-households (erişim tarihi: 26.10.2021)
• Eurostat (2021). Household Composition Statistics. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Household_composition_statistics#More_and_more_households_consisting_of_adults_living_alone (erişim tarihi: 08.05.2021)
• Klinenberg, E. (2012b). “America: Single, and Loving It”. The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/02/12/fashion/America-Single-and-Loving-It.html (erişim tarihi: 10.02.2020)
• Koessl, G. (2017). “The rise of single households in the European Union and the impact on housing”. Sociology Lens. https://www.sociologylens.net/article-types/opinion/rise-single-households-european-union-impact-housing/18676 (erişim tarihi: 10.02.2020).
• Ortiz-Ospina, E. ve Roser, M. (2020). Marriages and Divorces. https://ourworldindata.org/marriages-and-divorces (erişim tarihi: 26.10.2021)
• TDK (2021a). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr (erişim tarihi: 26.10.2021)
• TDK (2021b). Derleme Sözlüğü (Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü). https://sozluk.gov.tr (erişim tarihi: 26.10.2021)
• TÜİK (2021a). İstatistiklerle Aile 2020. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle- Aile- 2020-37251 (erişim tarihi: 13.05.2021)
• TÜİK (2021b). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri 2020.https://data.tuik.gov.tr/Bulten/GetBultenPdf?id=37211(erişim tarihi: 26.10.2021)