Examining the Status of the Teaching Profession on the Basis of Teachers' Opinions

Yıl 2024, , 319 - 334, 18.12.2024

Ercan Şahbudak , İlhan Karahan

https://doi.org/10.17753/sosekev.1574773

Öz

This study examines the status of the teaching profession from the perspective of teachers and aims to reveal the effects of teachers' professional status perceptions on their professional motivation and performance. In the study, the screening model was chosen based on the quantitative research method. In the research, the Perception Scale on the Status of the Teaching Profession was used and applied face to face to 530 teachers working in the public sector in Sivas. The data obtained was analyzed using the SPSS package program. When the findings obtained from the teachers participating in the research were analyzed, a statistically significant relationship was found between the teaching profession status and the income levels and staff status of the participants, while no significant difference was observed between variables such as gender, education level and having children. According to the data obtained, it was seen that teachers' perceptions of their professional status were low and this negatively affected their professional satisfaction and motivation. Additionally, suggestions are presented to increase the professional status of teachers. These suggestions include increasing teachers' professional development opportunities, improving their salaries and working conditions, and increasing their social prestige, etc. suggestions are included. The study emphasizes that improving the teaching profession status will play an important role in increasing the quality of education.

Anahtar Kelimeler

Profession, Social change, Education, Status, Teacher

ÖĞRETMENLİK MESLEK STATÜSÜNÜN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ TEMELİNDE İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışma, öğretmenlik mesleğinin statüsünü, öğretmenlerin bakış açısıyla incelemekte ve öğretmenlerin mesleki statü algılarının mesleki motivasyon ve performansları üzerindeki etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada nicel araştırma yöntemine dayalı olarak tarama modeli seçilmiştir. Araştırmada, Öğretmenlik Mesleğinin Statüsüne Yönelik Algı Ölçeği kullanılmış ve Sivas ilinde kamuda görev yapan 530 öğretmene yüz yüze uygulanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmenlerden elde edilen bulgular analiz edildiğinde, öğretmenlik meslek statüsü ile katılımcıların gelir düzeyleri ve kadro durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkiye rastlanırken, cinsiyet, öğrenim durumu ve çocuk sahibi olma gibi değişkenler arasında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Elde edilen verilere göre öğretmenlerin mesleki statülerine dair algılarının düşük olduğu ve bu durumun mesleki tatmin ve motivasyonlarını olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. Ayrıca, öğretmenlerin mesleki statülerinin yükseltilmesi için öneriler sunulmuştur. Bu öneriler arasında, öğretmenlerin mesleki gelişim fırsatlarının artırılması, maaş ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve toplumsal saygınlıklarının artırılması vb. öneriler yer almaktadır. Yapılan çalışmada, öğretmenlik meslek statüsünün iyileştirilmesinin, eğitim kalitesinin artırılmasında önemli bir rol oynayacağı vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Meslek, Toplumsal değişme, Eğitim, Statü, Öğretmen

Kaynakça

• Atalay, A. Ç. (2013). Mesleklerin ismini değiştirmek imajlarını değiştirmek için yeterli mi? Sekreterlik mesleği örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 223-234. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbe/issue/23164/247401
• Ayna, Y., & Deniz, L. (2022). Ücretli öğretmenlik: Bir metafor çalışması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 53-71. https://doi.org/10.51119/ereegf.2022.22
• Bilici, C. S. (2019). Örnekleme yöntemleri. H. Özmen, & O. Karamustafaoğlu (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss. 56-78) Pegem.
• Bozbayındır, F. (2019). Öğretmenlik mesleğinin statüsünü etkileyen unsurların öğretmen görüşleri temelinde incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 2076-2104. https://doi.org/10.17755/esosder.583274
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K.E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Chan, Y. (2003). Biostatistics101: Atapresentation. Singapore Medical Journal, 44(6), 280-285.
• Ertürk, E. (2019). Türkiye’de öğretmenlik mesleğinin dönüşümü. K. İnal & G. Akkaymak (Eds.), Türkiye’de Eğitimin Neoliberal Dönüşümü içinde (ss.125-150). Töz.
• İlhan, S. (2008). Yeni kapitalizm ve meslek olgusunun değişen anlamları üzerine. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(21), 313-328.
• Karakaş, M. (2003). Meslekler sosyolojisi açısından Türk polisinin mesleki profili. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel.
• Kıyak, Ç. (2022). Öğretmenlerin mesleki statü algıları ile işteki mutlulukları arasındaki ilişki. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Üniversitesi Tezsiz Yüksek Lisans Projesi.
• Kızılçelik, S., & Erjem, Y. (1996). Açıklamalı sosyoloji sözlüğü. Saray.
• Maguire, P. (2002). Key communication skills and how to acquire them. BMJ, 325(7366), 697-700 https://doi.org/10.1136/bmj.325.7366.697
• Meirkulova, A., & Gelişli, Y. (2021). Öğretmenlik mesleğinin statüsüne yönelik algı ölçeği: Bir ölçek geliştirme çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(2), 1145-1172. https://doi.org/10.17152/gefad.905176
• Neuman, W. L. (2017). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar (9. baskı). Yayın odası.
• ÖYGGM, (2017). Öğretmen Strateji Belgesi 2017-2023. MEB. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RG-Ylan-_26.07.2017.pdf
• Özdamar, K. (2016). Eğitim, sağlık ve davranış bilimlerinde ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Nisan.
• Pişkin, Z., & Parlar, H. (2021). Toplumsal statü ve algı açısından öğretmenlik mesleğinin incelenmesi. Academic Platform Journal of Education And Change 4(1), 1-28.
• Saunders, M., Lewis, P., & Thornhill, A. (2016). Research methods for business students. Pearson.
• Selçuk, S. G. (2019). Tarama yöntemi. H. Özmen, & O. Karamustafaoğlu (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss. 140-161) Pegem.
• Shao, A. T. (2002). Marketing research: an aidto decision making, cincinnati, Ohio. South-Western/Thomson Learning.
• Sivas İl Milli Eğitim Müdürlüğü, (2024). Sayılarla Sivas İl Milli Eğitim Müdürlüğü: https://sivas.meb.gov.tr/ adresinden 02.03.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Sunar, L. (2020). Türkiye’de mesleki itibar: Dönüşen çalışma hayatı ve mesleklerin sosyal konumu. Journal of Economy Culture and Society, 0(1), 29-59. https://doi.org/10.26650/JECS2020-0053
• Sunar, L. (2020). Türkiye’de çalışma hayatı ve meslekler. Toplumsal Yapı Araştırmaları.
• Şavran. G.T. (2015). Sosyolojide araştırma yöntem ve teknikleri. Anadolu Üniversitesi.
• Şensoy, Ü., & Köse, E, K. (2023). Öğretmenlik mesleği imajının öğretmen, öğrenci ve veli algılarına bağlı olarak incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 1092-1114. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1142779
• Ural, A. & Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Detay.
• Ünal, L. I. (2005). Öğretmen İmgesinde Neoliberal Dönüşüm. Eğitim Bilim Toplum Dergisi 3(1), 4-15.
• Ünsal, S. (2018). Türkiye’de öğretmenlik mesleğinin statüsüne ilişkin bir Pareto analizi. Sakarya University Journal of Education, 8(2), 111-130. https://doi.org/10.19126/suje.379040
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay.
• Yıldız, A. (2013). Türkiye’de öğretmenlik mesleğinin dönüşümü: İdealist öğretmenden sınava hazırlayıcı teknisyen öğretmene. Eleştirel Pedagoji Dergisi, 0(27), 44-50. https://doi.org/10.37217/tebd.1396521