GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE FAALİYET GÖSTEREN LOJİSTİK FİRMALARININ FİNANSAL KIRILGANLIKLARI ÜZERİNE BİR PANEL VERİ ANALİZİ

Yıl 2022, Sayı: 90, 377 - 402, 28.03.2022

Mücahit Çitil Mehmet Ragıp Görgün

Öz

Bu çalışma, oldukça güncel bir konu olan finansal kırılganlık olgusunu hızla gelişen
bir sektör olan lojistik sektörü için bölgesel ölçekte (Güneydoğu Anadolu Bölgesi) inceleyerek literatüre katkı sağlamayı hedeflemiştir. Bu amaçla 2006-2019 yılları arasında
en az 8 yıllık verisi bulunan 2669 firmaya ait veriler kullanılarak toplam 21785 gözlem
elde edilmiştir. Söz konusu veriler T. C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Girişimci Bilgi Sisteminden alınmıştır. Bu verilerle Güneydoğu Anadolu Bölgesinde faaliyet gösteren
lojistik firmalarının finansal kırılganlıklarını etkileyen faktörlerin neler olduğu sorusuna cevap aranmıştır. Bu soru çerçevesinde panel regresyon analizi yapılmıştır. Finansal
kırılganlık ölçütü olarak Altman-Z Skoru, açıklayıcı değişkenler olarak ise Öz Sermaye
Devir Hızı, Cari Oran, Kaldıraç Oranı, Borç FAVÖK Oranı ve Uzun Vadeli Borç Oranı
kullanılmıştır. 2006-2019 yılları arasındaki veriler kullanılarak yapılan analizlerden elde
edilen sonuçlara göre dönen varlıkların kısa vadeli borçları karşılayıp karşılayamadığını
gösteren Cari Oran ile finansal kırılganlık arasında ters yönlü bir ilişki tespit edilmiştir,
Buna karşın işletmeye ait varlıkların finansman yapılarını gösteren Kaldıraç Oranı ve
Uzun Vadeli Borç Oranı ile finansal kırılganlık arasında doğru yönlü bir ilişkinin olduğu
tespit edilmiştir. Öz Sermaye Devir Hızı ve faiz ve vergi öncesi karı gösteren Borç FAVÖK
Oranı ile finansal kırılganlık arasında Güneydoğu Anadolu Bölgesinde faaliyet gösteren
lojistik firmaları bağlamında istatistiksel olarak anlamlı sonuçlara ulaşılamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Lojistik sektörü, Finansal kırılganlık, Finansal sürdürülebilirlik, Bölgesel ekonomi, Panel veri analizi.

Kaynakça

• Allahrakha, M., Cetina, J. and Munyan, B. (2018). Do higher capital standards always reduce bank risk? The impact of the Basel leverage ratio on the US triparty repo market. Journal of Financial Intermediation, (34), 3-16.
• Aspachs, O., Goodhart, C. A., Tsomocos, D. P. and Zicchino, L. (2007). Towards a measure of financial fragility. Annals of Finance, 3(1), 38.
• Boğa, S. (2017). Finansal kırılganlıklar ve uluslararası sermaye hareketleri: gelişmekte olan ülkeler üzerine bir Analiz. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergis, 9(16), 1-17.
• Christopher, M. (2011). Logistics ve supply chain management (Fourth Edition b.). Dorchester: Pearson Education Limited.
• Cole, H. L. and Ohanian, L. E. (1999). The great depression in the United States. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review From A Neoclassical Perspective, 23, 2.
• Çitil, M. ve Görgün, M. (2021). Lojistik hizmet talebinin belirleyicileri: Türkiye lojistik sektörü için bir zaman serisi analizi . Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(2), 1128-1147.
• Easton, P. (2004). PE ratios, PEG ratios, and estimating the implied expected rate of return on equity capital. The Accounting Review,79(1), 73-95.
• Girişimci Bilgi Sistemi. (2021, Eylül 15). Girişimci bilgi sistemi. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı: Web: https://gbs.sanayi.gov.tr/CRM/Main/Index#CRM adresinden 10 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
• Hasle, A., Lusardi, A. and Oggero, N. (2018). Financial fragility in the US: Evidence and ımplications. Washington: Global Financial Literacy Excellence Center.
• Jawabreh, O. A., rawashdeh, F. A. and Senjelawi, O. (2017). Using Altman's Z-score model to predict the financial failure of hospitality companies- Case of Jordan. International Journal of Information, Business and Management, 9(2), 156.
• Kale, S. ve Eken, M. H. (2017). Türk bankacılığında krizler ve çıkarılan dersler. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdar Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(5), 12.
• Khaddafi, M., Falahuddin, Heikal, M. and Nandari, A. (2017). Analysis Z-score to predict bankruptcy in banks listed in Indonesia stock exchange. International Journal of Economics and Financial Issues, 7(3), 326.
• Klomp, J. (2014). Financial fragility and natural disasters: An empirical analysis. Journal of Financial Stability,13, 190.
• Lagunoff, R. (2001). A model of financial fragility. Journal of Economic Theory, 99(1-2), 220.
• Loayza, N. V. and Rancière, R. (2006). Financial development, financial fragility, and growth. Journal of Money, Credit and Banking, 38(4), 1070.
• Mazareanu, E. (2021). Transportation ve logistics, size of the global logistics market in 2020, by region. Statista: https://www.statista.com/statistics/1069868/total- global-logistics-market-size-region/ adresinden 11 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
• Mohammed, A. ve Kim-Soon, N. (2012). Using Altman’s model and current ratio to assess the financial status of companies quoted in the Malaysian stock exchange. International Journal of Scientific and Research Publications,2(7) 1-11.
• Paula, L. F. and Jr, A. J. (200). External financial fragility and the 1998-1999 Brazilian currency crisis. Journal of Post Keynesian Economics, 22(4), 615.
• Pradhan, R. (2014). Z Score Estimation for Indian banking sector. International Journal of Trade, Economics and Finance, 5(6), 516.
• Sajjan, R. (2016). Predicting bankruptcy of selected firms by applying altman’s z-score mode. International Journal of Researc, 4(4), 153.
• Sakiz, B. (2017). Airlines and risk management with financial ratios: Turkısh Airlines case study. PressAcademia Procedia, 3(1), 96-103.
• Swalih, M. M. ve Vinod, M. S. (2017). Application of Altman Z Score on BSE-Greenex Companies. Journal Of Applied Management and Investment, 6(3), 213.
• Ticaret Bakanlığı. (2021, Şubat 16). Gümrük idareleri listesi. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı: Web: https://ticaret.gov.tr/gumrukislemleri/gumrukidareleri/gumruk- idareleri-listesi/gumruk-idareleri-listesi adresinden 11 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.
• TİM. (2021). Türkiye ihracatçılar meclisi ihracat rakamları. Türkiye İhracatçılar Meclisi: Web: https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari adresinden 10 Şubat 2021 tarihinde alınmıştır.
• Tuzcuoğlu, T. (2020). The impact of financial fragility on firm performance: An analysis of BIST companies. Quantitative Finance and Economics, 4(2), 310-342.
• TÜİK. (2021). Türkiye istatistik kurumu coğrafi istatistik portalı. Türkiye istatistik kurumu: Web: https://cip.tuik.gov.tr/# adresinden 10 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
• TÜİK. (2021). Türkiye istatistik kurumu istatistik veri portalı. Türkiye İstatistik Kurumu: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=dis-ticaret-104vedil=1 adresinden 10 Mayıs 2021 tarihinde alınmıştır.
• TÜİK. (2021). Veri Portalı-Tüik Haber Bülteni. Türkiye İstatistik Kurumu: https://data. tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gross-Domestic-Product-by-Provinces-2019-33663 adresinden alınmıştır.
• Waters, D. (2003). Logıstıcs: an ıntroductıon to supply chaın management. Hampshire: Palgrave Macmillan.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2020). Panel veri ekonometrisi: Stata uygulamalı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Zaabi, O. S. (2011). Potential for the application of emerging market Z-score in UAE Islamic banks. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 4(2), 161.