Sayı: 91, 5.10.2022

Yıl: 2022

Makaleler

Sosyal Bilimler alanında nitelikli bilimsel yayın üretimine katkı sağlamak.

Sosyal Bilimler, Fen Bilimleri.

APA 7 YAZIM KURALLARI 

EKEV Akademi Dergisi Kış, Bahar, Yaz ve Güz dönemlerinde olmak üzere yılda dört kez yayımlanır. Yayın dili Türkçe, İngilizce ve Arapça’dır.


EKEV Akademi Dergisi'nde yayımlanan tüm yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. İzin alınmadan kısmen veya tamamen herhangi bir şekilde basılamaz ve çoğaltılamaz. Yayın kurulu dergiye gönderilen yazıları yayınlayıp yayınlamamakta serbesttir. Gönderilen yazılar iade edilmez.

EKEV AKADEMİ DERGİSİ YAYIN SÜRECİ VE ETİK SORUMLULUKLAR

Açık Erişim

EKEV Akademi Dergisi ulusal hakemli ve açık erişimli bir dergidir.

Gizlilik

EKEV Akademi Dergisi “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu” kapsamında hakem, yazar ve okuyucu bilgilerini derginin bilimsel amaçları doğrultusunda kullanır ve üçüncü kişilerle paylaşmaz.

Arşiv

EKEV Akademi Dergisinde yayımlanan makaleler TÜBİTAK ULAKBİM EKEV Akademi Dergisi aracılığıyla pdf formatında ULAKBİM sunucularında arşivlenmektedir. Ayrıca editörya tarafından pdf formatında saklanmaktadır.

Telif Hakkı

EKEV akademi Dergisine gönderilen makaleler, önceden başka bir dergide veya başka bir yerde yayınlanmamış veya herhangi bir dergiye yayınlanmak üzere gönderilmemiş özgün makale niteliğinde olmalıdır.

Yazarlar makaleyi dergi sistemine yüklediklerinde makalenin telif hakkından feragat etmeyi ve EKEV Akademi Dergisine devretmeyi kabul ederler.

Körleme Hakemlik

EKEV Akademi Dergisinde hakem ve yazar kimlikleri çift taraflı olarak gizli tutulur, yazar, hakem ve üçüncü kişilerle paylaşılmaz.

Değerlendirme Süreci

EKEV Akademi Dergisine gönderilen makaleler; dergi editörlerince incelenir. Derginin amaç ve kapsamı dışında olan, özgün değeri olmayan, bilimsel olarak zayıf ve etik ilklere uyulmamış, dil açısından problemli ve yayın dillerinden birinin dışında olan makaleler reddedilir. Değerlendirme sonucu yazara 10 gün içinde bildirilir. Makalenin ilk inceleme sonucu olumlu olursa alan editörlerine yönlendirilir.

Alan Editörü İncelemesi

Alan editörü tarafından makale; genel yapısı, giriş, materyal ve metot, bulgular, sonuç, değerlendirme ve tartışma bölümleri dergi yayın politikası ve kriterleri temelinde değerlendirilir. Alan editörünce yeterli görülmeyen çalışmalar en geç üç hafta içinde yazara iade edilir.

Hakem Süreci

Ön incelmeden geçen makaleye içeriğine uygun olmak üzere, alan editörleri tarafından hakem önerilir. Hakem önerileri editörce değerlendirilir ve ilk olarak makale iki hakeme gönderilir. Hakemler tarafından en geç iki hafta içinde makale incelenir ve rapor yazılır.

Rapor süreci:

1- Raporlardan her ikisi de olumlu ise = süreç editörlerin makaleyi kontrol ve düzletme önerileriyle devam eder.

2- Raporlardan biri veya ikisi düzeltme ise = makale raporları incelenir, yazara iletilir, yazarın düzeltmeleri takip edilir, düzletilmiş nüsha editörler ve hakemler tarafından kontrol edilir ve düzeltmeler yapılmışsa makale yayımlanacaklar listesine alınır.

3- Raporlardan her ikisi de olumsuz ise = editörlerin değerlendirmeleri sonrasında makale reddedilir.

4- Raporlardan biri olumlu diğeri olumsuz ise = makale alan editörünce önerilen üçüncü hakeme gönderilir, üçüncü hakemin raporu olumluysa 2. Maddede belirtilen süreç işletilir. Ancak üçüncü hakem raporu olumsuz ise editör değerlendirmesi sonrasında makale reddedilir.

Değerlendirme

Hakem ve editörlerin önerileri doğrultusunda düzeltilen makale alan editörünce incelenir ve sonuç olumluysa yayınlanacaklar listesine alınır. Yayımlanacaklar listesine alınan makale son incelemede editörya tarafından uygun bulunduğu takdirde yayımlanmak üzere dizgiye gönderilir. Uygun bulunmayan makaleler editörya tarafından reddedilir.

İntihal

Yayımlanacaklara atılan makalenin intihal denetimi yapılır. EKEV Akademi Dergisi kabul edilebilir benzerlik oranı %15’tir. Yazar makalenin orijinalliğini sağlamadan birinci dereceden sorumludur.

Makale Gönderimi

Yazarlar, EKEV Akademi Dergisi ana sitesinden “http://www.ekevakademi.org/YeniUyelik.aspx” üyeliklerini gerçekleştirdikten sonra makalelerini dergi sistemine yükleyebilir.

Makaleyi Geri Çekme

EKEV Akademi Dergisine gönderilen makaleler, hakem süreci başladıktan sonra veya başka bir dergiye gönderildiği için geri çekilemez. Yazarlar, dergi editörleriyle iletişime (dergi@ekevakademi.or) geçerek makalesini geri çekmek istediğini belirten bir dilekçe ile hakem süreci başlatılmamış makalelerini geri çekebilirler. Yayın kurulu tarafından telif hakları EKEV Akademi Dergisine devredilmiş çalışmaların geri çekme isteği onaylanmadığı sürece yazarlar makalelerini başka bir dergiye değerlendirmek üzere gönderemezler.

Destekleyici ve Reklam

EKEV Akademi Dergisi reklam kabul etmemektedir ve herhangi bir destekleyicisi bulunmamaktadır.

YAYIN ETİĞİ

EKEV Akademi Dergisi; bilimsel disiplinin çalışma prensiplerine uygun olarak hazırlanan araştırma makalelerinin (değerlendirme, telif, kitap incelemesi) yayımlandığı hakemli bir dergidir.

EKEV Akademi Dergisinde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada surecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. EKEV Akademi Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir.

Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır. (https://publicationethics.org/authorship).

Yazarların Etik Sorumlulukları

Bilimsel gelişim objektif bir tavır ve etik ilkeler temelinde gelişmektedir. EKEV Akademi Dergisi’ne çalışma gönderen yazarlardan evrensel etik değerlere ve aşağıda belirtilen etik ilkelere uymaları beklenmektedir.

1- Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.

2-Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.

3-Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.

4-Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.

5- Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.

6-Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.

7-Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma EKEV Akademi Dergisi’ne gönderilemez.

8-Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.

9-Yazarlar makalelerinde “Araştırma Etiği” başlığıyla araştırma ve yayın etiğine uyduklarına dair bilgi vermelidirler.

10-Yazarlar etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) eğitim alanında yaptıkları çalışmalarda yetkili kurum yönetmeliğine (MEB İzin Yönergesi) uygun olarak izne yöntem bölümünde ve ayrıca makalenin ilk/son sayfasında yer verilmelidirler. Buna ek olarak olgu sunumları veya eğitim alanında deneysel çalışmalarda, bilgilendirilmiş gönüllü¨ olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalelerinde yer vermelidirler.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları

EKEV Akademi Dergisi editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:

Genel görev ve sorumluluklar

Editörler, dergide yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:

1- Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etme,

2- Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,

3- Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,

4- Düşünce özgürlüğünü destekleme,

5- Akademik açıdan bütünlüğü sağlanma,

6- Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,

7- Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

Okuyucu ile ilişkiler

Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

Yazarlar ile ilişkiler

Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

1- Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.

2- Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.

3- Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.

4- Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.

5- "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.

6- Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir "Yazar Rehberi" yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.

7- Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

Hakemler ile ilişkiler

Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

1- Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.

2- Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.

3- Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.

4- Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.

5- Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.

6- Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.

7- Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.

8- Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.

9- Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.

10- Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

Yayın kurulu ile ilişkiler

Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni yayın kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.

Ayrıca editörler;

1- Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.

2- Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.

3- Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.

4- Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.

5- Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler

Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

Editöryal ve kör hakemlik süreçleri

Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

Kalite güvencesi

Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

Kişisel verilerin korunması

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

Etik kurul, insan ve hayvan hakları

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

Olası suiistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem

Editörler; olası suiistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak

Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

Fikri mülkiyet haklarının korunması

Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Yapıcılık ve tartışmaya açıklık

Editörler;

1- Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.

2- Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.

3- Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

Şikâyetler

Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

Politik ve Ticari kaygılar

Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.

Çıkar çatışmaları

Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Tüm çalışmaların "Körleme Hakemlik" ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. EKEV Akademi Dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda dergimiz için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:

1- Sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir.

2- Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.

3- Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.

4- Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.

5- Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.

6- Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.

7- Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.

Hakem Rehberi:

https://publicationethics.org/files/Peer%20review%20guidelines.pdf

Yayıncının Etik Sorumlukları

Dergi Yönetim Kurulu, aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:

1- Editörler, dergiye gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.

2- Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.

3- EKEV Akademi Dergisi yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.

4- Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suiistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız

Dergimizde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar ve dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen dergi@ekevakademi.org adresine e-posta yoluyla bildiriniz.

Ekev Akademi Dergisi Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim ayları olmak üzere yılda dört defa yayımlanmaktadır.

Dergimizde makale başvurusu sırasında kabul/red şartına bağlı olmaksızın makale işleme ücreti alınmaktadır.

Aşağıdaki hesap numarasına 950 TL yatırılması gerekmektedir. Makalenin reddedilmesi durumunda hakem ücretleri vd. ücretler alınarak kalan miktar için geri ödeme sağlanmaktadır.

SEDEF ŞIK
Kuveyttürk Erzurum Şubesi

IBAN: TR060020500009581960300001