İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN İLAHİYAT KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Yıl 2021, Sayı: 88, 241 - 258, 26.12.2021

Hüseyin Çaldak

Öz

Araştırmanın amacı İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin ilahiyat kavramını nasıl kavramsallaştırdıklarını ve
algıladıklarını metaforlar aracılığı ile belirlemektir. Araştırmada
nitel araştırma yöntemlerinden fenomonolojik desen, çalışma grubunun belirlenmesinde ise amaçlı
örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada 2020-2021 eğitim-öğretim
yılında Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde öğrenim gören toplam 236 üniversite öğrencisi yer almıştır.
İlahiyat Fakültesi öğrencilerine metafor cümlesi online olarak
gönderilmiştir. Verilerin analizinde “içerik analizi” tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre,
İlahiyat Fakültesi öğrencileri tarafından en fazla “Eğitici ve
bilgilendirici olması” ve “Huzur veriyor olması” kategorilerinde metafor üretilmiştir.
Çalışmada ulaşılan en önemli sonuç, öğrencilerin “ilahiyat” kavramını “İslâm Dini” ile
neredeyse özdeşleştirdikleridir. Üretilen metaforların büyük bir oranı, İslam dinine ait
olabilecek kavram ve anlamlar içermektedir. Bunun en büyük sebebi ise, İlahiyat Fakültelerinde verilen
eğitimde, ağırlıklı olarak İslam dinine ait derslerin okutulmuş olması diye
düşünülmektedir. İlahiyat Fakültesi öğrencileri, ilahiyat kavramına dair zihinlerinde var
olan düşüncelerini metafor olarak ifade ettiklerinde, oluşturulan kategorilerde, ilahiyat
kavramıyla İslâm dini kavramı büyük bir oranda özdeş kabul edildiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, İlahiyat, Metafor, İlahiyat Fakültesi Öğrencileri, Düşünme, Sorgulama.

Kaynakça

• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bletzer, K. V. (2015). Visualizing the qualitative: Making sense of written comments from an evaluative satisfaction survey. Journal of Educational Evaluation for Health Professions, 12.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi .
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni nitel nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (3.baskı). (S. B. Demir, Çev.) Ankara: Eğiten Kitap.
• Çaldak, H., ve Demirbilek, N. (2021). Metaphoric perceptions of philosophy students on the concept of philosophy. Beytulhikme: An International Journal of Philosophy, 11(2). 979-997.
• Çinemre, S. (2019). İlahiyat Fakültesi son sınıf öğrencilerinin İlahiyat Fakültesi programına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, (2), 266-286.
• Değirmenci, S., Karamustafaoğlu, S. ve Karamustafaoğlu, O. (2019). İlahiyat ve fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin Işık kavramı hakkındaki metaforik algıları. Amasya İlahiyat Dergisi, 83-119.
• Demirbilek, N. (2020). Üniversite öğrencilerinin gözüyle üniversite kavramı. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(Eğitim ve Toplum Özel sayısı), 5585-5607.
• Demirbilek, N. (2021). Üniversite öğrencilerinin kayırmacılık kavramına ilişkin metaforik algıları. Yaşadıkça Eğitim, 35(2), 367-381.
• Demirbilek, N. ve Atila, F. (2021). Üniversite öğrencilerinin perspektifinden sanal kaytarma kavrami. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (38), 196-222.
• Demirbilek, N., Han, F., Demirtas, H. ve Atila, F. (2021). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin bakış açısıyla uzaktan öğretim kavramı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 446-470.
• Demir, C. ve Yıldırım, Ö. K. (2019). Türkçede metaforlar ve metaforik anlatımlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 1085-1096.
• Doğan, R. (2020). Tarih metodolojisi açısından Türkiye’deki din eğitimi tarihi çalışmaları üzerine bir değerlendirme. Dinî Araştırmalar Dergisi, 23(57), 259-269.
• Doğan, R. (1998). Cumhuriyet Öncesi Dönemde Yaygın Din Eğitimi Açısından Hutbeler. Dinî Araştırmalar, 1(2), 5-51.
• Dur, B. İ. (2016). Metafor ve ekslibris. International Journal of Ex-libris, 3(5), 126.
• Ersoy, A. F. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri.A. S. Ersoy.(Editör). Fenomenoloji. Ankara: Anı Yayıncılık, s.55’deki makale.
• Gün,A. (2017). Pedagojik formasyon eğitimi alan İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin mesleki yeterlik algıları ve pedagojik formasyon programına ilişkin görüşleri: Amasya Üniversitesi örneği. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 121-171.
• Han, F., Demirbilek, N. ve Demirtaş, H. (2021). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin koronavirüs (covid-19) salgını sürecinde yürütülen uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 10(3), 1168-1193.
• Karasu, T. (2019). İslami İlimler/İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İlahiyat Eğitimine Ve Öğretim Elemanlarına İlişkin Algıları: Metafor Analizi Örneği. Uluslararsı Yüksek Din Öğretimi Sempozyumu, (s. 217-227). Malatya.
• Kılcan, B. (2017). Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. Ankara: Pegem Akademi .
• Korkmaz, M. (2010). İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin fakülteyi tercih nedenleri- Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi örneği. Bilimnâme, 167–204.
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (2015). Metaforlar hayat, anlam ve dil. (Çev. G. Y. Demir). İstanbul.
• Miles,M.B. ve Huberman,M.(1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Newyork: Sage Publishing.
• Okçu, D. (2020). İslami İlimler Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Metaforik Algılarındaki Değişimin İncelenmesi (Batman Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 343-372.
• Özdemir, S. (2019). İlahiyat Fakültesi öğrencilerinin İlahiyat programı ile ilgili görüşleri: SDÜ İlahiyat örneği. AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, (13), 1-33.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research and evaluation methods: Integrating theory and practice. Newyork: Sage Publishing.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 459-496.
• Schram, T. H. (2003). Conceptualizing qualitative inquiry. Upper Saddle River, 71. Türkiye Diyanet Vakfı. (1996). İslâm Ansiklopedisi. Ankara: TDV
• Vahapoğlu, V. ve Güneş, A. (2018). 1924’ten 1950’ye kadar din eğitimini etkileyen unsurlar üzerine genel bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(60), 1320-1327.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınevi.