ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN MATEMATİK ÖZ-YETERLİKLERİNİN MATEMATİK BAŞARILARINI YORDAMA GÜCÜ

Yıl 2019, Sayı: 78, 481 - 496, 15.07.2019

Savaş Akgül

Öz

Bu araştırmanın amacı, üstün yetenekli 8. öğrencilerinin matematik öz-yeterliklerinin cinsiyete göre matematik başarılarını yordama gücünün belirlenmesidir. Araştırmanın
çalışma grubunu Bilim ve Sanat Merkezlerine 2015–2016 eğitim öğretim bahar yarıyılında devam eden 30’u kız, 30’u erkek olmak üzere toplam 60 üstün yetenekli 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Yordayıcı korelasyon araştırması olan bu çalışmada öğrencilerin matematik öz-yeterlikleri Akgül (2014)’ün geliştirdiği “Matematik Öz-yeterlik Ölçeği”
kullanılarak belirlenmiştir. Öğrencilerin yarıyıl sonu matematik dersi puanları matematik başarısı olarak alınmıştır. Verilerin analizinde Pearson Korelasyon Analizi ve Regresyon
Analizi istatistiksel yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, üstün yetenekli öğrencilerin matematik öz-yeterliğinin matematik başarısının anlamlı yordayıcısı olduğu
ortaya çıkmıştır. Cinsiyet açısından karşılaştırıldığında, kız öğrencilerin matematik öz-yeterlik inançlarının matematik başarılarını yordama gücünün erkek öğrencilere göre
daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Üstün Yetenekli Öğrenciler, Ortaokul 8. Sınıf, Matematik, Matematik Öz-Yeterliliği ve Matematik Başarısı

Kaynakça

• Alcı, B. (2007). Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencilerinin, matematik başarıları ile al- gıladıkları problem çözme becerileri, özyeterlik algıları, bilişüstü özdüzenleme stratejileri ve ÖSS sayısal puanları, arasındaki ve yordayıcı ilişkiler örüntüsü. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Enstitüsü.
• Akgül, S. (2014). Üstün yetenekli öğrencilerin matematik yaratıcılıklarını açıklamaya yönelik bir model geliştirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Altun, S. (2005). Öğrencilerin öz düzenlemeye dayalı öğrenme stratejilerinin ve öz yeter- lilik algılarının öğrenme stilleri ve cinsiyete göre matematik başarısını yordama gücü. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Anderman, E. M., & Maehr, M. L. (1994). Motivation and schooling in the middle gra- des. Review of Educational Research, 64, 287–309.
• Anıl, D., Özer Özkan,Y., & Demir, E.(2015). PISA2012 araştırması ulusal nihairapor. PI- SA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı. Ankara: İşkur Matbaacılık.
• Bandura, A. (1989). Regulation of cognitive processes through percieved self efficacy. Development Psychology, 25(5), 729-735.
• Bandura, A. (1997). Self efficacy. The exercise of control. New York: Freeman.
• Baysura, Ö. D., & Yücel-Toy, B. (2016). TIMSS matematik kazanımlarının, TEOG mate- matik ve ilköğretim 8.sınıf matematik öğretim programı kazanımları ile karşılaş- tırılması. 25. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 21-25 Nisan 2016. Antalya.
• Berberoğlu, G., & Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölge- lere göre incelenmesi: öss ve pısa analizi. Journal of Educational Sciences & Practices, 4(7).
• Brookby S. A. (2004). Academic self-efficacy and social self-concept of mathematically gifted high school students in a summer residential program, Yayımlanmamış doktora tezi, Amerika: University of Missouri, Kansas City.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
• Castro, M., Expósito-Casas, E., López-Martín, E., Lizasoain, L., Navarro-Asencio, E., & Gaviria, J. L. (2015). Parental involvement on student academic achievement: A meta-analysis. Educational research review, 14, 33-46.
• Coleman, L. J. (1995). The Power of Specialized educational environments in the de- velopment of giftedness: the need for research on social context. Gifted Child Quarterly, 39, 171-176.
• Crabtree, L. M., Richardson, S. C., & Lewis, C. W. (2019). The gifted gap, STEM edu- cation, and economic immobility. Journal of Advanced Academics, 30(2), 203- 231.
• Dai, D. Y. (2004). A comparison of gender differences in academic self concept and mo- tivation between high ability and average chinese adolescents. The Journal of Secondary Gifted Education, 13, 22-32.
• Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün yetenekli çocuklar bildiriler kitabı: Yüksek matematik yete- neğinin erken kestirimi (263-283). Çocuk Vakfı Yayınlar: İstanbul
• Fast, L. A., Lewis, J. L., Bryant, M. J., Bocian, K. A., Cardullo, R. A., Rettig, M., & Ham- mond, K. A. (2010). Does math self-efficacy mediate the effect of the perceived classroom environment on standardized math test performance? Journal of Edu- cational Psychology, 102(3), 729–740. doi:10.1037/ a0018863.
• Gazete, R. (2000). Milli eğitim bakanlığı özel eğitim hizmetleri yönetmeliği.
• Gottfried, A. E., Fleming, J. S., & Gottfried, A. W. (2001). Continuity of academic intrin- sic motivation from childhood through late adolescence: A longitudinal study. Journal of Educational Psychology, 93, 3–13.
• Gravetter, F., & Wallnau, L. (2014). Essentials of statistics for the behavioral sciences (8th ed.). Belmont, CA: Wadsworth.
• Griggs, M., Rimm-Kaufman, Merritt, E., Patton, C. (2013). The responsive classroom approach and fifth grade students’ math and science anxiety and self-efficacy. School Psychology Quarterly, 28, 4, 360-373.
• Hackett, G. (1985). Role of mathematic self efficacy in the choice of math related majors of college women and men: A path analysis. Journal of Counseling Psychology, 32, 47-56
• Hackett, G., & Betz, N. E. (1981). A self-efficacy approach to the career development of women. Journal of vocational behavior, 18(3), 326-339.
• Harter, S. (1981). A model of mastery motivation in children: Individual differences and developmental change. In W. A. Collins (Ed.), Aspects on the development of competence: The Minnesota symposia on child psychology (Vol. 14, pp. 215– 255).
• He, H. (2007). Adolescents perception of parental and peer mathematics anxiety and attitude toward mathematics: A comparative study of European-American and Mainland-Chinese student. Yayımlanmamış doktora tezi, Washington: Washin- gton State University College of Education.
• Herbert & Stipek (2005). The emergence of gender differencesin children’s perceptions of their academic competence. Applied Developmental Psychology 26, 276–295.
• International Mathematical Olmypiad (2016). Results. Erişim Tarihi: 03,04.2016 https://www.imo-official.org/results.aspx Jackson, C. D., & Leffingwell, R. J. (1999). The role of instructors in creating math anxiety in students from kindergarten through college. The Mathematics Teac- her, 92(7), 583-586.
• Junge, M. E., & Dretzke, B. J. (1995). Mathematical sel efficacy: gender differences in gifted/talented adolescents. Gifted Child Quarterly, 39, 22-28
• Kamarudin, M. F. B., Kamarulzaman, M. H. B., & Ishak, N. M. (2018). The relationship between gender, age, and attitude toward mathematics among malaysian gifted students. The Educational Review, USA, 2(8), 410-416.
• Karnes, F. A.,, & Wherry, J. N. (1981). Self concept of gifted student as measured by the Piers-Harris Children’s self concept scale. Psychological Reports, 49, 903-906.
• KellyK. R., & Colangelo, N. (1984). Academic and social self concept of gifted, general, and special students. Exceptional Children, April, 551-554.
• Klassen, R. M. (2004). A Cross-cultural investigation of the sfficacy beliefs of South Asian immigrant and Anglo Canadian nonimmigrant early adolescents. Journal of Educational Psychology, 96(4), 731.
• Kvedere, L. (2014). Mathematics self-efficacy, self-concept and anxiety among 9 th grade students in Latvia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 2687-2690.
• Lau, C., Kitsantas, A., Miller, A. D., Drogin Rodgers, E. B. (2018). Perceived respon- sibility for learning, self-efficacy, and sources of self-efficacy in mathematics: A study of international baccalaureate primary years program students. Social Psychology of Education. doi:10.1007/s11218-018-9431-4
• Lüftenegger, M., Kollmayer, M., Bergsmann, E.,Jöstl, G., Spiel, C., & Schober, B. (2015). Mathematically gifted students and high achievement: the role of motivation and classroom structure. High Ability Studies, 26(2), 227-243.
• Malpass, J. R., O’Neil, H. F., & Hocevar, D. (1999). Self Regulation, goal orientation, self efficacy, worry and high stakes math achievement for mathematically gifted high school students. Roeper Review, 21, 281-288.
• Marland, S. P. (1972). Education of the gifted and talented: Report to the Congress of the United States by the U.S. Commissioner of Education. Washington, D.C: Department of Health, Education and Welfare.
• Margolis, H., & McCabe, P. P. (2006). Improving self-efficacy and motivation: What to do, what to say. Intervention in school and clinic, 41(4), 218-227.
• Meehan, J. M. (2007). The role of the gifted third, fourth, and fifth grade students’gender on mathematics achievement, self-efficacy and attitude. Yayımlanmamış doktora tezi. Walden Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [10.08.2009]. Merkezi sistem sınavları. Erişim Tarihi:11.04.2016 http://egitek.meb.gov.tr/Sinavlar/index.asp
• Milli Eğitim Bakanlığı [Aralık 2018]. Merkezi sistem sınavları. Erişim Tarihi:19.05.2019 https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/17094056_2018_lgs_ra- por.pdf
• OSYM. [19.08.2009]. Geçmiş yıllara ait sınav bilgileri. Erişim Tarihi:19.05.2016 http:// www.osym.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFAC8287D72AD903 BE8F59EC4393613791
• OSYM. [Ağustos 2018]. 2018 YKS değerlendirme raporu. Erişim Tarihi:19.05.2019 htt- ps://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2018/GENEL/YKSDegrapor06082018. pdf
• O'brien, V., Martinez-Pons, M., & Kopala, M. (1999). Mathematics self-efficacy, ethnic identity, gender, and career interests related to mathematics and science. The Journal of Educational Research, 92(4), 231-235.
• Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü [10.07.2017]. Milli eğitim ista- tistikleri örgün eğitim 2016-2017 yılı. Erişim Tarihi: 10.07.2017 http://sgb.meb.
• gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_03/31152628_meb_istatistikleri_orgun_egitim_ 2016_2017_1.pdf
• Özenç, B., & Arslanhan, S. (2010). PISA 2009 sonuçlarına ilişkin bir değerlendirme. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı, 1292255907-8.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs and mathematically problem solving of gifted students. Contemporary Educational Psychology, 21, 325-344
• Pisa OECD. [18.05.2008]. Pisa 2003 and 2006 results. Erişim Tarihi:21.01.2017 http:// www.pisa.oecd.org
• Probst, J. R. (2019). A causal-comparative analysis of mathematics self-efficacy based on gender and math acceleration. Yayımlanmamış doktora tezi. Liberty Üniversitesi.
• Recber, S., Isiksal, M., & Koç, Y. (2018). Investigating self-efficacy, anxiety, attitudes and mathematics achievement regarding gender and school type. Anales De Psicología/Annals of Psychology, 34(1), 41-51.
• Reynolds, A. J., & Walberg, H. J. (1992). A process model of mathematics achievement and attitude. Journal for Research in Mathematics Education, 306-328.
• Sadker, M., ve Sadker, D. (1994). Failing at fairness: How our schools cheat girls. New York: Simon & Schuster
• Shields, D. J. (2006). Causes of math anxiety: The student perspective. Yayımlanmamış doktora tezi. Indiana University of Pennsylvania.
• Skaalvik, E. M., Federici, R. A., & Klassen, R. M. (2015). Mathematics achievement and self-efficacy: Relations with motivation for mathematics. International Journal of Educational Research, 72, 129-136.
• Spinath, B., & Spinath, F. M. (2005). Longitudinal analysis of the link between learning motivation and competence beliefs among elementary school children. Learning and Instruction, 15, 87–102.
• Stevens, J. (2009). Applied multivariate statistics for the social sciences (5th ed.). New York: Routledge.
• Strateji Geliştirme Başkanlığı [19.05.2019]. Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2017- 2018 yılı. Erişim Tarihi: 19.05.2019 http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya- lar/2018_09/06123056_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2017_2018.pdf
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
• Taş, U. E.,Arıcı, Ö., Ozarkan, H. B., & Özgürlük, B. (2016). PISA2015 ulusal raporu. An- kara: MEB.
• Thomas, R. J. (2019). Mathematics achievement among fourth grade gifted students in inclusion and pull-out programs Doktora Tezi. Grand Canyon University.
• Trafton, P. R., & Claus, A. S. (1994). A changing curriculum for a changing age. Windows of opportunity mathematics for students with special needs, 19-39.
• Trochim, W. M., & Donnelly, J. P. (2006). The research methods knowledge base (3rd ed.). Cincinnati, OH: Atomic Dog.
• Usher, E. L. (2015). Personal capability beliefs. Handbook of educational psychology, 146–159.
• Wigfield, A., Eccles, J., MacIver, D., Reuman, D., & Midgley, C. (1991). Transitions during early adolescence: Changes in children’s domain specific self-perceptions and generalself-esteem acrossthe transition to junior high school. Developmental Psychology, 27, 552–565.
• Williams, J. E. (1998). Self-concept-performance congruence: An exploration of patterns among high-achievind adolescents. Journal for the Education of the Gifted, 21, 415-422.
• Yurt, E., & Kurnaz, A. (2015). Özel yetenekli ögrencilerin matematik öz-yeterlik kaynak- larinin matematik kaygilari üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Pegem Egitim ve Ogretim Dergisi 5(4), 347.