TÜRKİYE’DE HAVA YOLU ULAŞIM SEKTÖRÜNDE KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI: ÖZEL VE KAMU İŞLETMESİNDEKİ İKİ HAVALİMANI KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2019, Sayı: 78, 523 - 552, 15.07.2019

Tolga Ucar , Çiğdem Akman

Öz

Bilimsel, toplumsal ve bireysel olarak farklı anlam ve öneme sahip olan ekonomi, devlet idaresi için de çok önemlidir. Devlet ekonomisinin bilançosu olan bütçe içerisinde
büyük bir yere sahip olan kamu harcamaları ağır bir yüktür. Devlet ekonomisi üzerindeki bu ağır yükü azaltmada Kamu Özel Ortaklığı önemli bir model olarak karşımıza çıkmaktadır. Kamu Özel Ortaklığının tam olarak anlaşılamaması ve politik sebeplerle verimsiz ve faydasız olduğunun düşünülmesi karşılaşılan en büyük problemdir. Çalışmanın amacı da yakın zamanda Türkiye’de de kullanılmaya başlayan Kamu Özel Ortaklığı Model’inin kamu için faydalarını belirleyip araştırmacıların dikkatine sunmaktır. Dünyadaki gelişmeler neticesinde hem kamu eliyle sunulan hizmetler yeni boyutlar kazanmış hem de özel sektör kamu hizmetlerinde uzmanlaşmıştır. Bu da kamu hizmetlerinin özel sektör ve kamu ortaklığı ile sunulması fikrinin güç kazanmasını sağlamış ve bu model yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, Kamu Özel Ortaklığı modelinin belli bir kamu projesi için uygun olup olmadığını örnek olay incelemesi üzerinden analiz etmektir. Çalışma neticesinde, özel sektörün kamu hizmeti sunumunda daha etkili
ve verimli olacağı ve Kamu Özel Ortaklığının daha da geliştirilerek etkin bir şekilde kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Özel Ortaklığı, Özelleştirme, Kamu Harcamaları, Kamu Hizmeti, Özel Sektör.

Kaynakça

• Ayhan, E. ve Önder, M., (2017), Yeni kamu hizmeti yaklaşımı: yönetişime açılan bir kapı, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(2), 19-48, Web: http://dergipark.gov.tr/ download/article-file/314045 adresinden 12.01.2018 tarihinde alınmıştır
• Aziz, A., (2008), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Böke, K., (2009), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri, İstanbul: Alfa Yayınları
• Buse, K. ve Walt, G. (2000), Global public-private partnerships for health: part I-a new development in health?, Bulletin of the World Health Organization-The International Journal of Public Health, (78), 549-561,Web: http://www.scielosp. org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0042-96862000000400019 adresinden 12.12.2016 tarihinde alınmıştır
• Çekirge, Halis L., (2006), Dünyada ve Türkiye’de kamu özel sektör ortaklığı uygulamaları ve örnek bir projede modelin finansal ve genel avantajlarının incelenmesi, Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Daube, D., Vollrath, S., Alfen, Hans W., (2007), A comparison of project finance and the forfeiting model as financing Forms for PPP projects in Germany, International Journal of Project Management, 26 (4), 376-387, Web: http:// www.b-capitalpartners.com/media/dwl/a_comparison_of_project_finance.pdf adresinden 24.11.2015 tarihinde alınmıştır
• Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), (2013), Web: http://www.ordugiresun. dhmi.gov.tr/havaalanlari/default.aspx?hv=54 adresinden 28.11.2017 tarihinde alınmıştır
• Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), (2015) Web: http://www.dhmi.gov.tr/ haberler.aspx?HaberID=254#.Vo9wzPmLTIV adresinden 25.12.2017 tarihinde alınmıştır
• Doğan, M. N., (2012), Türkiye’de ve dünyada özelleştirme uygulamaları ve özelleştirme fonunun kaynak ve kullanımları, rakamlarla özelleştirme, Ankara: Web: http:// www.oib.gov.tr/baskanlik/ozellestirme-kitap29%203.pdf adresinden 06.06.2016 tarihinde alınmıştır
• Emlak Kulisi, (2012), Web: https://emlakkulisi.com/ordu-giresun-havaalaninin-platform- ayaklari-kirildi/98405 adresinden 28.11.2017 tarihinde alınmıştır
• European Commission, (2003), Guidelines for successful public-private partnerships, Brussels: Directorate General Regional Policy, Web: http://ec.europa.eu/ regional_policy/sources/docgener/guides/ppp_en.pdf adresinden 17.12.2015 tarihinde alınmıştır
• European Commission, (2004), Green paper on public-private partnerships and community law on public contracts and concessions, brussels, Web: http://www. efta.int/media/documents/eea/eea-efta-comments/2004/31Aug04-EEA_EFTA_ Comments_on_Green_Paper_on_Public.pdf adresinden 12.12.2015 tarihinde alınmıştır
• European Investment Bank (EIB), (2016), Review of the european PPP market in 2015, Market Update, 1-10, Web: http://www.eib.org/epec/resources/publications/ epec_market_update_2016_en adresinden 15.03.2017 tarihinde alınmıştır
• European Investment Bank (EIB), (2019), Review of the european PPP market in 2018, Market Update, 1-7, Web: http://www.eib.org/epec/resources/publications/ epec_market_update_2019_en adresinden 20.02.2019 tarihinde alınmıştır
• Grimsey, D., Lewis, M. K., (2004), Public Private Partnerships: the worldwide revolution in ınfrastructure provision and project finance, Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited, Web: http://www.untag-smd.ac.id/files/ Perpustakaan_Digital_2/PROJECT%20FINANCE%20MANAGEMENT%20P ublic%20Private%20Partnerships.%20The%20Worldwide%20Revolution%20i n%20Infrastructur.pdf adresinden 27.12.2015 tarihinde alınmıştır
• Gündüz, Ş., (2011), Havaalanları ile birlikte otel inşaatları da hızlandı, Web: http:// emlakkulisi.com/havaalanlari-ile-birlikte-otel-insaatlari-da-hizlandi/87885 adresinden 25.12.2015 tarihinde alınmıştır
• Güzelsarı, S., (2004), Kamu yönetimi disiplininde yeni kamu işletmeciliği ve yönetişim yaklaşımları, Kamu Yönetimi – Gelişimi ve Güncel Sorunları, Ankara, İmaj Yayınevi.
• Harris, S., (2004), Public private partnerships: delivering better ınfrastructure services, Working Paper, Inter-American Development Bank, 1-22, Web: http://www.alide.org/DataBank2007/RecInformation/2APP_Infraestructure/ 41PublicPPharrisBID.pdf adresinden 29.12.2015 tarihinde alınmıştır
• Hodge, G.A., Greve, C., (2007), Public-private partnerships: an ınternational performance review, Public Administration Review, 67 (3) 545-558, Web: http://onlinelibrary. wiley.com/doi/10.1111/j.1540-6210.2007.00736.x/pdf adresinden 27.12.2015 tarihinde alınmıştır
• Hood, C., (1991), A public management for all seasons, Public Administration, 69 (1), 3- 19, Web: http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1467-9299.1991.tb00779. x/full adresinden 12.12.2015 tarihinde alınmıştır http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a78c9
• 4740de01.36793699 (2006a), adresinden 05.02.2018 tarihinde alınmıştır http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5a78c7 042f15d1.62972875 (2006b), adresinden 05.02.2018 tarihinde alınmıştır
• International Monetary Fund (IMF), (2006), Public-private partnerships, in R. Hemming (Ed.). Tunis: Fiscal Affairs Department, International Monetary Fund, Web: https://www.imf.org/external/np/seminars/eng/2006/rppia/pdf/hemmin.pdf adresinden 07.05.2016 tarihinde alınmıştır
• Johnson, J. B. Ve Reynold, H. I., (2005), Political science research methods, Washington: CQ Press
• Kalkınma Bakanlığı, (2014), Onuncu kalkınma planı (2014-2018): Yerel Yönetimler, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara, Kalkınma Bakanlığı
• Karaca, C., (2012), İlave mali alan oluşturmada hükümet politikaları, Maliye Dergisi, (163), 416-430
• Karahanoğulları, Y., (2012), Kamu özel ortaklığı modelinin mali değerlendirmesi, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 67 (2).
• Meidute, I., Paliulis, N. K., (2011), Feasibility study of public-private partnership, International Journal of Strategic Property Management, 16 (5), 257-274 Web: http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.3846/1648715X.2011.617860 adresinden 17.10.2015 tarihinde alınmıştır
• National Audit Office (2003), PFI: construction performance, Report by the Comptroller and Auditor General,London:HMSO,Web: https://www.nao.org.uk/wp-content/ uploads/2003/02/0203371es.pdf adresinden 29.12.2015 tarihinde alınmıştır Nisar, T. M., (2006), Risk management in public-private partnership contracts, Public Organization Review, (7), 1-19, Web: https://link.springer.com/article/10.1007/ s11115-006-0020-1 adresinden 06.10.2015 tarihinde alınmıştır
• OECD (Organization for Economic Co-operation and Development), (2008), Public- private partnerships: in pursuit of risk sharing and value for money, Paris: OECD.
• Ökmen, M. Ve Parlak, B., (2010), Kuramdan uygulamaya yerel yönetimler, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
• Palabıyık, H., (2003), Yönetimden yönetişime: yönetişim, kentsel yönetişim ve uygulamaları ile yönetişimde ölçülebilirlik üzerine açıklamalar, Yerel ve Kentsel Politikalar, 225-279.
• Resmi Gazete, (1994), 4046 sayılı kanun çerçevesinde nakledilecek personel hakkında tebliğde değişiklik yapılmasına dair tebliğ, Web: http://www.resmigazete.gov. tr/eskiler/2005/09/20050928-5.htm adresinden 10.05.2016 tarihinde alınmıştır.
• Soyer, A., (2009), Sağlıkta dönüşümün neresindeyiz? Bundan sonra, bizi neler bekliyor?, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2 (4), 179- 182.
• Uzun, A. M. ve Yavilioğlu, C. (2010), Bir özelleştirme yöntemi olarak kamu özel sektör işbirlikleri (PPP), Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme Uygulamaları Teorik ve Tarihsel Perspektif içinde, Ankara, Özelleştirme Dairesi Başkanlığı Yayınları, 67-104.