PERAKENDECİLİK SEKTÖRÜNDE TÜKETİCİLERİN ALGILADIKLARI RİSKLER: SÜPERMARKETLERDE BİR UYGULAMA

Yıl 2014, Sayı: 58, 229 - 250, 20.03.2014

Alpaslan Yüce

Öz

Odak noktasını tüketicilerin oluşturduğu günümüz iş dünyasında firmaların amacı, ihtiyaç ve
istekleri en yüksek düzeyde karşılamak ve pazarda başarılı olmaktır. Süpermarketlerin başarılı olabilmesi
için ele alınması gereken faktörlerden birisi de müşterinin karşılaştığı risklerdir. Bu süreçte
müşteri temel olarak performans riski, fiziksel risk, finansal risk, zaman kaybı riski, sosyal ve psikolojik
risklerle karşı karşıyadır. Tüketicilerin algıladıkları risklerin satın alma karar süreci üzerindeki
önemine dikkat çekmeyi amaçlayan bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde
tüketicilerin algıladıkları riskler hakkında teorik bilgilere yer verilmiştir. Çalışmanın uygulama
bölümünü oluşturan ikinci bölümde ise Kars merkez ilçede yaşayan süpermarket tüketicilerine uygulanan
anket çalışmasıyla elde edilen veriler analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; tüketicilerin
algıladıkları risklerden sosyal risk ve performans riskinin cinsiyete göre değiştiği, toplam risk
ve finansal riskin alışveriş edilen markete göre istatistiksel olarak değiştiği bilgisine ulaşılmıştır.
Zaman riskinin de alış veriş etme süresi yönünden anlamlı olarak değiştiği görülmüştür. Ayrıca risk
türleri ile risk azaltma stratejileri arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Süpermarketler, Algılanan Risk, Algılanan Risk Çeşitleri

Kaynakça

• Ansell, J., & Wharton, F. (1992). Risk: Analysis, assesment and management. New York, Toronto: John Wıley& Sons.
• Atan, M., Baş, M., Tolon, M. (2006). Servqual analizi ile Migros ve Gima süpermarketlerinde hizmet kalitesinin ölçülmesine yönelik bir alan çalışması.
• Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7, 159-180.
• Bardakçı, A., Sarıtaş, H., & Gözlükaya, İ. (2003). Özel marka tercihinin satın alma riskleri açısından değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21, 33–42.
• Boshoff, C. (2002). Sevice advertising: in exploratory study of risk perceptions. Journal of Servise Research, 4, 290.
• Brachinger, H.W., & Weber, M., “Risk as a primative: a survery of measures of perceived risk, Www. Nifr.Ch/Stat/Forschung/Publikationen/Braching-Risk 97. 12.07.2006.
• Bradley, Frank. (2002). Uluslararası pazarlama stratejisi, (çev.) İstanbul:İçlem Er. bilim teknik yayınevi.
• Campbell, M.C., & Goodstein, R. (2001). The moderating effect of perceived risk on consumers’ evaluations of product ıncongruity: preference fort he norm. Journal of Consumer Research,28, 3.
• Chang, H., & Hsiao, W. (2011). Failure type options for decresead perceived risk in a services recovery setting
• Chang, H., & Chen, R. (2011). An examination of perceived risk, ınformation search and brand loyalty. Proceedings of Business and Information, 8, 4-6.
• Çetinsöz, B., & Ege, Z. (2012). Turistlerin demografik özelliklerine göre risk azaltma stratejileri: Alanya örneği, Anatolia. Turizm Araştırmaları Dergisi, 23, 159 – 172.
• Deniz, A., & Erciş, A. (2008). Kişilik özellikleri ile algılanan risk arasındaki ilişkilerin incelenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22, 2.
• Dowling, G.R., & Staelin, R. (1994). A model of perceived risk and intended risk-handling activity dowling. Richard Journal of Consumer Research, 21, 1.
• Dunn, M.G., Murphy, P.E., & Skelly, G.U. (1986). Research note: the influence of perceived risk on brand preference for supermarket products. Journal Of Retailing, 62, 204-16.
• Dursun, Y.,(2013). Tüketicilerin algıladıkları risklerin azaltılmasında pazar eksperlerinin rolü.5, 219-234.
• ---------------Fıkırkoca, M. (2003). Bütünsel risk yönetimi. Ankara.
• Gödelek, E. (2003). Tüketici risk alma davranışları üzerine bir çalışma, 8. Ulusal Pazarlama Kongresi, Erciyes Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi 16- 19 Ekim, Kayseri, Ss.269–89
• Hampton, G.M., (1977). Perceived risk in buying products made abroad by american firms. Baylor Business Studies, 8, 53-64.
• Hair, J.F., Anderson, R.L., & Black. W.C. (1992). Multivariate data analysis. 3rd ed. New York: Macmillan Publishing Company, İçli, G., & Eti, S. (2002).
• İnternetten alış verişte tüketicinin algıladığı risk ile riski azaltıcı stratejiler ve bir uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İslamoğlu, H. (2003). Tüketici davranışları. İstanbul: Beta.
• Kaplan, L.B., Jacoby, J., & Szybillo, G. (1974). Compenents of perceived risk inproduct purchase:a cross-validation. Journal of Applied Psychology, 287-91.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kehoe, M., (2002). The role of perceived risk and consumer trust in relation to online shopping and security, Phd Dissertation, UMI.
• Larson, D.A. (2001). An empırıcal ınvestıgatıon of the relatıonshıp between perceıved rısk, ınformatıon search, and cognıtıve dıssonance: a closer look at the dıfferences between ın- home and ınstore shoppıng, A Dissertation Submitted To The Faculty Of Mississippi State University
• Lim, N. (2003). Consumers’ perceived risk: sources versus conseguences UQ Busines School, The Universty Of Queensland, Brisbane, QLD 4072, Australia Received 1 Nowember; Received İn Revised Form 14 March 2003: 18 April 216-28
• Mandel, N. (2003). Shifting selves and decision making: the effects of self-construal priming on risk- taking. Journal of Consumer Research, 3, 30.
• Mitchell, V.W., & Boustani, P. (1992). Consumer risk perceptions in the breakfast cereal market. British Food Journal, 94, 17.
• Mitchell, V.W. (1998). A role for consumer risk perceptions in grocery retailing. British Food Journal, 100, 171-183.
• Mun, J. (2004). Appied risk analysis. Moving Beyond Uncertainty İn Business. Odabaşı, Y., Pope, N., Mark, B., & Edward, F. (1999). Risk, ınnovativeness, gender and ınvolvement factors affecting the ıntention to purchase sport product online.
• -----------------------------------Sports Marketing Quarterly, 8, 25-35.
• Stone, R., & Grønhaug, K. (1993). Perceived risk: further onsiderations for the marketing discipline. European Journal of Marketing, 27, 39–50.
• Stone, R., & Mason, B. (1995). Attitude and risk: exploring the relationship. Psychology and Marketing, 12, 2.
• Taşkın, E. (2004). Market yönetim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Tigert, J.D. (1983). Pushing he hot buttons for a succesful retailing strategy, İn Darden, W.R. And Lusch, R.F.,(Eds), Patronage behavior and retail management. The Netherlands: Elsevier Science Publishing Co., Pp. 89-113.
• Tull, D., & Hawkins, D. (1993). Measurement and method. Upper Saddle River. Marketing research. NJ: Prentice Hall.
• Turley. L.W. (1990). Strategies for reducing perceptions of quality risk in services. The Journal of Services Marketing, 4, 5.
• Willett, A.M. (1971). The economic theory of risk and ınsuarance, huebner foundation studies. New York.
• Yeung. R., M.W., & Morris, Joe. (2001). Consumer perception of food risk in chicken meat. Nutrition and food science, 31, 270.