ŞEYH GALİB’İN ‘‘DÜŞTÜ’’ REDİFLİ GAZELİNİN ŞERHİ VE YAPISALCILIK AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2014, Sayı: 60, 321 - 338, 31.08.2014

Ali Rıza Özuygun Habibe Baysan

Öz

Bu çalışmada, XVIII. yüzyıl Klâsik Türk şairlerinden ve Sebk-i Hindî’nin en önemli
temsilcilerinden Şeyh Galib’in “düştü” redifli gazeli, öncelikle klâsik şerh metodu ile
ardından da yapısalcılık açısından incelenmiştir. Öncelikle dilbilim ve yapısalcılık hakkında
bilgi verilmiştir. Daha sonra Şeyh Galib’in gazeli şekil ve anlam bakımından incelenmiş,
yapısal özellikleri gösterilmiştir. Şeyh Galib’in incelediğimiz gazeli, şiirindeki
ses, söz ve anlam öğelerinin nasıl bir denge içerisinde uyuştuğunu gösteren en güzel
örneklerinden biridir.

Anahtar Kelimeler

Şeyh Galib, Gazel, Şerh, Yapısalcılık

Kaynakça

• Bayrav, S. (1998), Yapısal dilbilim, İstanbul: Multilingual Yay.
• Canpolat, H. (2006), Sa’dî’nin Gülistân ön sözüne yapılan Türkçe şerhlerin karşılaştırılmalı incelenmesi, Doktora Tezi. Ege Üniversitesi, İzmir.
• Dilçin, C. (1992). Fuzûlî’nin bir gazelinin şerhi ve yapısal yönden incelenmesi. Türkoloji Dergisi, 9 (1), s. 44-98.
• Eagleton, T. (1996). Edebiyat kuramı, çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Erdem, M. D. (2003). Dilbilimsel eleştiri, Hece Eleştiri Özel Sayısı, (6. Sayı), Ankara: Hece Yayınları.
• Horata, O. (2002). Necâtî Bey’den Bâkî’ye döne döne. Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları.
• İpekten, H. (2010). Şeyh Gâlib, hayatı-sanatı-eserleri. Ankara: Akçağ Yayınları. Mahmud, Z. N. (2002). İbn Arabî’de sembolizm. İbn Arabî Anısına (Makaleler), (Çev. Tahir Uluç), İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kaplan, M. (2007). Şeyh Galib’in şiir anlayışı. ‘Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 2 (4), s. 455- 465.
• Okuyucu, C. (2011). Gazel bahçesi. İstanbul: Sütun Yayınları.
• Rıfat, M. (2000). Gösterge avcıları. İstanbul: Om Yayınları.
• Uçan E. N. (2011). Nâ’ilî’nin “Âfitâb” redifli gazelinin şerhi ve yapısalcılık açısından incelenmesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, s. 179-200.
• Ulucan, M. (2006). Nedim’in bir gazelinin şerhi ve yapısal açıdan incelenmesi. Fırat Üni. Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (1), s. 89-107.
• Vardar, B. (2002). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. İstanbul, Multilingual Yayınları. Yekbaş, H. (2008). Metin şerhi geleneği çerçevesinde sârihlerin divan şiirine yaklaşımları. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (23. Sayı), s.189-217.
• Yıldırım, A. (2007) Düşmek imajı ve Şeyh Galib’in düşüşü. Bilig, (42. Sayı), s. 213- 227.