EKONOMİK ÖZGÜRLÜK İLE LOJİSTİK PERFORMANS BOYUTLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DOĞRUSAL OLMAYAN KANONİK KORELASYON İLE ÖLÇÜLMESİ

Yıl 2021, Sayı: 86, 307 - 328, 24.05.2021

Furkan Fahri Altıntaş

Öz

Ülkelerin ekonomik özgürlük ile lojistik boyutlarının birbirlerini pozitif yönde ilgilendirecek faaliyetler yapması, ülkelerin ekonomik özgürlüklerinin ve lojistik performanslarının gelişmesine neden olmaktadır. Ekonomik özgürlüklerin ve lojistik performansın gelişmesi ise ülkelerin ekonomik yönden iyileşmesine katkıda bulunmaktadır. Bu kapsamda araştırmanın amacı, 2018 yılı için Heritage Kurumu Ekonomik Özgürlük Endeksi ve Lojistik Performans Endeksi raporlarında belirtilen 154 ülkenin ilgili verileri üzerinden ekonomik özgürlük ile lojistik performans boyutları arasındaki ilişkiyi Doğrusal Olmayan Kanonik Korelasyon Analizi ile belirlemektir. Bulgulara göre, ekonomik özgürlüğü olan ülkelerin lojistik dostu, ekonomik özgürlüğü olmayan ülkelerin lojistik dostu olmayan ve ekonomik özgürlük kapsamında çoğunlukla özgür olan ülkelerin ise istikrarlı lojistik performans sağlayan ülkeler olduğu tespit edilmiştir. Araştırmada ayrıca ekonomik özgürlük açısından orta derecede özgür ve çoğunlukla özgür olan ülkeler ile lojistik performans açısından kısmi performans sergileyen ülkeler ekonomik özgürlük ile lojistik boyutları arasındaki ilişkiye en az katkı sağlayan ülkeler olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla söz konusu boyutlar arasındaki ilişkiye en az katkı sağlayan ülkelerin ekonomik özgürlüklerini ve lojistik performanslarını artırmaları için ekonomik özgürlük ve lojistik performans boyutlarının birbirlerini pozitif yönde tamamlayacak faaliyetler gerçekleştirmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Özgürlük, Lojistik, Heritage Kurumu Ekonomik Özgürlük Endeksi, Lojistik Performans Endeksi, Doğrusal Olmayan Kanonik Korelasyon Analizi.

Kaynakça

• Akça, N., ve Yılmaz Işıkhan, S. (2017). Hacettepe Üniversitesi sosyal bilimler meslek yüksekokulu öğrencilerinin iş değerleri ve kariyer seçimlerinin doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ile değerlendirilmesi. İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 5(1), 49-70.
• Akıncı, M., Erkal, G., ve Yılmaz, Ö. (2015). Ekonomik özgürlükler ve yosuzluk ilişkisi: Türkiye için bir zaman serisi analizi. EMEK ve TOPLUM, 4(8), 144-165.
• Aktaş, İ., ve Küçük, B. (2018). Ekonomik özgürlük endeksinin lojistik performans endeksi üzerine modaratör etkisinin araştırılması: G-20 ve Avrupa ülkeleri üzerine bir araştırma. 7. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, Bursa, 671-681.
• Altman, M. (2008). How much economic freedom is necessary for economic growth? Theory and evidence. Economics Bulletin, 15(2), 1-20.
• Andrejic, M., ve Kilibarda, M.(2014). Global Logistics Efficiency Index. 8th International Quality Conference. Serbia: University of Kragujevac, 857-862.
• Arvis, J. F., Ojala, L., Wiederer, C., Shepherd, B., Raj, A., Dairabayeva, K. ve Kiiski T. (2018). Connecting to compete 2018 trade logistics in the global economy the logistics performance index and its indicators. Washington: The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank.
• Arvis,J. F., Saslavsky, D., Ojala,L., Shepherd,B.,Busch,C., veRaj,A.(2014).Connecting to compete 2014 trade logistics in the global economy the logistics performance index and its indicators. Washington: The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank.
• Arvis, J. F., Saslavsky, D., Ojala, L., Shepherd, B., Busch, C., Raj, A., ve Naula, T. (2016). Connecting to compete 2016 trade logistics in the global economy the logistics performance index and its indicators. Washington: The International Bank for Reconstruction and Development/The World Bank.
• Beach, W. W., ve Kane, T. (2008). Methodology: Measuring the 10 economic freedoms, 2008 Index of Economic Freedom. Washington: The Heritage Foundation.
• Çağlar, A., ve Gülel, F. E. (2017,). Eğitimin toplumsal fayda üzerinde etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(52), 317-339.
• Demirhan, D. (2000). Doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ile liderlik vasıflarını etkileyen etmenlerin incelenmesi. Yayımlanmamış doktara tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Filiz, Z., ve Kolukısaoğlu, S. (2012). Doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ve bir uygulama. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 59-74.
• Freedom House. (2020). Freedom house report. Washington: Freedom House.
• Frie, K. G., & Janssen, C. (2009). Social ınequality, lifestyles and health – a nonlinear canonical correlation analysis based on the approach of pierre bourdieu. Int J Public Health, 54, 213–221.
• Giray, S. (2011). Doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ve yaşam memnuniyeti üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürsakal, S. (2019). Sosyal bilimlerde spss uygulamalı çok değişkenli istatistiksel analiz. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Gwartney, J. D., Block, W., ve Lawson, R. A. (1992). Measuring economic freedom. (S. T. Easton, ve M. A. Walker, Dü) Vancouver: Fraser Institute.
• Gwartney, J., ve Lawson, R. (2003). The concept and measurement of economic freedom. European Journal of Political Economy, 19, 405–430.
• Horenshteyn, V. (2009). Chancen und risiken des russischen logistikmarktes aus der sicht deutschen logistikunternehmen. Hochschule Mittweida (FH) University of Applied Sciences Fachbereich Wirtschaftswissenschaften, Diplomarbeit. Leipzig.
• Hsieh, W. W. (2001). Nonlinear canonical correlation analysis of the tropical pacific climate variability using a neural network approach. Journal of Climate, 14, 2528-2539.
• İmamoğlu, İ. K. (2019). Türkiye ve Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyesi ülkelerin lojistik performanslarına göre karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(68), 1143-1154.
• Kaya, A. İ., & Çalışkan, Z. (2016). Ekonomik özgürlüklerin sağlık ve eğitime etkisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisikültesi Dergisi, 18(1), 81-102.
• Kešeljevic, A. (2007). Indexes of economic freedom-an outline and open issues. Rad. Ekon. fak. Rij, 25, 223-243.
• Lambert, D. M., ve Cook, R. L. (1990). Integrating marketing and logistics for increased profit. Business, 40(3), 22-29.
• Li, W. (2005). Research on the performance evaluation of logistics activities. China-USA Business Review, 4(4), 53-55.
• Limcharoen,A.,Jangkrajarng, V., Wisittipanich, W., ve Ramingwong, S. (2017). Thailand logistics trend: Logistics performance index. International Journal of Applied Engineering Research, 12(15), 4882-4885.
• Miller, T., Kim , A. B., ve Holmes, K. R. (2014). Highlights of the 2014 ındex of economic freedom promoting economic opportunity and prosperity. Washington: The Heritage Foundation The Wall Sreet Journal.
• Miller, T., Kim, A. B., Roberts, J. M., ve Tyrrell, P. (2020). Highlights of the 2020 index of economic freedom institute for economic freedom. Washington: The Heritage Foundation.
• Miller, T., Kim, A. B., Roberts, J. M., Riley, B., ve Whiting, T. (2017). Highlights of the 2017 index of economic freedom institute for economic freedom. Washington: The Heritage Foundation.
• Nyström, K.(2008).The Institutions of economic freedomand entrepreneurship: Evidence from panel data. Public Choice, 136(3), 269-282.
• Ouali, D., Chebana, F., ve Ouarda, T. (2016). Non-linear canonical correlation analysis in regional frequency analysis. Stoch Environ Res Risk Assess , 30, 449–462.
• Özkan, M. (2019). Doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ile seçilmiş demografik ve sosyo-kültürel kavramların değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergis, 14(2), 391–408.
• Painsky, A., Feder, M., ve Tishby, N. (2020). Nonlinear canonical correlation analysis: A compressed representation approach. Entropy 2020, 22, 1-27.
• Santiago, R., Fuinhas, J. A., ve Marques, A. C. (2020). The impact of globalization and economic freedom on economic growth: The Case of the Latin America and Caribbean Countries. Economic Change and Restructuring, 53, 61-85.
• Serdar Aydın, Görmüş, A. Ş., ve Altıntop, M. Y. (2014). Öğrencilerin memnuniyet düzeyleri ile demografik özellikleri arasindaki ilişkinin doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi: Meslek yüksekokulu’nda bir uygulama. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(14), 35-58.
• Sharipbekova, K., ve Raimbekov, Z. (2018). Influence of logistics efficiency on economic growth of the CIS countries. European Research Studies Journal, 21(2), 678- 690.
• Sharma, S. K., Kruger, U., ve Irwin, G. W. (2006). Deflation based nonlinear canonical correlation analysis. Chemometrics and Intelligent Laboratory Systems, 86, 34–43.
• Şahamet , B., ve Giray, S. (2012). İş ve özel yaşam (iş dışı yaşam) memnuniyeti arasındaki ilişki yapısının doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 101-114.
• Thanoona, T. Y., Adnan, R., ve Saffari, S. E. (2015). Generalized nonlinear canonical correlation analysis with ordered categorical and dichotomous data. Jurnal Teknologi (Sciences & Engineering) , 75(1), 91–99.
• Turan, C., ve Koldere Akın, Y. (2019). Sosyo-Demografik özellikler ve akademik başarıyı etkileyen örgütsel faktörler arasındaki ilişkinin doğrusal olmayan kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi: Trakya Üniversitesi meslek yüksekokulu öğrencileri örneği. Social Sciences Research Journal, 8(4), 146-163.
• Türk, M., Bıyık, A., Güven, A., ve İşi, A. (2013). Türk gazetecilerin haber yayınlama kriterlerine yönelik bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(4), 321-331.
• Ulutaş, A., ve Karaköy, Ç. (2019). G-20 Ülkelerinin lojistik performans endeksinin çok kriterli karar verme modeli ile ölçümü. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 1-14.
• Van der Burg, E., ve de Leeuw, J. (1987). Nonlinear canonical correlation anlysis with K sets of variables. Twente: University of Twente.
• Volpi, M., de Morsier, F., Camps-Valls, G., Kanevski, M., veTuia, D. (2013). Multi-Sensor change detection based on nonlinear canonical correlations. IEEE International Symposium on Geoscience and Remote Sensing (IGARSS), Melbourne: IEEE, 1-4.
• Witkowski, K. (2017). Internet of things, big data, industry 4.0 innovative solutions in logistics and supply chains management. Procedia Engineering, 182, 763–769.
• Wu, A., ve Hsieh, W. W. (2002). Nonlinear canonical correlation analysis of the tropical pacific wind stress and sea surface temperature. Climate Dynamics, 19, 713– 722.