VERGİ GELİRLERİ, KENTLEŞME VE DEMOKRASİ: G20 ÜLKELERİ ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2020, Sayı: 84, 391 - 408, 27.12.2020

Mahir Özhan Nazlı Keyifli

Öz

Bu çalışmada, kentleşme ve demokrasi faktörlerinin vergi gelirleri üzerindeki etkisi G20 ülkeleri açısından ampirik olarak incelenmektedir. Bu amaçla, G20 ülkeleri için 2005-2018 dönemini kapsayan bir araştırma yürütülmüştür. Çalışmanın bağımlı değişkeni vergi gelirleri (%GSYİH)’dir. Bağımsız değişken olarak kentleşme oranı, demokrasi düzeyi, kişi başına GSYİH, ticari açıklık ve literatürde yer alan çalışmalardan farklı olarak demokrasi ve kentleşmenin moderatör etkisi kullanılmıştır. Sistem-Genelleştirilmiş Momentler Metodu (GMM) tahmincisinden istifade edilerek elde edilen bulgular kentleşme oranı ve demokrasi düzeyinin vergi gelirlerini istatistiksel olarak anlamlı ve olumlu etkilediğini ortaya koymaktadır. Özetle, söz konusu ülkelerde uygulanan/uygulanacak vergi politikalarında farklı sınıfların tercihlerinin etkili olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Vergi Gelirleri, Demokrasi, Kentleşme, G20, Dinamik Panel.

Kaynakça

• Ade, M., Rossouw, J., Gwatidzo, T. (2018). Determinants of tax revenue performance in the southern African development community (SADC)”, ERSA Working Paper 762.
• Andersson, P.F. (2018). Democracy, urbanization, and tax revenue. Studies in Comparative International Development, 53, 111–150.
• Arellano, M., Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte carlo evidence and an application to employment equations. Review of Economic Studies, 58, 277-297.
• Arellano, M., Bover, O. (1995). Another look at the instrumental variable estimation of error-components models. Journal of Econometrics, 68, 29-51.
• Arslan, C. (2016). Türkiye’de yapılan kalkınma planlarındaki kentleşme politikalarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ardahan: Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Asraf, M., Sarwar, S. (2016). Institutional determinants of tax buoyancy in developing nations. Journal of Emerging Economies and Islamic Research, 4(1), 1-12.
• Baltagi, H. B. (2005). Econometric analsis of panel data. John Wiley&Sons, England. Bird, R. M., Martinez, V. J., Torgler, B. (2008). “Tax effort in developing countries and high income countries: the impact of corruption, voice and accountability”. Economic Analysis & Policy, 38(1), 55-71.
• Blundell, R., Bond , S. (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models. Journal of Econometrics, 87, 115-143.
• Blundell, R., Bond, S., Windmeijer, F. (2000). Estimation in dynamic panel data models: improving on the performance of the standard GMM estimator. B. BALTAGI (ed), Nonstationary panels, panel cointegration, and dynamic panels, advances in econometrics 15, JAI Press, Amsterdam: Elsevier Science.
• Brautigam, D. A. (2008). Introduction: taxation and state-building in developing countries, in D. A. Brautigam, O.H. Fjelstad & M. Moore (Edt.), taxation and state- building in developing countries: capacity and consent, London: Cambridge University Press.
• Breeden, C. H., Hunter, W. J. (1985). “Tax revenue and tax structure”. Public Finance Quarterly, 13(2), 216–224.
• Bujang, I., Hakim, T. A., Ahmad, I. (2013). “Tax structure and economic indicators in developing and high-income OECD countries: panel cointegration analysis”. Procedia Economics and Finance, 7, 164-173.
• Cevizli, İ. (2013). Demokrasi ve ekonomik gelişme ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cummings, R.G., Vazquez, M. J., McKee, M., Torgler B. (2005). Effects of tax moral on tax compliance: experimental and survey evidence, international studies programme working paper 05-16. Atlanta: Andrew Young School of Policy Studies.
• Ehrhart, H. (2009), Assessing the relationship between democracy and domestic taxes in developing countries, CERDI Etudes et Documents.
• Ekici, M. S. (2009). Vergi gelirlerini etkileyen ekonomik ve sosyal faktörler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 200-223.
• Fjeldstad, O. H. (2004). “What’s trust got to do with It? Non-payment of service charges in local authorities in South Africa”. Journal of Modern African Studies, 42(4), 539-562.
• Hassan, S., Mishra, B. (2018). Does an economic and political affairs matter in determining the tax revenue of Jammu and Kashmir State (India): an approach through VECM model. Iran. Econ. Rev. 22(2), 471-501.
• IMF (2019), Government Finance Statistics Yearbook, https://data.imf.org/?sk=a0867067- d23c-4ebc-ad23-d3b015045405, (20.06.2020).
• Karagöz, K. (2013). Determinants of tax revenue: does sectorial composition matter?. Journal of Finance Accounting and Management, 4(2),50-63.
• Kılıçaslan, H., Yavan, S. (2017). Türkiye’de vergi yükünün değerlendirilmesi: OECD ülkeleri ile karşılaştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 33-51.
• Kutbay, H. (2020). Ekonomik özgürlük ve vergi gelir performansı arasındaki ilişki: yükselen piyasa ekonomileri için panel veri analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 303-318.
• Kutbay, H. (2019). Vergi gelirlerini etkileyen faktörler: seçilmiş ülkeler için panel veri analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(3), 603-617.
• Meltzer, A. H., Richard, S. F. (1981). “A rational theory of size of government”. The Journal of Political Economy, 89(5), 914-927.
• Mutascu, M. (2011). Taxation and democracy. Journal of Economic Policy Reform, 14(4), 343-348.
• Nnyanzi J. B., Babyenda, P., Bbale J. M. (2016). Regional economic integration and tax revenue: East African community. Journal of Economic Integration, 31(4), 932- 967.
• Prichard, W., Salardi, P., Segal, P. (2014). Taxation, non-tax revenue and democracy: new evidence using new cross-country data, ICTD Working Paper, No. 23.
• Rianto, J., Taufik, R., Yam, J. H. (2017). Determinants of personal income tax revenue and the implication on public welfare development. International Journal of Academic Research and Development, 4(2), 84-96.
• Sarılı, M.A. (2018). Türk vergi hukuku, Hermes Limited Şirketi: Ankara.
• Simbachawene, M. S. (2018). Improving tax revenue performance in Tanzania: does potential tax determinants matters?. Journal of Finance and Economics, 6(3), 96-102.
• Soto, M. (2009). System GMM estimation with a small number of individuals. Barcelona Economics Working Paper Series, No:395.
• Şentürk, S. H. (2017). “Vergilemede fayda ilkesine ilişkin geleneksel ve modern yorumların karşılaştırılmalı analizi”. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 6 (11), 1-16.
• Tatoğlu, Y., F. (2013). Panel veri ekonometrisi: Stata Uygulamalı, 2. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Timmons, J. F. (2010). Taxation and credible commitment: left, right, and partisan turnover. Comp. Polit, 42(2):207–227.
• Türedi, S., Topal, M. H. (2016). Vergilendirme ve demokrasi arasındaki ilişki: gelişmekte olan ülkeler için panel nedensellik analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 63-86.
• Weinhold, D. (1999). “A dynamic fixed effects model for heterogeneous panel data”, London: London School of Economics. Mimeo.
• Zarra-Nezhad, M., Ansarı, M. S., Moradı, M. (2016). Determinants of tax revenue: does liberalization boost or decline It?. Journal of Economic Cooperation and Development, 37(2) 103-126.
• Zenginobuz, Ü., Adaman, F., Gökşen, F., Savcı, Ç., Tokgöz, E. (2010). Vergi, temsiliyet ve demokrasi ilişkisi üzerine Türkiye’de vatandaşların algıları, Açık Toplum Enstitüsü & Boğaziçi Üniversitesi Araştırma Fonu, ISS/EC, 2010: 3.